дака́зваць

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. дака́зваю дака́зваем
2-я ас. дака́зваеш дака́зваеце
3-я ас. дака́звае дака́зваюць
Прошлы час
м. дака́зваў дака́звалі
ж. дака́звала
н. дака́звала
Загадны лад
2-я ас. дака́звай дака́звайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час дака́зваючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

дака́зваць несов.

1. (договаривать) доска́зывать;

2. дока́зывать;

3. прост. (делать донос) доноси́ть;

1-3 см. даказа́ць 1-3

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дака́зваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да даказаць (у 1, 2 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

даказа́ць, -кажу́, -ка́жаш, -ка́жа; -кажы́; -ка́заны; зак.

1. што. Дагаварыць да канца.

Дайце яму д. сваю прамову.

2. што. Пацвердзіць што-н. фактамі, довадамі.

Ён даказаў правільнасць сваіх меркаванняў.

Д. сваю адданасць справе.

3. на каго (што). Зрабіць данос, нагаварыць на каго-н. (разм.).

4. (часцей з адмоўем). Зраўняцца з кім-н. у чым-н., зрабіць так, як не зробіць ніхто (разм.).

Мая жонка пячэ такія пірагі, што і іншы кандытар не дакажа.

|| незак. дака́зваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

даказа́ць, дака́зваць bewisen* vt; nchweisen* vt, erwisen* vt; unter Bewis stllen;

што і патрэ́бна было́ даказа́ць was zu bewisen war;

даказа́ць сваё auf sinem Stndpunkt [Recht] behrren

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

АБАВЯ́ЗАК ДАКА́ЗВАЦЬ

(лац. onus probandi) у судаводстве, патрабаванне да ўдзельнікаў працэсу даказаць і абгрунтаваць наяўнасць тых ці інш. акалічнасцяў, істотных для вырашэння справы. На Беларусі абавязак даказваць у крымін. працэсе ляжыць на дзярж. органах і службовых асобах, якія абвінавачваюць асобу ў злачынстве. Суд, пракурор, следчы і асоба, якая праводзіць дазнанне, абавязаны выявіць акалічнасці, што выкрываюць ці апраўдваюць абвінавачанага, а таксама абцяжваюць ці змякчаюць яго віну. Яны не маюць права перакладваць абавязак даказваць на абвінавачанага (падсуднага),

і ён не павінен даказваць сваю невінаватасць. У цывільным працэсе кожны бок павінен даказаць акалічнасці, на якія ён спасылаецца як на падставу сваіх патрабаванняў і пярэчанняў. Напр., ісцец абавязаны даказаць і абгрунтаваць факты, якія складаюць падставу іску. Адказчык абавязаны даказаць факты, якія пацвярджаюць яго пярэчанні супраць іску. Характэрная рыса суд. даказвання ў цывільным працэсе — тое, што не толькі бакі і інш. асобы, якія ўдзельнічаюць у справе, абавязаны прадстаўляць доказы ў пацвярджэнне сваіх патрабаванняў і пярэчанняў, але і суд з мэтай высвятлення аб’ектыўнай ісціны і вынясення правасуднага рашэння ў неабходных выпадках павінен збіраць доказы па сваёй ініцыятыве.

І.І.Пацяружа.

т. 1, с. 9

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

дока́зывать несов.

1. дака́зваць, даво́дзіць;

2. (доносить) разг. дака́зваць, дано́сіць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

доска́зывать несов. дака́зваць, дагаво́рваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дака́звацца, ‑аецца; незак.

Зал. да даказваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

даво́дзіць

даказваць, пацвярджаць’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. даво́джу даво́дзім
2-я ас. даво́дзіш даво́дзіце
3-я ас. даво́дзіць даво́дзяць
Прошлы час
м. даво́дзіў даво́дзілі
ж. даво́дзіла
н. даво́дзіла
Загадны лад
2-я ас. даво́дзь даво́дзьце
Дзеепрыслоўе
цяп. час даво́дзячы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)