заса́да

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. заса́да заса́ды
Р. заса́ды заса́д
Д. заса́дзе заса́дам
В. заса́ду заса́ды
Т. заса́дай
заса́даю
заса́дамі
М. заса́дзе заса́дах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

заса́да, -ы, ДМ -дзе, ж.

1. Скрытае размяшчэнне каго-, чаго-н. з мэтай нечаканага нападу на праціўніка.

Танк у засадзе.

Ляжаць у засадзе.

2. Атрад войск, так размешчаны.

Моцная з.

|| прым. заса́дны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

заса́да в разн. знач. заса́да, -ды ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

заса́да ж., в разн. знач. заса́да;

зрабі́ць ~ду — устро́ить заса́ду;

вы́ставіць ~ду — вы́ставить заса́ду

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

засада

т. 6, с. 543

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

заса́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

1. Спосаб нечаканага нападу з укрыцця. Наладзіць засаду. □ Дзед Змітрок, які прыйшоў у атрад крыху пазней, спачатку не ўдзельнічаў у засадах. Шчарбатаў.

2. Скрытае месца, якое выкарыстоўваецца для нечаканага нападу на каго‑н., для назірання за кім‑н. Крокі і шолах даўно ўжо сціхлі, а хлопцы ўсё яшчэ ляжалі ў сваёй засадзе і не дыхалі. Маўр. Прылягла.. лісіца, высочваючы з засады здабычу. Лынькоў.

3. Атрад, войска, якія знаходзяцца ва ўкрыцці і гатовы да нападу. Выставіць засаду. Зняць засаду. □ Далёка наперад.. выкідваюцца моцныя групы — засады на шляхах адыходу партызан. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заса́да ж Flle f -, -n (пастка); вайск Hnterhalt m -(e)s, -e, Verstck n -(e)s, -e, Luer f -;

засе́сці ў заса́ду sich in den Hnterhalt lgen, sich auf die Luer lgen;

замані́ць у заса́ду in inen Hnterhalt [in ine Flle] lcken

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

засада

Том: 11, старонка: 137.

img/11/11-137_0811_Засада.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

Заса́да ’скрытае месца; спосаб, людзі, што выкарыстоўваюцца для нечаканага нападу’. Рус., укр. заса́да ’тс’, польск. zasada ’аснова, прынцып’, в.-луж. zasada ’аснова’, ’усаджванне за кімсьці, чымсьці’, чэш., славац. zásada ’аснова, прынцып’, ’пастка’, серб.-харв. за̑сада ’прынцып’, балг. заса̀дазасада’. Ст.-рус. засада ’атрад войска для абароны ці нападу’ (XVI ст.). Бязафіксны назоўнік з тэматычным ‑а ад дзеяслова zasěsti (< za‑sěd‑ti, гл. сядзець) і чаргаваннем галоснага з далейшай спецыялізацыяй значэння: ’месца і людзі, што сядзяць у гэтым месцы для нечаканага нападу’ > ’спосаб такога нападу’. Лядзяева, Вестник МГУ, 1959, 4, 171; Шанскі, 2, З, 61.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

заса́д

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. заса́д заса́ды
Р. заса́да заса́даў
Д. заса́ду заса́дам
В. заса́д заса́ды
Т. заса́дам заса́дамі
М. заса́дзе заса́дах

Крыніцы: krapivabr2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)