Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)
гіба́цьнесов., разг. гнуть;
г. — дрот гнуть про́волоку
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гіба́цьразм bíegen* vt, béugen vt, krümmen vt
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Гіба́ць ’гнуць’ (БРС, Нас., Сл. паўн.-зах.), ’мясіць, рабіць (каравай)’ (Сцяц.). Адносіцца да прасл.*gybati (апафанічная форма да *gъbnǫti : *gubiti): рус.дыял.гиба́ть, укр.дыял.гиба́ть, польск.дыял.gibać, серб.-харв.ги́бати, ст.-слав.гыбати і г. д. (падрабязны агляд форм і дыскусія ў Трубачова, Эт. сл., 7, 216–217). Параўн. яшчэ Фасмер, 1, 404; Слаўскі, 1, 274–275.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пагі́баны ’пагнуты, няроўны’ (Сл. ПЗБ, Сцяшк.) пагубляны ’тс’ (Сл. ПЗБ, З нар. сл.). Да гібаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сугба́ ’выгін знутра’, сугбаві́на ’тс’, сугбавы ́’кругавы знутра’ (Я. Драздовіч). Да су- і гібаць, гбаць, гл. Пацюпа, Arche, 2007, 3, 170.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пагі́белька ’нізкае месца’ (Мат. Гом.). Да гібаць ’гнуць’ (гл.) з суф. ‑ель‑к‑ (параўн. Сцяцко, Афікс. наз., 38, 98). У семантычных адносінах цікавы прыметнік гібкі ’багністы’ (Сл. ПЗБ) таго ж кораня.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Нагіна́ць ’схіляць, нахіляць’ (ТСБМ, Нас., ТС), укр.нагина́ти ’тс’, польск.naginać ’тс’. Другаснае ўтварэнне ад гнуць (< *gybnǫti) па мадэлі пну, піна́ць замест першаснага гну, гіба́ць, якое дае рэгулярнае нагіба́ць ’тс’, параўн. Брукнер, 140.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гі́ба ’мера палатна па даўжыні асновы ад аднаго вугла сцяны да другога, каля 4–6 метраў’, гіба́ ’тс’ (Сцяц.), гі́ба (Сл. паўн.-зах., Шатал.). Да гіба́ць ’гнуць’ (гл.). Параўн. таксама гіба́ті ’складаць палатно гармонікам (пры адбельванні)’ (Сл. паўн.-зах.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Губ ’мера палатна’ (Сцяшк.). Да гнуць, губі́ць, гіба́ць (гл.). Параўн. і гі́ба ’мера палатна’ (гл.). Да гэтай групы слоў, здаецца, адносіцца і губа́ ’кавалак зямлі, які селянін мог узараць на працягу дня сахой’ (Яшкін). Параўн. Трубачоў, Эт. сл., 7, 164–165.