Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
кары́та, -а, М -ры́це, мн. -ы, -ры́т і -аў, н.
Прадаўгаватая пасудзіна, збітая з дошак або выдзеўбаная з дрэва, якая звычайна выкарыстоўваецца для кармлення жывёлы.
Збіць к.
◊
Застацца ля разбітага карыта — ні з чым, страціўшы ўсё набытае.
|| памянш.кары́тца, -а, мн. -ы, -аў, н.
|| прым.кары́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кары́таср. коры́то (для кормления скота);
◊ заста́цца ля разбі́тага к. — оказа́ться у разби́того коры́та;
ле́зці не ў сваё к. — сова́ть нос в чужи́е дела́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кары́та, ‑а, М ‑рыце, н.
Прадаўгаватая пасудзіна, выдзеўбаная з дрэва або збітая з дошак, якая скарыстоўваецца звычайна для кармлення жывёлы. Дубовае карыта. Свіное карыта. □ [Наталля] дастала з печы чыгун паранай бульбы, пасекла ў карыце і замяшала свінням.Чорны.Калі гусяняты заканчвалі выбіраць насамі-лодачкамі корм з карытаў, дзяўчынкі гналі іх на возера.Даніленка.// Пра старое, непрыгоднае судна, лодку. Усхапіўся дзядзька мокры, брудны, А вынік спробы той паскудны: Чаўнок не човен, а карыта, І нос і частка дна адбіта.Колас.
•••
Лезці не ў сваё карытагл. лезці.
Разбітае (старое) карыта — пра што‑н. старое, непрыгоднае. — Гэта не машына, а старое карыта, сэр. Тарантас фермера Молі.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кары́таж Trog m -(e)s, Tröge; Fúttertrog m (кармушка);
заста́цца каля́ разбі́тага кары́та mit geschéiterten Hóffnungen dásitzen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
карыта
Том: 14, старонка: 294.
Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)
Кары́та ’карыта, начоўкі, човен’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах.), ’збітыя вуглом дзве дошкі, якія прыбіваюцца на версе гонтачнай страхі’ (Сцяшк., Шатал.), ’шуфляда ў ручным млыне, куды падае мука’ (Шатал.), укр.корито ’тс’, рус.корыто ’тс’, чэш.koryto ’карыта, кармушка’, славац.koryto ’тс’, н.-луж.kóryto ’тс’, польск.koryto ’тс’, балг.корито ’тс’, макед.корито ’тс’, серб.-харв.ко̀рито ’тс’, славен.koríto ’тс’. Трэба адзначыць, што паралельна амаль усе славянскія дыялекты ведаюць яшчэ адно значэнне для прасл.koryto ’жолаб, роў, рэчышча’. Менавіта апошняе значэнне навяло даследчыкаў на думку пра сувязь прасл.koryto з дзеясловам ryti. Тады ko‑ прэфікс, як у kadъlbъ (ад dъlbti ’дзяўбці’), (гл. Трубачоў, Ремесл. терм., 169). Гэта этымалогія (Міклашыч, 133) здаецца надзейнай (што датычыць прэфіксальнай і каранёвай частак слова). Значна менш надзейнае чляненне kor‑yto. Словаўтварэнне як kop‑yto, але калі kop‑yto да капа́ць, то адпаведнага зыходнага дзеяслова для karyto мы не знаходзім, а паходжанне ад kora вельмі праблематычнае, параўн., аднак, карыць1. Суаднесенасць са ст.-прус.pracartis ’карыта’ і літ.prãkartas ’кармушка’ базіруецца на семантычнай тоеснасці, але фанетычныя разыходжанні растлумачыць цяжка (гл. агляд версій у Трубачова, Эт. сл., 11, 122–125). Фасмер (2, 343) прытрымліваецца другой этымалагічнай версіі Міклашыча і ўзмацняе яе паралеллю Шпэхта: лат.karaûte, karuóte ’лыжка’ з тоеснасцю суфіксаў (ūt = yt).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
trough[trɒf]n.
1. карму́шка; кары́та; жо́лаб;
be in the troughinfml па́свіцца ля кары́та (перан.)
2. падэ́шва (хвалі)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
кары́тца, ‑а, н.
Памянш.дакарыта; невялікае карыта. [Піліп] са смакам піў з карытца бярозавік.Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
карытападо́бны, ‑ая, ‑ае.
Які мае форму карыта. Карытападобная лагчына.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
