калянда́р

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. калянда́р календары́
Р. календара́ календаро́ў
Д. календару́ календара́м
В. калянда́р календары́
Т. календаро́м календара́мі
М. календары́ календара́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

калянда́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Сістэма лічэння дзён у годзе.

Юліянскі к. (старога стылю). Грыгарыянскі к. (новага стылю).

2. Табліца або кніжка з пералікам усіх дзён года (з рознымі даведачнымі звесткамі).

Настольны к.

Адрыўны к.

3. Размеркаванне па днях, месяцах асобных відаў дзейнасці.

К. заняткаў.

К. футбольных гульняў.

|| прым. калянда́рны, -ая, -ае.

К. год.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

калянда́р, -лендара́ м., в разн. знач. календа́рь;

насто́льны к. — насто́льный календа́рь;

рэфо́рма ~лендара́ — рефо́рма календаря́;

к. паго́ды — календа́рь пого́ды;

Грыгарыя́нскі к. — Григориа́нский календа́рь;

Юлія́нскі к. — Юлиа́нский календа́рь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

калянда́р, календара, м.

1. Даведачнае выданне ў выглядзе кнігі, брашуры ці асобных лістоў друкаванага матэрыялу, якое змяшчае паслядоўны пералік дзён, тыдняў і месяцаў года з абазначэннем памятных і святочных дат, звычайна з тэкстам. Насценны каляндар. Адрыўны каляндар. // Спецыяльнае даведачнае выданне, у якім у храналагічным парадку даюцца звесткі з той або іншай галіны жыцця, ведаў. Каляндар прыроды. Каляндар школьніка. Каляндар жанчыны.

2. Сістэма лічэння дзён у годзе. Рэформа календара.

3. Размеркаванне па днях, месяцах асобных відаў дзейнасці. Вытворчы каляндар. Каляндар спаборніцтваў.

•••

Грыгарыянскі каляндар — сістэма летазлічэння, уведзеная ў 1582 г. пры папе Грыгорыі XIII замест юліянскага календара, або т. зв. старога стылю.

Юліянскі каляндар — сістэма летазлічэння, уведзеная ў 46 г. да н. э. рымскім імператарам Юліем Цэзарам.

[Лац. calendarium.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Каляндар 3/527; 5/284; 7/147, 534; 10/53, 134; 11/206

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

калянда́р м. Kalénder m -s, -;

адрыўны́ калянда́р Blóckkalender m, Ábreißkalender m;

перакідны́ калянда́р Úmlegekalender m;

калянда́р надво́р’я Wétterkalender m;

калянда́р-па́мятка Termínkalender m

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

каляндар,

сістэма злічэння вялікіх прамежкаў часу.

т. 7, с. 498

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

каляндар,

выданне ў выглядзе табліцы або кніжкі.

т. 7, с. 497

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

калянда́р

(лац. calendarium)

1) даведачная табліца або кніжка, у якой пералічаны ўсе дні года з указаннем святочных і памятных дат (напр. адрыўны к.);

2) сістэма летазлічэння;

Юліянскі к. — летазлічэнне, уведзенае ў 46 г. да н.э. рымскім імператарам Юліем Цэзарам; у ім тры гады па 365 сутак чаргуюцца з высакосным, што мае 366 сутак (высакоснымі лічацца гады, лічбавае выражэнне якіх дзеліцца на 4); стары стыль;

Грыгарыянскі к. — летазлічэнне, уведзенае папай папам Грыгорыем XIII у 1582 г.; у ім лічэнне перасунута на 10 сутак наперад, каб ліквідаваць адставанне ад сонечнага календара, і выключаны з высакосных гады, лічбавае выражэнне якіх заканчваецца на 00, калі дзве першыя лічбы не дзеляцца на 4; новы стыль;

Рэспубліканскі к. — каляндар, які дзейнічаў у Францыі ў 1793—1805 гг.; у ім год пачынаўся 22 верасня і складаўся з 12 месяцаў, што насілі назвы, звязаныя са з’явамі прыроды па сезонах;

3) размеркаванне асобных відаў дзейнасці па днях, месяцах (напр. вытворчы к).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

а́драс-калянда́р

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. а́драс-калянда́р адрасы́-календары́
Р. а́драса-календара́ адрасо́ў-календаро́ў
Д. а́драсу-календару́ адраса́м-календара́м
В. а́драс-калянда́р адрасы́-календары́
Т. а́драсам-календаро́м адраса́мі-календара́мі
М. а́драсе-календары́ адраса́х-календара́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)