Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
госць, -я, мн. -і, гасце́й, м.
1. Той, хто наведвае каго-н.
Ехаць у госці.
Г. не дзьміся, еш, што ў місе (прыказка).
2. Асоба, афіцыйна запрошаная прысутнічаць на сходзе, пасяджэнні і пад.
Месцы для гасцей.
|| ж.го́сця, -і, мн. -і, -ей і -яў.
|| прым.гасцявы́, -а́я, -о́е (да 2 знач.).
Г. білет на канферэнцыю.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
госцьм. гость;
◊ бясе́дныя го́сці — зва́ные го́сти;
няпро́шаны г. — непро́шеный гость;
г. не г., а валакі́ты досць — погов. гость не гость, а хлопо́т хвата́ет
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
госць, ‑я, Рмн. гасцей; м.
1. Чалавек, запрошаны сваімі блізкімі ці знаёмымі на якую‑н. урачыстасць, частаванне. Званы госць. Сустракаць гасцей. □ З прычыны завяршэння будаўніцтва дома гаспадар наладзіў урачысты баль, склікаў шмат гасцей.Лынькоў.
2. Чалавек, які наведаў каго‑н. выпадкам або з пэўнай мэтай. Нечаканы госць. □ — Вось дык хлопец! Скуль ты гэткі? Ну, зайдзі ж да нас у хату, будзеш нашым госцем, дзетка, Ты — не дрэнны памагаты.Дубоўка.На стол пакласці ўсё, што ёсць, — Такі ўжо звычай наш спрадвечны. Як толькі ў хату ступіць госць — Адразу смажыцца яечня.Сіпакоў.//(успалучэннісасловамі «рэдкі», «часты»). Пра таго (тое), што паяўляецца дзе‑н. на які‑н. час. Доўгі час літаратурныя мемуары былі рэдкім госцем на старонках нашага друку.Казека.Начальнік павятовай дэфензівы стаў частым госцем у Караліне.Пальчэўскі.
3. Асоба, афіцыйна запрошаная на якое‑н. пасяджэнне, канферэнцыю, урачыстасць. Прыехала на свята шмат дарагіх гасцей з розных гарадоў Вялікага Саюза — настаўнікі, прафесары, рабочыя, лётчыкі.Бядуля.
4.Гіст. Іншаземны купец. Заморскі госць.
•••
Быць у гасцях — прабываць дзе‑н. на правах госця.
Ісці (ехаць і пад.) у госці — адпраўляцца куды‑н. у якасці госця.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ГОСЦЬ,
буйны прадстаўнік купецтва ў Стараж. Русі і ў Рас. дзяржаве ў 10—18 ст. Першапачаткова госцем наз. асоб, якія прыязджалі гандляваць з інш. краін, княстваў і гарадоў, пазней — і мясц. купцоў, якія гандлявалі па-за межамі свайго месцапражывання (пераважна за мяжой). У 14—15 ст. госці аб’ядноўваліся ў асобыя прывілеяваныя карпарацыі. У сярэдзіне 16 — пач. 18 ст. госці былі саслоўнай катэгорыяй, мелі царскія даравальныя граматы, паводле якіх карысталіся падатковымі, мытнымі і юрыд. прывілеямі. Выконвалі ўрадавыя даручэнні па закупцы, ацэнцы і захоўванні казённых тавараў. Паводле ўказаў 1722—28 уключаны ў склад купецкіх гільдый.