за́ўтра, прысл.
1. На наступны дзень пасля сягонняшняга.
Паедзем з.
2. у знач. наз., нескл., н. Заўтрашні дзень.
Адкласці на з. (да з.).
Шчаслівае сёння і светлае з.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
за́ўтра
1. нареч. за́втра;
2. в знач. сущ., нескл., ср. за́втра;
пачака́ць да з. — подожда́ть до за́втра;
◊ не сёння, дык з.; не сяго́ння — з. — не сего́дня — за́втра
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
за́ўтра, прысл.
1. У наступны дзень пасля сягонняшняга. Сягоння субота, а заўтра нядзеля. З нар. песні. Сёння зробіш — заўтра як знойдзеш. Прыказка. // У недалёкім будучым; хутка. Не гавары, кім быў учора, Скажы, кім заўтра хочаш стаць. Жычка.
2. у знач. наз. за́ўтра, нязм., н. Наступны дзень за сягонняшнім. Адкласці на заўтра. Закончыць работу да заўтра. // Недалёкае будучае. На нашых вачах расце горад камуністычнага заўтра, які праз некалькі год стане прамысловым раёнам старажытнага Полацка. Грахоўскі. Уздымаліся тосты за гаспадароў,.. за наша шчаслівае сёння і светлае заўтра. Корбан.
•••
Да заўтра — а) да наступнага дня; б) прынятая форма развітання: да сустрэчы ў наступны дзень.
Не сягоння, дык заўтра; не сягоння — заўтра гл. сягоння.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
за́ўтра прысл mórgen;
адкла́сці на за́ўтра auf mórgen verschíeben*;
да за́ўтра bis mórgen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
За́ўтра, за́ўтрае ’ў наступны дзень’. Рус. за́втра, дыял. за́втро, за́втре, за́втрее, за́втрие, укр. за́втра ’тс’ в.-луж. zajutřa ’раніцой’, н.-луж. zajtša, zajtšo ’раніцой; заўтра’, палаб. zojautră/zojaitră, jautră ’тс’, чэш. zítra, zejtra, славац. zajtra, славен. zájtra, серб.-харв. за̀јутарје ’тс’ макед. заутре ’паслязаўтра’. Ст.-слав. заоутра ’заўтра’. Ст.-рус. заутра, завтра, заутра ’заўтра, з раніцы’ (XIV ст.). Прасл. za + р. скл. utro: zautra ці utrije (< utr + ‑ij‑e): zautrija з пэўнымі фанетычнымі зменамі (u > ў) і кантамінацыяй абедзвюх форм у заўтрае. Праабражэнскі, 1, 240; Фасмер, 2, 73; Шанскі, 2, З, 21–22; Махэк₂, 707; Булахоўскі, Вибр. пр., 3, 393. Прасл. utro, jutro ’раніца’ не мае агульнапрынятай дакладнай этымалогіі (параўноўваюць з літ. aušrà ’зара’ і з шэрагам інш. і.-е. слоў, аднак недастаткова абгрунтавана). Гл. Фасмер, 4, 176.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зау́тра нареч., уст. заўтра ра́на, заўтра.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
сло́вам, пабочн. сл.
Карацей кажучы, увогуле.
С., заўтра першы дзень адпачынку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
за́втра
1. нареч. за́ўтра;
2. сущ. за́ўтра, род. заўтра́га, дат. за́ўтраму;
до за́втра да за́ўтрага, да за́ўтра;
◊
не ны́нче — за́втра не сёння — за́ўтра.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
за́ўтрашні, -яя, -яе.
Такі, які адбудзецца заўтра.
Заўтрашнія заняткі.
Клапаціцца пра з. дзень (перан.: пра бліжэйшае будучае).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
сёння, прысл.
1. У гэты дзень.
С. паеду ў Полацк.
2. перан. Цяпер.
С. студэнт, а заўтра настаўнік.
3. у знач. наз., нескл., н. Цяперашні дзень.
На с. ўзяла білеты ў кіно.
На с. (перан.: у дадзены момант). Наша с. (перан.: цяперашняе жыццё).
◊
Не сёння, дык заўтра; не сягоння — заўтра (разм.) — вельмі хутка, у бліжэйшы час.
|| прым. сённяшні і сяго́нняшні, -яя, -яе.
На с. дзень (на сёння).
◊
Жыць сённяшнім днём — не думаючы пра будучае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)