зе́нка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
зе́нка |
зе́нкі |
| Р. |
зе́нкі |
зе́нак |
| Д. |
зе́нцы |
зе́нкам |
| В. |
зе́нку |
зе́нкі |
| Т. |
зе́нкай
зе́нкаю |
зе́нкамі |
| М. |
зе́нцы |
зе́нках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
зе́нка ж., обл. зрачо́к м., зени́ца
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зенка
Том: 12, старонка: 225.
Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)
Зе́нка ’зрэнка’ (Бяльк.), зе́нкі ’зрэнкі’ (Касп.), ’вочы’ (Жд. 2), зелкі (?) ’вочы’ (Яўс.). Рус. дыял. зе́нки, зе́ньки ’зрэнкі’, укр. зі́ньки. З суфіксам ‑к‑a ўтворана ад незахаванага ст.-рус. *зѣна (адкуль і зяніца, гл.), што адлюстроўвае прасл. zěna, якое ўтворана з суфіксам ‑n‑ ад кораня zě‑, звязанага з ззяць, зяваць (гл.). Фасмер, 2, 94; Шанскі, 2, З, 89; (Саднік-Айцэтмюлер, 336; Скок, 3, 656; БЕР, 1, 635; Махэк₂, 714; Копечны, Slavia, 29 (1960), 187). Гл. зрэнка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зе́нкі, ‑нак; адз. зенка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.
Разм. Вочы. [Зося:] — Ого, дзе ты аслепнеш. Такія зенкі, што і ўночы бачаць. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зе́нки прост. зе́нкі, род. зе́нак, ед. зе́нка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зе́нкі (род. зе́нак, ед. зе́нка) ж., прост., груб. зе́нки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Зрэ́нка ’адтуліна ў радужнай аболонцы’. Укр. уст. абл. зрі́нка, здрі́нка ’тс’ (Грынч.). Параўн. польск. źrenica ’зрэнка’, славац. zreníca, славен. zreníca. Ад дзеяслова zьrěti ’глядзець, бачыць’ утвораны дзеепрыметнік на ‑n‑, адкуль далей з суфіксам ‑ъk‑ > zьrěnka > зрэнка. Параўн. рус. (< ст.-слав.) зрение (< zьrěn + ije) з той жа вытворнай асновай. Утварэнне зах.-рус. Не выключана сувязь з зенка ’тс’, як і ў форм на ‑ica з зеница. Гл. зрок, зара, зары́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)