валася́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
Невялікая пеўчая птушка атрада вераб’іных з тонкай шылападобнай дзюбай.
|| прым. валася́нкавы, -ая, -ае.
Сямейства валасянкавых (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
валася́нка
назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
валася́нка |
валася́нкі |
| Р. |
валася́нкі |
валася́нак |
| Д. |
валася́нцы |
валася́нкам |
| В. |
валася́нку |
валася́нак |
| Т. |
валася́нкай
валася́нкаю |
валася́нкамі |
| М. |
валася́нцы |
валася́нках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
валася́нка I ж., зоол. сла́вка, мухоло́вка
валася́нка II ж., см. ціпча́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
валася́нка 1, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Невялікая пеўчая птушка атрада вераб’іных з тонкай шылападобнай дзюбай.
валася́нка 2, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Тое, што і ціпчак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Валася́нка 1 ’сіло’ (Шатал.). Да валасяны.
Валася́нка 2 ’ядавіты грыб’ (Мат. Гом.). Назва звязана з павер’ем, быццам у грыбе жывуць вельмі шкодныя чарвякі-валасні, якія і выклікаюць хваробу, атручванне.
Валася́нка 3 ’травяны матрац’ (Мат. Гом.). Да валасень 4 ’моцная высокая трава’, валасяны (ад назвы травы).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Валасянка садовая 10/568 (іл.)
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
сла́вка зоол. валася́нка, -кі ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ВАЛАСЯ́НКІ
(Sylvia),
род птушак сям. валасянкавых атр. вераб’інападобных. 17 відаў. Пашыраны ў Еўразіі, Паўн. Афрыцы. Жывуць на ўзлесках, у садах, парках, на лугах, у хмызняку. На Беларусі 5 пералётных відаў: валасянка завірушка (S. curruca), валасянка садовая (S. borin), валасянка чорнагаловая (S. atricapilla), валасянка шэрая (S. communis), валасянка ястрабіная (S. nisoria).
Даўж. цела 12—15 см. Апярэнне шэрае з белым, чорным або рыжаватым адценнем, мяккае. Дзюба тонкая, шылападобная. Гнёзды рыхлыя, шара- або чашападобныя на кустах, дрэўцах, сярод высокай травяністай расліннасці. Некаторыя высцілаюць гнёзды воласам (адсюль назва). Нясуць 4—6 яец. Кормяцца насякомымі, іх лічынкамі і вусенямі, ягадамі. Некаторыя віды вядомыя сваімі спевамі (напр., валасянка чорнагаловая і валасянка садовая). Зімуюць у паўд.-зах. ч. Еўразіі і Афрыцы.
т. 3, с. 474
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Валасяні́ца 1 ’хвароба’. Гл. валаснік 1.
Валасяні́ца 2 ’мухалоўка’ (КЭС, Інстр. II). Гл. валасянка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
gajówka
ж.
1. сядзіба лесніка; леснічоўка;
2. заал. валасянка (Sylwia Scop.)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)