Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
крэ́мень, -ю, мн. -і, -яў, м.
1. Вельмі цвёрды мінерал, які першапачаткова ўжываўся для высякання агню.
2.перан. Пра чалавека з цвёрдым характарам.
|| прым.крамянёвы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
крэ́мень, -ню м., прям., перен. креме́нь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
крэ́мень, ‑ю, м.
1. Вельмі цвёрды мінерал, разнавіднасць крэменязёму, які раней выкарыстоўвалі для высякання агню (цяпер скарыстоўваецца ў керамічнай і шкляной прамысловасці). Высякаць агонь з крэменю. □ Пахадзіўшы ля камення, адшукаў ён моцны крэмень і нарэзаў ім узоры, а яны — зіхцяць, як зоры.Дубоўка.
2.перан. Пра чалавека з цвёрдым, стойкім характарам. — Вы ў гэтага хлапчука ні аб чым не пытайцеся. Не скажа. Гэта не хлопец, а крэмень.Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
крэ́меньммін Kíesel m -s, -, Kíeselstein m -(e)s, -e; Féuerstein m; Flint m -(e)s, -e;
гэ́ты хло́пец – крэ́мень dieser Júnge ist únbeugsam, er ist hart wie Stein
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Крэ́мень ’цвёрды мінерал, які выкарыстоўвалі для высякання агню’ (ТСБМ, Маш., Яруш.). Укр.кремінь, рус.кремень ’тс’, ст.-слав.кремы, кремене, балг.кремен, макед.кремен, серб.-харв.кре̏мен, славен.krémen ’тс’, польск.krzemień, чэш.křemen, славац.kremeň, в.-луж.křemjeń, н.-луж.kśeḿeń, палаб.kremin ’тс’. Прасл.kremy, kremene. У якасці адпаведніка ў балтыйскіх мовах толькі лат.kręms ’тс’. Да kremъ/kromъ (параўн. кашуб.křem ’крэмень’ і кром1). Гл. кром1. Калі зыходнай формай з’яўляецца kremъ, тады трэба пагадзіцца з тымі, хто тлумачыць марфалогію прасл.kremy, kremene як кантамінацыйную: kremъ пад уплывам kamy, kamene (крэмень — цвёрды камень) (Траўтман, 141; Атрэмбскі, LP, 1, 136–138). Параўн. яшчэ Тапароў, K–L, 176–177; Махэк, LF, 72. 75.