маральнай дабрыні тэорыя

т. 10, с. 104

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Дабры́нь

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз.
Н. Дабры́нь
Р. Дабры́ні
Д. Дабры́ні
В. Дабры́нь
Т. Дабры́нню
М. Дабры́ні

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

дабрыня́

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. дабрыня́
Р. дабрыні́
Д. дабрыні́
В. дабрыню́
Т. дабрынёй
дабрынёю
М. дабрыні́

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

Дабры́ня

назоўнік, уласны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. Дабры́ня Дабры́ні
Р. Дабры́ні Дабры́няў
Д. Дабры́ню Дабры́ням
В. Дабры́ню Дабры́няў
Т. Дабры́нем Дабры́нямі
М. Дабры́ню Дабры́нях

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

увасабле́нне, -я, н.

1. гл. увасобіць.

2. чаго. Той (тое), у кім (чым) увасобіліся якія-н. характэрныя рысы.

Гэты чалавек — у. дабрыні і сціпласці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рэ́дкасны, ‑ая, ‑ае.

Разм. Вельмі рэдкі. Пятрок самы паслухмяны ў брыгадзе работнік. І дабрыні чалавек рэдкаснай. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мя́кнуць, -ну, -неш, -не; мяк, мя́кла; -ні; незак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Рабіцца мяккім (да 1 знач.).

Сухары мякнуць у вадзе.

2. перан. Рабіцца вялым, расслабленым.

3. перан. Прыходзіць у стан душэўнай дабрыні, чуласці, спагадлівасці.

|| зак. намя́кнуць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -не, намя́к, -кла (да 1 знач.) і размя́кнуць, -ну, -неш, -не; размя́к, -кла; -ні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Пія́вы ’працавіты’ (чэрв., Сл. ПЗБ). Параўноўваюць літ. pyti ’размакаць (пра зямлю), станавіцца мяккім (пра характар)’; papijęs ’добры, мяккі, які ўвесь аддаецца працы, дабрыні і г. д.’ (Грынавяцкене, тамсама, 3, 527), што не пераконвае; хутчэй, з пілявы ’рухавы’ (гл.), да піліць2, параўн. польск. pilać ’дбаць’, варыянт pilić ’старацца, дбаць’, што звязана з pilny ’старанны’ (Банькоўскі, 2, 579), гл. пільны.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

выклю́чны в разн. знач. исключи́тельный, ре́дкостный;

~ныя — зако́ны исключи́тельные зако́ны;

в. вы́падак — исключи́тельный (ре́дкостный) слу́чай;

чалаве́к ~най дабрыні́ — челове́к исключи́тельной (ре́дкостной) доброты́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

А́ПДАЙК

(Updike) Джон (н. 18.3.1932, Шылінгтан, штат Пенсільванія, ЗША),

амерыканскі пісьменнік. Скончыў Гарвардскі ун-т (1954). На пачатку літ. дзейнасці пісаў фельетоны, апавяданні, вершы, эсэ, пародыі: зб-кі вершаў «Драўляная курыца і іншыя ручныя стварэнні» (1958), апавяданняў «Тыя ж дзверы» (1959), «Галубінае пер’е» (1962). Вядучая тэма творчасці — побыт, псіхалогія, маральныя каштоўнасці радавога амерыканца (аповесць «Ферма», 1965; раманы «Кірмаш у багадзельні», 1959; «Трус, уцякай», 1960; «Трус, які вылечыўся», 1979; «Трус разбагацеў», 1981, і інш.). У рамане Апдайка «Кентаўр» (1963) праблема смерці і бессмяротнасці пераплятаецца з пошукамі сэнсу жыцця, пераадоленнем адчужэння, са сцверджаннем дабрыні; у раманах «Месяц адпачынку» (1975), «Давай пажэнімся» (1976), «Іствікскія ведзьмы» (1984) і інш. імкненне перамагчы боязь смерці любоўю, сексуальным «адраджэннем»; раман-дыспут «Версія Роджарса» (1985) пра «навук. доказы быцця божага». Аўтар зб. апавяд. «Даверся мне» (1986).

Тв.:

Рус. пер. — Кролик, беги;

Кентавр;

Ферма. Кишинев, 1984.

т. 1, с. 420

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)