завару́ха, -і, ДМ -ру́се, ж. (разм.).

Складаная, заблытаная справа, сумятня, неразбярыха.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

завару́ха

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. завару́ха завару́хі
Р. завару́хі завару́х
Д. завару́се завару́хам
В. завару́ху завару́хі
Т. завару́хай
завару́хаю		 завару́хамі
М. завару́се завару́хах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

завару́ха ж., прост. завару́ха

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

завару́ха прост. завару́ха, -хі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

завару́ха, ‑і, ДМ ‑русе, ж.

Разм. Сумятня, неразбярыха. Узнялася заваруха. Больш сотні хлопцаў арыштавалі і пагналі ў пастарунак. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

завару́ха ж. перан. разм. Durcheinánder n -s, Wírrwarr m -, Wírrnis f -,

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Заваруха ’сумятня’. Рус. дыял. завару́ха ’гатунак кашы; цеста; закваска’; літар. ’сумятня’. Пашыранае ў рус. дыялектах значэнне ’гатунак кашы’ першаснае, ’сумятня’ пераноснае (параўн. заварыць кашу). Паколькі ў бел. фіксуецца другаснае значэнне, магчыма, што слова запазычана з рус. Пры замацаванні гэтага значэння трэба ўлічваць і перан. завіруха ’сумятня’, адзначанае ўжо Насовічам, якое магло кантамінавацца з заваруха. Заваруха ўтворана з суфіксам ‑уха ад дзеяслова завары́ць (завари́ть).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Развару́ха ’трывожны час’ (Сцяшк. Сл.), ’неспакой’: пашла такая разваруха, што нікому жыця нема (Сержп. Казкі). Ад разварушы́ць па аналогіі з завару́ха, параўн. рус. прастамоўныя завару́ха ’складаная, заблытаная справа’, завари́ть ’пачаць што-небудзь рабіць, не прадбачачы наступствы’. Гл. варушы́ць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

huczek

м.

1. шумок;

2. заваруха, шуміха

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)