гру́дзі

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. гру́дзі
Р. грудзе́й
Д. грудзя́м
В. гру́дзі
Т. грудзьмі́
грудзя́мі
М. грудзя́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

гру́дзі, -дзе́й, Т -дзьмі́, -дзя́мі.

1. Пярэдняя частка тулава ад шыі да жывата, а таксама поласць гэтай часткі тулава.

Шырокія г.

Боль у грудзях.

Біць (сябе) у грудзі (таксама перан.: ад роспачы або запэўніваючы ў чым-н.).

2. Малочныя залозы ў жанчыны.

Карміць дзіця грудзьмі.

Адняць ад грудзей.

3. Верхняя пярэдняя частка адзення.

Вышыць г. ў сукенцы.

|| прым. грудны́, -а́я, -о́е (да 1 і 2 знач.).

Грудное дзіця.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гру́дзі, -дзе́й ед. нет, в разн. знач. грудь ж.;

шыро́кія г. — широ́кая грудь;

боль у ~дзя́х — боль в груди́;

слабы́я г. — сла́бая грудь;

жаль скава́ў г. — жа́лость скова́ла грудь;

адву́чваць дзіця́ ад ~дзе́й — отуча́ть ребёнка от груди́;

кашу́ля з вышыўкай на ~дзях — руба́шка с вы́шивкой на гру́ди;

◊ біць сябе́ ў г. — бить себя́ в грудь;

~дзьмі́ пралажы́ць сабе́ даро́гу — гру́дью проложи́ть себе́ доро́гу;

дыхну́ць на по́ўныя г. — вздохну́ть свобо́дно;

прыгрэ́ць змяю́ на (сваі́х) ~дзя́х — пригре́ть змею́ на (свое́й) груди́;

стая́ць ~дзьмі́ — стоя́ть гру́дью

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гру́дзі, ‑ей; адз. няма.

1. Пярэдняя частка тулава ад шыі да жывата. Зашпіліць вопратку на грудзях. □ І тут Марына не ўтрымала — Ды гэта ж ён! ды гэта ж брат! На грудзі брату тварам пала. — Ігнатка! брацік мой Ігнат... Колас. // Частка тулава, у якой змяшчаюцца сэрца, лёгкія і інш. органы грудной клеткі. Дыхаць на поўныя грудзі. □ І здавалася Міколку, што вылеціць яго сэрца з грудзей ад вялікай радасці. Лынькоў.

2. Малочныя залозы ў жанчыны. Малая адрывалася ад пустых грудзей і крычала, ёй хацелася есці. Шамякін.

3. Разм. Верхняя пярэдняя частка адзення. Кашуля з вышыванымі грудзьмі.

•••

Біць (сябе) у грудзі гл. біць.

Грудзьмі пралажыць (пракласці) сабе дарогу гл. пралажыць.

Дыхнуць на поўныя грудзі гл. дыхнуць.

Прыгрэць змяю (гадзюку) на (сваіх) грудзях гл. прыгрэць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гру́дзі мн

1. Brust f -, Brüste;

прыці́снуць каго-н да сваі́х гру́дзе́й j-n ans Herz drücken;

дыхну́ць на по́ўныя гру́дзі tief dúrchatmen;

2. (жаночыя) Brust f -, Brüste, Búsen m -s, -;

кармі́ць дзіця́ гру́дзьмі́ das Kind stíllen;

адву́чваць дзіця́ ад гру́дзе́й ein Kind entwöhnen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Гру́дзі ’грудзі’. Параўн. рус. грудь, укр. грудь, гру́ди, ст.-польск. grędzi, чэш. hruď, балг. гръд, гърди серб.-харв. гру̑д, гру̑ди, ц.-слав. грꙋдь, грѫдь. Прасл. *grǫdъ. Лічыцца роднасным этымалагічна са слав. *grǫda і *gręda (гл. града́). Назва *grǫdь з’яўляецца слав. інавацыяй (архаічная слав. назва *pьrsь, *pьrsi). Трубачоў, Эт. сл., 7, 148–149; Фасмер, 1, 463; Бернекер, 1, 356; Слаўскі, 1, 342–343.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

грудзі / жаночыя: бюст / у каня: персі

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

белагру́ды, -ая, -ае.

У якога белыя грудзі.

Белагрудыя ластаўкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нагру́днік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Невялікі фартух або частка фартуха, якая закрывае грудзі пры ядзе.

Дзіцячы н.

2. Частка конскай збруі, якую надзяваюць на грудзі каня.

3. Частка сярэдневяковых даспехаў у выглядзе шчытка або панцыра, які засцерагаў грудзі.

Рыцарскі н.

Засцерагальны н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пе́рсі, -яў (уст.).

Тое, што і грудзі (у 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)