ва́хта

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ва́хта ва́хты
Р. ва́хты ва́хт
ва́хтаў
Д. ва́хце ва́хтам
В. ва́хту ва́хты
Т. ва́хтай
ва́хтаю
ва́хтамі
М. ва́хце ва́хтах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ва́хта, -ы, ДМ -хце, мн. -ы, вахт і -аў, ж.

1. У флоце: неадлучнае дзяжурства, а таксама змена, якая нясе такое дзяжурства.

Заступіць на вахту.

Несці вахту.

Начная в.

2. Месца, дзе знаходзіцца дзяжурны, вахцёр; памяшканне для вахцёраў (разм.).

Ключы на вахце.

3. перан., чаго або якая. Самаадданая, поўная энтузіязму праца ў азнаменаванне чаго-н. (высок.).

Працоўная в.

|| прым. ва́хтавы, -ая, -ае.

В. журнал.

Вахтавая служба.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ва́хта прям., перен. ва́хта, -ты ж.;

трудова́я ва́хта працо́ўная ва́хта;

ва́хта ми́ра ва́хта мі́ру.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ва́хта ж., воен., уст. ва́хта;

пе́ршая в. — пе́рвая ва́хта;

працо́ўная в. — трудова́я ва́хта;

в. мі́рува́хта ми́ра

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ва́хта, ‑ы, ДМ ‑хце, ж.

1. Неадлучнае дзяжурства па ахове бяспекі на суднах; варта. Заступіць на вахту. Начная вахта. // Адказнае дзяжурства наогул. Невялікі калектыў [метэастанцыі] удзень і ўначы нясе вахту — сочыць за атмасфернымі з’явамі, фіксуючы любую нязначную змену надвор’я. «Маладосць».

2. перан. Праца, якая вызначаецца высокім энтузіязмам або надзвычай адказная ці ганаровая. Працоўная вахта. Вахта міру.

[Гал. wacht.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ВА́ХТА

(ад ням. Wacht каравул, варта),

1) асноўны від дзяжурства на караблях і суднах, які забяспечвае іх плаванне, захоўвае бяспеку, а ў ВМФ і боегатоўнасць. Падзяляецца на агульнакарабельную, спецыяльную (у баявых часцях і службах), хадавую і якарную.

2) Прамежак часу, на працягу якога адна змена вахты на караблі нясе дзяжурства.

3) Склад чарговай (вахтавай) змены нарада.

4) Група людзей, якая выязджае працаваць на пэўны перыяд часу ў зададзены раён.

т. 4, с. 46

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ва́хта ж

1. (дзяжурства, варта) Wche f -, -n;

стая́ць на ва́хце вайск Wche stehen* [gehen*], Wche hben;

2. перан Schicht f -, -en; ufgebot n -(e)s, -e;

працо́ўная ва́хта Produktinsaufgebot n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

вахта

Том: 3, старонка: 14.

img/03/03-014_0058_Вахта.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

Ва́хта1вахта, пост’ (Нас., БРС). Ст.-бел. вахта (з XVI ст.; Булыка, Запазыч.). Рус. ва́хта, укр. ва́хта. Запазычанне з польск. wachta < ням. (Гараеў, 40; Фасмер, 1, 280; Шанскі, 1, В, 27) або прама з ням. Wacht (Праабражэнскі, 1, 68).

Ва́хта2 ’хвалі на рацэ; кругі ад кінутага ў ваду прадмета’ (Сцяц.). Няясна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ва́хта2

(фін. vehka)

тое, што і трыфоль.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)