кры́ть несов.

1. крыць; (покрывать — краской, позолотой и т. п.) пакрыва́ць; (обивать) абіва́ць, абабіва́ць; (обшивать тканью) абшыва́ць, паця́гваць;

кры́ть кры́шу крыць страху́ (дах);

2. (критиковать) крыць;

3. карт. біць;

кры́ть тузо́м біць ту́зам;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

крыть

Том: 16, старонка: 198.

img/16/16-198_0968_Крыть.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

дакры́ць сов. (кончить крыть) докры́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

крыць несов.

1. (делать крышу) крыть;

2. разг. (критиковать) крыть;

няма́ чым к. — не́чем крыть;

крый бо́жа, няха́й бог кры́е — не дай бог, не приведи́ госпо́дь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кры́ться

1. (скрываться) хава́цца; (таиться) таі́цца;

2. (заключаться) заключа́цца;

3. страд. кры́цца; пакрыва́цца; абіва́цца, абабіва́цца; абшыва́цца, паця́гвацца; см. крыть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Крыць ’рабіць пад чым-небудзь страху, дах, верх’ (ТСБМ, Нас., Др.-Падб., Яруш., ТС, Сцяшк., Шат.). Укр. крити, рус. крыть ’тс’, ст.-слав. крыти, балг. крия, макед. криям, серб.-харв. кри̏ти, славен. kriti ’тс’, польск. kryć, чэш. krúti, славац. kryť, в.-луж. kryć, н.-луж. kšyś, палаб. kråjĕ ’тс’. Прасл. kryti ’пакрываць што-небудзь чым-небудзь’ адпавядае літ. kráuti, лат. kraut ’тс’. Курыловіч (Accentuation, 297) і Станг (Verbum, 49) звяртаюць увагу на рэгулярнасць гэтых суадносін. Параўн. прасл. rytiліт. ráuti і інш. (Слаўскі, 3, 194).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

абшыва́ць несов.

1. обшива́ть; (другим материалом — ещё) крыть; (по краям другим материалом — ещё) отора́чивать, окаймля́ть; (мехом — ещё) опуша́ть; (сапож. — ещё) обта́чивать;

2. (досками и т.п.) обшива́ть;

3. разг. (шить для всех) обшива́ть;

1-3 см. абшы́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ту́ша ‘асвежаванае і выпатрашанае цела забітай жывёлы’ (ТСБМ, Нас., Некр. і Байк.), ‘пра постаць, фігуру вялікага, поўнага чалавека’ (ТСБМ, Вруб.); туш ‘паўната, поўнае цела’: залезе бусало ў закуток, бу тая туш (ТС), ст.-бел. туша ‘сцягно, падрыхтаванае да ўжытку цела забітай жывёлы’: две тꙋшы мꙗса козлового (1552 г., ГСБМ). Параўн. укр. ту́ша, туша́, туш ‘тс’, рус. ту́ша ‘сцяг, цела забітай жывёлы’, польск. tusza ‘цела чалавека’, ‘паўната’. Апошняе лічыцца запазычаным у XVIII ст. з рус. ту́ша, чаму пярэчыць фіксацыя ў старабеларускай мове XVI ст. Слова звязваецца з тук, тыть, гл. Праабражэнскі, 2, 24; Гараеў, 381; Фасмер, 4, 129; Арол, 4, 123 (аналагічна да рус. крыша < крыть). Сумнеўна Якабсон (IJSLP, 1/2, 1953, 273) — з рус. ту́хнуть і Чарных (2, 274) — з рус. тощий. Відаць, запазычана з цюркскіх моў: параўн. тат., баш. түш ‘грудзінка’, тур. döş ‘бок; пярэдняя частка тушы’ (ЕСУМ, 5, 688; Борысь, 655).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

біць несов.

1. в разн. знач. бить; (масло — ещё) па́хтать; (кнутом и т.п. — ещё) хлеста́ть;

б. кува́лдай — бить кува́лдай;

хва́лі б’юць — во́лны бьют;

за́тхласць у нос б’е — за́тхлость в нос бьёт;

б. зве́ра — бить зве́ря;

б. з гарма́т — бить из ору́дий;

вінто́ўка б’е дакла́дна — винто́вка бьёт то́чно;

б. па варо́тахспорт. бить по воро́там;

б. па бюракраты́зме — бить по бюрократи́зму;

б. цэ́глу — бить кирпи́ч;

у бу́бен б. — в бу́бен бить;

гадзі́ннік б’е двана́ццаць — часы́ бьют двена́дцать;

ка́шаль б’е — ка́шель бьёт;

б. хвасто́м — бить хвосто́м;

б. ма́сла — бить (па́хтать) ма́сло;

б. во́рага — бить врага́;

2. (избивать, наказывая) бить, поро́ть, сечь, избива́ть, колоти́ть;

3. (выбрасывать на поверхность струю, фонтан) хлеста́ть, фонтани́ровать;

4. (вколачивать) забива́ть;

б. па́лі — забива́ть сва́и;

5. (о поклонах) бить, класть, отве́шивать;

6. бить; стуча́ть;

б. кулака́мі ў дзве́ры — бить (стуча́ть) кулака́ми в две́ри;

7. карт. бить, покрыва́ть, крыть;

ба́йды б. — бить баклу́ши;

б. адбо́й — бить отбо́й; идти́ на попя́тный (на попя́тную);

б. трыво́гу — бить трево́гу;

б. рублём — бить рублём;

б. па кішэ́ні — бить по карма́ну;

б. у цэль — бить в цель;

б. мі́ма цэ́лі — бить ми́мо це́ли;

б. сябе́ ў гру́дзі — бить себя́ в грудь;

б. у званы́ — бить в колокола́;

б. у адну́ кро́пку — бить в одну́ то́чку;

б. у хаму́т — арта́читься;

як у бу́бен б. — говори́ть в оди́н го́лос;

б. пакло́ны — бить покло́ны;

лы́нды (бі́бікі) б. — бить баклу́ши;

б. крыні́цай — бить ключо́м;

б. у во́чы — бить в глаза́;

ляжа́чага не б’юцьпосл. лежа́чего не бьют;

б’юць і пла́каць на даю́цьпогов. бьют и пла́кать не даю́т

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)