Варо́ны

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. Варо́ны
Р. Варо́н
Варо́наў
Д. Варо́нам
В. Варо́ны
Т. Варо́намі
М. Варо́нах

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

варо́на

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. варо́на варо́ны
Р. варо́ны варо́н
Д. варо́не варо́нам
В. варо́ну варо́н
Т. варо́най
варо́наю		 варо́намі
М. варо́не варо́нах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

Варо́на

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. Варо́на
Р. Варо́ны
Д. Варо́не
В. Варо́ну
Т. Варо́най
Варо́наю
М. Варо́не

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

ВАРО́НЫ,

некалькі блізкіх відаў птушак сям. крумкачовых атр. вераб’інападобных. Пашыраны ў Еўразіі, Паўн. Афрыцы. На Беларусі найб. вядомая варона шэрая (Corvus cornix) — шматлікая аселая (у некат. мясцінах часткова пералётная); зрэдку з Зах. Еўропы залятае варона чорная (Corvus corone). Некаторыя вучоныя лічаць іх падвідамі аднаго віду (Corvus corone). Летам варона шэрая трымаецца ўзлескаў, палёў, поймаў рэк, зімой — бліжэй да жылля.

Даўж. цела ў сярэднім 47 см. У вароны шэрай апярэнне на спіне і брушку шэрае, крылы, хвост, галава і грудзі чорныя, у вароны чорнай — усё чорнае. На межах арэалаў гэтых відаў трапляюцца гібрыды пераходнай афарбоўкі. У гнездавы перыяд трымаюцца парамі, у астатні час — чародамі. Гняздуюць у лясах, парках, на дрэвах, зрэдку ў зарасніках чароту. Усёедныя. Часам разбураюць гнёзды інш. птушак, у т. л. Паляўніча-прамысловых.

т. 4, с. 12

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВАРО́НЫ,

вёска ў Беларусі, у Віцебскім р-не. Цэнтр сельсавета і саўгаса. За 16 км на У ад Віцебска, на шашы Віцебск—Лёзна. 756 ж., 314 двароў (1996). Міжнар. вузел сувязі. Сярэдняя школа, Дом культуры, б-ка, камбінат быт. абслугоўвання, аддз. сувязі. У час Вял. Айч. вайны была спалена. Брацкая магіла сав. воінаў. Помнік на месцы бою рус. і франц. войск у 1812.

т. 4, с. 12

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

вараняня́ і варанянё, -ня́ці, мн. -ня́ты, -ня́т, н.

Птушаня вароны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

раска́ркацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак. (разм.).

Пачаць моцна каркаць.

Вароны раскаркаліся.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вараняня́ і варанянё, ‑няняці; мн. ‑няняты, ‑нянят; м.

Птушаня вароны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раска́ркацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм. Пачаць моцна каркаць. Вароны раскаркаліся.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пака́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Каркаць некаторы час. Вароны пакаркалі і паляцелі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)