карыста́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак., чым.
1. Выкарыстоўваць для сваёй патрэбы.
К. газам.
К. гарадской бібліятэкай.
2. Выкарыстоўваць што-н. у сваіх інтарэсах, атрымліваць выгаду, карысць з чаго-н.
К. выпадкам.
К. чужой дабратой.
3. Мець што-н. (аўтарытэт, павагу, права і інш.).
К. поспехам.
К. ўсімі правамі.
|| зак. пакарыста́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца (да 1 і 2 знач.).
|| наз. карыста́нне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
карыста́цца несов., в разн. знач. по́льзоваться;
к. электры́чнасцю — по́льзоваться электри́чеством;
к. права́мі — по́льзоваться права́ми;
к. вы́падкам — по́льзоваться слу́чаем;
к. до́брай (дрэ́ннай) сла́вай — по́льзоваться хоро́шей (дурно́й) сла́вой;
к. жыццём — по́льзоваться жи́знью
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
карыста́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак., чым.
1. Выкарыстоўваць для сваіх патрэб. Каля дому быў яшчэ невялікі кавалак зямлі, якім, за адсутнасцю гаспадароў сядзібы, карыстаўся адзін з суседзяў. Самуйлёнак. Кнігамі асокінскай бібліятэкі Карніцкі карыстаўся даволі часта. Паслядовіч. // Прымяняць што‑н. як прыладу, сродак. Карыстацца новым абсталяваннем. Карыстацца прагрэсіўнымі метадамі. □ У гутарцы [Казімір] любіў карыстацца мясцовымі народнымі прымаўкамі. Пестрак.
2. Выкарыстоўваць што‑н. у сваіх інтарэсах, атрымліваць выгаду, карысць з чаго‑н. Карыстацца момантам. Карыстацца людской дабратой. □ Рыначнай мітуснёй часта карысталіся і падпольшчыкі. Новікаў.
3. Мець што‑н. (аўтарытэт, павагу, права і інш.). Карыстацца папулярнасцю. □ Насця Рагіна карысталася славай прыгажуні на ўвесь сельсавет. Шамякін. Нягледзячы на тое, што Макар быў прыгожы хлопец, ён поспехам не карыстаўся. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
карыста́цца benútzen vt, gebráuchen vt; Gebráuch máchen (чым-н von D), geníeßen* vt (валодаць);
карыста́цца паслу́гамі Díenstleistungen in Ánspruch néhmen*;
карыста́цца вы́падкам éine Gelégenheit ergréifen*;
карыста́цца пра́вам das Recht geníeßen*;
карыста́цца аўтарытэ́там Autorität háben;
карыста́цца сімпа́тыяй Sympathíe geníeßen*;
карыста́цца до́брай сла́вай éinen gúten Ruf háben [besítzen*, geníeßen*];
карыста́цца по́пытам gefrágt sein;
карыста́цца по́спехам großen Erfólg háben, sehr erfólgreich sein; hándhaben неаддз vt (умець абыходзіцца з чым-н);
па-майстэ́рску карыста́цца чым-н etw. mit Méisterschaft hándhaben
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
пакарыста́цца гл. карыстацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
по́льзоваться
1. карыста́цца;
2. мед., уст. лячы́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
пава́га, -і, ДМ -ва́зе, ж.
Пачцівыя адносіны, выкліканыя прызнаннем чыіх-н. высокіх якасцей, заслуг.
Выхоўваць павагу да старэйшых.
Карыстацца павагай.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
жу́льнічаць, -аю, -аеш, -ае; незак.
Карыстацца жульніцкімі прыёмамі; махляваць, ашукваць.
Ж. у гульні.
|| зак. зжу́льнічаць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. жу́льнічанне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
цэнз, -у, м.
Умовы, якія дазваляюць асобе карыстацца тымі ці іншымі палітычнымі правамі.
Узроставы ц.
Выбарчы ц.
Адукацыйны ц.
|| прым. цэ́нзавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
самакірава́цца, ‑руецца; незак.
Карыстацца правам самакіравання.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)