гартава́цца, -ту́юся, -ту́ешся, -ту́ецца; -ту́йся; незак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Рабіцца цвёрдым, пругкім, трывалым у выніку моцнага награвання і хуткага ахаладжэння (пра метал).

2. перан. Рабіцца фізічна або маральна ўстойлівым, здольным пераносіць цяжкасці і неспрыяльныя ўмовы.

Г. ў барацьбе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гартава́цца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. гарту́юся гарту́емся
2-я ас. гарту́ешся гарту́ецеся
3-я ас. гарту́ецца гарту́юцца
Прошлы час
м. гартава́ўся гартава́ліся
ж. гартава́лася
н. гартава́лася
Загадны лад
2-я ас. гарту́йся гарту́йцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час гарту́ючыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

гартава́цца несов.

1. прям., перен. зака́ливаться, закаля́ться;

2. страд. кали́ться, зака́ливаться, закаля́ться; см. гартава́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гартава́цца, ‑туюся, ‑туешся, ‑туецца; незак.

1. Станавіцца больш цвёрдым, пругкім, трывалым у выніку моцнага награвання і хуткага ахаладжэння (пра метал).

2. перан. Набываць стойкасць, вынослівасць, здольнасць пераносіць цяжкасці, неспрыяльныя ўмовы. Мы гартаваліся ў баях і ў працы дбалай, Мы небывалага юнацтва запявалы. А. Александровіч.

3. Зал. да гартаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гартава́цца

1. тэх. gehärtet sein

2. перан. gestählt sein [werden], sich ábhärten

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

закаля́ться возвр., страд. гартава́цца, загарто́ўвацца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гартава́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. гартаваць і стан паводле знач. дзеясл. гартавацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прока́ливаться

1. (закаливаться) гартава́цца;

2. (накаливаться) разг. награва́цца, напяка́цца, напа́львацца; см. прокали́ться;

3. страд. гартава́цца, награва́цца, напяка́цца, напа́львацца; см. прока́ливать;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

hartować się

незак. гартавацца; загартоўвацца

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

кали́ться

1. напа́львацца; пра́жыцца, прэ́гчыся;

2. страд. гартава́цца; напа́львацца; пра́жыцца, прэ́гчыся; см. кали́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)