Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ды́бачкі: хадзі́ць на ды́бачках ходи́ть на цы́почках
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ды́бачкі, ‑чак; адз.няма.
У выразах: на дыбачках або на дыбачкі — на кончыках (на кончыкі) пальцаў ног (падысці, стаць і пад.). Даніла падкраўся на дыбачках ззаду да Маланні, каб яна не пачула — папужаць яе надумаўся.Капыловіч.Алаіза ўзнімалася на дыбачкі, каб убачыць, хто нясе сцяг.Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ды́бачкімн. Fúßspitzen pl, Zéhenspitzen pl;
на ды́бачках auf Zéhenspitzen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
tiptoe
[ˈtɪptoʊ]1.
n.
ко́нчыкі па́льцаў ног
on tiptoe —
а) на ды́бачках
б) на пачака́ньні, вычэ́кваючы
в) крадко́м, крадучы́ся
2.
v.i.
хадзі́ць на ды́бачках, става́ць на ды́бачкі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
прыпадня́цца sich (ein wénig) erhében*, áufstehen*vi (s); sich (ein wénig) áufrichten (выпрастацца); áufsitzen*vi (s) (зляжачагастановішча);
прыпадня́цца на ды́бачкі [па́льчыкі] sich auf die Zéhenspitzen stéllen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
бі́ла, ‑а, н.
1. Унутраная ўдарная частка звана; язык.
2. Падвешаны кавалак жалезнай палосы, рэйкі, удараючы па якой падаюць сігнал. Балаканне [хлопцаў] перапыніў звон, што разлягаўся па полі з панскага двара. — Дзядзька Мікола ў біла б’е. Час на абед, — ажывіўся Сяргей.Машара.
3. Верхняя скразная жардзіна ў возе, у поручнях лесвіцы, у мосце, верхняя планка ў поручнях ложка. Намыліць кашулю не было чым, і .. [Люба] доўга церла яе рукамі. Развесіла сушыць на біле ложка.Чорны.Самая меншая, Лідачка, падымаецца на дыбачкі, каб цераз біла калыскі ўбачыць Васілька.Пальчэўскі.
4. Назва ўдарных частак прылад і машын. Біла маслабойкі. Біла трапальнай машыны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
за́дні, ‑яя, ‑яе.
1. Які знаходзіцца ззаду проціл. пярэдні. Заднія ногі каня. Задняе кола. □ Коля з Мішам занялі месцы на задні лаўцы.Якімовіч.//узнач.наз.за́дні, ‑яга, і за́дняя, ‑яй, ж. Пра чалавека, які рухаецца; стаіць і пад. ззаду за кім‑, чым‑н. Увагу Дзмітрыя прыцягнуў натоўп каля пакгаўза. Заднія ўзнімаліся на дыбачкі, выцягвалі шыі, падскоквалі.Беразняк.
2. Накіраваны назад (пра напрамак руху). Шафёр развярнуўся і заднім ходам падаў машыну да самых дзвярэй.Пальчэўскі.
•••
Задні праходгл. праход.
Адысці на задні плангл. адысці.
Без усякай задняй думкігл. думка.
Даць задні ходгл. даць.
Заднім днёмгл. дзень.
Заднім розумам моцныгл. моцны.
Ляжаць без задніх ноггл. ляжаць.
Спаць без задніх ноггл. спаць.
Хадзіць (стаяць) на задніх лапкахгл. хадзіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
palec
pal|ec
м.
1. палец;
~ec wielki — вялікі палец;
~ec wskazujący — указальны палец;
~ec średni — сярэдні палец;
~ec serdeczny — безыменны палец;
mały ~ec — мезенец, мезены палец;
2.тэх. палец; штыфт;
patrzeć przez ~ce — глядзець праз пальцы;
sam jeden, jak ~ec — адзін, як палец;
z ~ca wyssać — высмактаць з пальца;
można na ~cach policzyć — на пальцах можна пералічыць;
chodzić na ~cach — хадзіць на дыбачках (пальчыках);
wspinać się na ~ce — падымацца на дыбачкі;
nie kładź ~ca między drzwi — не лезь на ражон;
maczać w czym ~ce — прыкладваць да чаго рукі;
mieć co w małym ~cu — ведаць што дасканала;
~cem na wodzie pisane — віламі па вадзе пісана;
nie kiwnąć ~cem — пальцам не паварушыць;
~ce lizać! — смаката!
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)