тайны, ‑ая, ‑ае.
1. Які з’яўляецца тайнай для каго‑н., які скрываецца ад іншых, вядомы нямногім.
2. Загадкавы, таямнічы.
3. Звязаны з сакрэтнасцю.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тайны, ‑ая, ‑ае.
1. Які з’яўляецца тайнай для каго‑н., які скрываецца ад іншых, вядомы нямногім.
2. Загадкавы, таямнічы.
3. Звязаны з сакрэтнасцю.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хватка, ‑і,
Спосаб, прыём, якім хапаюць, схопліваюць што‑н.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раз 1, ‑у;
1. У спалучэнні з колькаснымі і неазначальна-колькаснымі лічэбнікамі або без іх абазначае аднакратнасць дзеяння.
2. У спалучэнні з прыметнікамі і ўказальнымі займеннікамі ўказвае на час дзеяння ў адносінах да раду падобных дзеянняў.
3. У спалучэнні з прыназоўнікам «у» і колькаснымі або неазначальна-колькаснымі лічэбнікамі выражае ступень павелічэння або змяншэння суб’екта або аб’екта дзеяння, якой‑н. уласцівасці і пад.
4.
•••
раз 2,
Аднойчы.
раз 3,
Ужываецца ў даданых умоўных сказах, у якіх умова з’яўляецца абгрунтаваннем таго, аб чым гаворыцца ў галоўным сказе (часта ў адпаведнасці з суадноснымі словамі «то», «дык»); калі (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
біць
1.
2. (
3. (
4. (
5. (
6. бить; стуч
7.
◊ б
б. адб
б. трыв
б. рублём — бить рублём;
б. па кіш
б. у цэль — бить в цель;
б. м
б. сяб
б. у зван
б. у адн
б. у хам
як у б
б. пакл
л
б. крын
б. у в
ляж
б’юць і пл
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
сістэма, ‑ы,
1. Сукупнасць заканамерна звязаных паміж сабой элементаў (прадметаў, з’яў, поглядаў, ведаў і пад.), якія складаюць пэўнае цэласнае ўтварэнне, адзінства.
2. Парадак, абумоўлены правільным размяшчэннем і ўзаемнай сувяззю частак чаго‑н.
3. Форма арганізацыі, будова чаго‑н. (дзяржаўных, палітычных, гаспадарчых адзінак, устаноў і пад.).
4. Сукупнасць гаспадарчых адзінак, блізкіх па сваіх задачах і арганізацыйна аб’яднаных у адзінае цэлае.
5. Структура, якая складае адзінства ўзаемна звязаных частак.
6. У батаніцы і заалогіі — класіфікацыя, групаванне.
7. У геалогіі — сукупнасць пластоў горных парод, якая характарызуецца пэўнымі выкапнямі, фаунай і флорай.
•••
[Грэч. systēma — цэлае, складзенае з частак, злучэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бить
1.
бить кув
в
з
бить враг
бить зв
бить из ор
винт
бить по вор
бить по бюрократ
бить кирп
в б
час
кровь бьёт струёй кроў б’е струм
к
бить (п
ружьё бьёт хорош
бить пт
бить хвост
2. (наносить побои, избивать) біць;
бить ребёнка біць дзіц
бить по голов
3. (забивать — птицу, скот) забів
4. (трясти, приводить в дрожь)
ег
5.
6. (о поклонах) біць, адбів
◊
бить отб
бить по карм
бить в лад
бить трев
бить рублём біць рублём;
бить в цель біць у цэль;
бить м
жизнь бьёт ключ
бить бакл
бить чел
бить наверняк
бить в глаз
бить в (одн
бить на эфф
бить по рук
бить ч
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
аддаць, ‑дам, ‑дасі, ‑дасць; ‑дадзім, ‑дасце, ‑дадуць;
1. Вярнуць назад узятае ў каго‑н.
2. Даць, перадаць што‑н. каму‑н.
3. Накіраваць на вучобу, службу.
4. Прадаць (па якой‑н. цане).
5. З некаторымі назоўнікамі ўтварае спалучэнне са значэннем дзеяння ў залежнасці ад сэнсу назоўніка.
6.
7.
8.
9.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)