го́рды

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. го́рды го́рдая го́рдае го́рдыя
Р. го́рдага го́рдай
го́рдае
го́рдага го́рдых
Д. го́рдаму го́рдай го́рдаму го́рдым
В. го́рды (неадуш.)
го́рдага (адуш.)
го́рдую го́рдае го́рдыя (неадуш.)
го́рдых (адуш.)
Т. го́рдым го́рдай
го́рдаю
го́рдым го́рдымі
М. го́рдым го́рдай го́рдым го́рдых

Крыніцы: krapivabr2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

го́рды, -ая, -ае.

1. Надзелены пачуццём уласнай годнасці, павагі да сябе.

Г. чалавек.

2. Поўны пачуцця задавальнення сабой.

Г. позірк.

3. Ганарысты, фанабэрысты.

Ласкавае цялятка дзвюх матак ссе, а гордае — ніводнай (прыказка).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

го́рды го́рдый

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

го́рды, ‑ая, ‑ае.

1. Надзелены пачуццём уласнай годнасці, павагі да сябе. Чалавек наш горды і шчаслівы, Будучыня свеціцца ў вачах, Бо нясе ў сабе ён беражліва Дарагія рысы Ільіча! Звонак. // Поўны пачуцця задавальнення сваімі або чыімі‑н. поспехамі. [Моладзь] была гордая свядомасцю, што зрабіла вялікую справу. Колас. Успаміны хлопчыка палоняць, За бацьку горды хлопчык наш. А. Александровіч. // Які выражае гордасць. Горды позірк. □ Паша таксама калісьці красуняй лічылася: русыя валасы на прабор, карыя вочы, гордая пастава. Лось. // перан. Узвышаны, чысты. Гордая думка пра сыноў не выходзіла з галавы. Кавалёў. Дзесьці ў глыбіні істоты ў жанчыны заварушылася гордая радасць. Чорны.

2. Ганарысты, напышлівы, фанабэрысты. Яшчэ ўчора такія гордыя і грозныя, сёння кідаліся паны на калені перад Сёмкам-матросам. Лынькоў. Ласкавае цялятка дзвюх матак ссе, а гордае — ніводнае. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

го́рды stolz (да чаго auf A);

ён ве́льмі [на́дта] го́рды er trägt den Kopf sehr hoch

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Го́рдыгорды’. Рус. го́рдый, укр. го́рдий, польск. gardy, чэш. hrdý, балг. гръд, серб.-харв. гр̑д, ст.-слав. гръдъ. Прасл. *gъrdъ (*gr̥dъ) ’тс’. Агляд гл. у Фасмера, 1, 440; Слаўскага, 1, 405–406, асабліва Трубачова, Эт. сл., 7, 206–207. Апошні прымае, як здаецца, экспрэсіўна-інавацыйнае паходжанне слова *gъrdъ і ўказвае на праблематычнасць і.-е паралелей.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тарквіній Горды Луцый

т. 15, с. 440

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

го́рдый го́рды;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прего́рдый разг. ве́льмі ганары́сты, ве́льмі го́рды.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ве́лічны, -ая, -ае.

1. Поўны велічы (у 2 знач.), урачыстасці; грандыёзны.

Велічная мэта.

В. помнік.

2. Важны, горды, поўны ўласнай гордасці.

Велічная поза.

В. позірк.

|| наз. ве́лічнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)