ві́д

‘перспектыва; выгляд’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ві́д ві́ды
Р. ві́ду ві́даў
Д. ві́ду ві́дам
В. ві́д ві́ды
Т. ві́дам ві́дамі
М. ві́дзе
віду́		 ві́дах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ві́д

‘тып; паняцце; класіфікацыя’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ві́д ві́ды
Р. ві́ду ві́даў
Д. ві́ду ві́дам
В. ві́д ві́ды
Т. ві́дам ві́дамі
М. ві́дзе
віду́		 ві́дах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

від², -у, М аб відзе, мн. віды, -аў, м.

1. Падраздзяленне ў сістэматызацыі, якое ўваходзіць у састаў вышэйшага раздзела — роду.

В. раслін.

2. Разнавіднасць, тып.

В. паліва.

|| прым. відавы́, -а́я, -о́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

від¹, -у, М аб відзе, на віду́, м.

1. Тое, што адкрываецца перад вачамі, перспектыва, а таксама адлюстраванне яе.

В. на мора.

Альбом з відамі Каўказа.

2. Тое, што і выгляд (у 1 знач.).

Спалоханы в. твару.

Стрэльба страціла ўжо былы колер і в.

3. мн., перан. Меркаванні; намер.

Віды на ўраджай.

Віды на будучае.

◊

Паставіць на від каму — зрабіць папераджальную заўвагу, вымову.

|| прым. відавы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).

Відавыя паштоўкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

від I (род. ві́ду) м.

1. (перспектива, открывающаяся взору) вид;

в. на мо́ра — вид на мо́ре;

2. см. вы́гляд;

3. мн. (предположения) ви́ды;

ві́ды на ўраджа́й — ви́ды на урожа́й;

◊ ві́ду не пака́зваць — не пока́зывать ви́ду;

не мець ві́ду — не име́ть ви́да;

ста́віць на в. — ста́вить на вид;

быць на віду́ — быть на виду́;

ві́дам не віда́ць, слы́хам не чува́ць — погов. ви́дом не вида́ть, слы́хом не слыха́ть; не ви́дано, не слы́хано

від II (род. ві́ду) м.

1. (разновидность, тип, подразделение) вид;

в. па́ліва — вид то́плива;

в. дзе́йнасці — вид де́ятельности;

2. биол. вид;

ві́ды раслі́н — ви́ды расте́ний

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

від ​1, ‑у, М аб відзе, на віду, м.

1. Тое, што адкрываецца перад вачамі, перспектыва. Від на мора. □ А від які з пляцоўкі гэтай! Колас. // Малюнак прыроды, пейзаж. Чакаючы, пакуль прыйдуць мае знаёмыя, я разглядаў альбом з відамі Касабланкі. В. Вольскі.

2. Тое, што і выгляд (у 1, 2 знач.). Спалоханы від твару. □ Стрэльба, праўда, была дужа старая, старэй самога дзеда і парадкам заіржавелая, страціўшая ўсякі колер і від. Лынькоў.

3. толькі мн. (ві́ды, ‑аў). Меркаванні пра што‑н., што яшчэ будзе, на падставе папярэдніх дадзеных. Віды на ўраджай.

•••

Быць на віду гл. быць.

Відам не відаць гл. відаць.

Віду не мець гл. мець.

Віду не падаць (не паказаць) гл. падаць.

Паставіць на від гл. паставіць.

від ​2, ‑у, М аб відзе, м.

1. Разнавіднасць, тып. Від паліва. □ На балотах, на рэках, у лясах найбагацейшыя віды птушак і дзічыны. Чорны.

2. У логіцы, філасофіі — агульнае паняцце, якое ўваходзіць у склад больш агульнага, родавага паняцця.

3. Найменшая адзінка класіфікацыі раслін і жывёл, якая падпарадкоўваецца роду.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Від (у сістэматыцы) 2/346, 536; 3/70—71, 72, 421; 5/288; 9/146, 536; 11/403

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

ВІД,

асноўная структурная і класіфікацыйная адзінка ў сістэме жывых арганізмаў, якасны этап іх эвалюцыйнага працэсу. Звычайна пад відам разумеюць сукупнасць папуляцый асобін, здольных да скрыжавання з утварэннем пладавітага патомства, якія насяляюць пэўны арэал, маюць агульныя морфафізіял. прыкметы (колькасць, здольнасць да ўзнаўлення, дыскрэтнасць, устойлівасць, цэласнасць) і тып узаемаадносін з абіятычным і біянічным асяроддзем; адасоблены ад інш. груп асобін нескрыжавальнасцю ў прыродных умовах. Паводле розных адзнак, у т. л. экалагічных і эвалюцыйных, адрозніваюць віды зніклыя, рэліктавыя, дамінантныя, эндэмічныя, шкодныя, сінантропныя і інш.

Паняцце віда ўпершыню ўвёў англ. батанік Дж.Рэй (1704). Шведскі прыродазнавец К.Ліней паказаў універсальнасць і значэнне віда ў якасці структурнай адзінкі жывой прыроды і ўвёў для яго абазначэння двайную лац. назву (бінарную наменклатуру), якая складаецца з назвы роду і відавога эпітэта (напр., Pinus sylvestris хвоя звычайная). Эвалюцыйную канцэпцыю відаў і асновы сучаснага разумення віда і відаўтварэння заклаў Ч.Дарвін (1859). Вял. ўклад у распрацоўку тэорыі відаў зрабілі вучоныя: рус. У.Л.Камароў, М.І.Вавілаў, бел. В.Ф.Купрэвіч, і інш. Апісаных на Зямлі відаў сучасных жывёл, раслін, мікраарганізмаў больш за 2 млн. У сучаснай фауне Беларусі больш за 20 тыс. жывёл, у флоры — каля 3,5 тыс. раслін.

т. 4, с. 140

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

від​I м. (пейзаж) Lándschaft f -, -en; Áussicht f -, -en (перспектыва); Ánsicht f -, -en (малюнак, здымак) агу́льны від Gesámtansicht f -;

від зве́рху Dráufsicht f -;

від зза́ду Rückansicht f -;

від збо́ку Séitenansicht f -;

вы́пусціць з віду áußer Асht lássen*;

паста́віць каму-н на від j-m éinen Verwéis ertéilen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

від​II м. (род, гатунак, разнавіднасць) Art f -, -еn (тс. біял.); Gáttung f -, -en;

пахо́джанне відаў біял. Entstéhung der Árten;

від дзе́йна сці [заня́ткаў] Berúfsbild n -(e)s, -er;

від спо́рту Spórtart f

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)