шу́рам-бу́рам
прыслоўе
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| шу́рам-бу́рам |
- |
- |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
бу́р
‘чалавек’
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
бу́р |
бу́ры |
| Р. |
бу́ра |
бу́раў |
| Д. |
бу́ру |
бу́рам |
| В. |
бу́ра |
бу́раў |
| Т. |
бу́рам |
бу́рамі |
| М. |
бу́ру |
бу́рах |
Крыніцы:
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
бу́р
‘інструмент’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
бу́р |
бу́ры |
| Р. |
бу́ра |
бу́раў |
| Д. |
бу́ру |
бу́рам |
| В. |
бу́р |
бу́ры |
| Т. |
бу́рам |
бу́рамі |
| М. |
бу́ры |
бу́рах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
бу́ра
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
бу́ра |
бу́ры |
| Р. |
бу́ры |
бу́р |
| Д. |
бу́ры |
бу́рам |
| В. |
бу́ру |
бу́ры |
| Т. |
бу́рай
бу́раю |
бу́рамі |
| М. |
бу́ры |
бу́рах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
набуры́ць, ‑буру, ‑бурыш, ‑бурыць; зак., што і чаго.
Прасвідраваць бурам у якой‑н. колькасці. Набурыць свідравін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́бурыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., што.
Спец. Зрабіць у зямлі, горнай народзе бурам (адтуліну, свідравіну і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Свідраві́на ‘шчыліна, буравая адтуліна’ (ТСБМ). Наватвор 60‑х гг. XX ст., аўтарства прыпісваецца Я. Скрыгану (PC, 1995, 11, 11); ад сві́драваць ‘рабіць адтуліну свярдзёлкам або бурам’, гл. свідар.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
керн
(ням. Kem)
1) парода, грунт, якія бяруць для пробы пустацелым інструментам, напр. бурам пры бурэнні свідравін;
2) пункт, які наносіцца кернерам пры разметцы загатовак для далейшай апрацоўкі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
А́НГЛА-БУ́РА-ЗУЛУ́СКАЯ ВАЙНА́ 1838—40,
захопніцкая вайна бурскіх і англ. каланізатараў супраць плямёнаў зулу на Пд Афрыкі. Ваен. дзеянні пачаліся ў крас. 1838. У снеж. буры з дапамогай англ. каланістаў нанеслі паражэнне зулусам. Пасля высадкі англ. рэгулярных войскаў зулускія кіраўнікі заключылі з іх камандаваннем пагадненне (сак. 1839), паводле якога землі на Пд ад р. Тугела адыходзілі бурам. На гэтай тэр. створана бурская рэспубліка Натал. На пач. 1840 буры аднавілі ваен. дзеянні і разграмілі зулускія войскі. У лют. 1840 да рэспублікі Натал далучаны землі паміж рэкамі Тугела і Блэк-Умфалозі.
т. 1, с. 345
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БУРАВЫ́ ІНСТРУМЕ́НТ,
інструмент для бурэння шпураў, свідравін і ліквідацыі аварый у глыбокіх свідравінах. Бывае тэхнал. (напр., буравыя долаты, каронкі, штангі, разцы), дапаможны (ключы, элеватары, клінавыя захваты), аварыйны (метчыкі, трубалоўкі, трубарэзкі), спец. (адхіляльнікі, стабілізатары).
Буравое долата выкарыстоўваецца пры ўдарным і вярчальным бурэнні свідравін. Асн. часткі: корпус і рабочая частка, па якой адрозніваюць шарошкавыя (з зубцамі), алмазныя і лопасцевыя долаты. Мае канал, па якім падаюць у забой паветра або прамывачную вадкасць. Каронка — асн. пародаразбуральны элемент буравога інструменту. Разбурэнне выконваецца лёзамі, арміраванымі цвёрдым сплавам, або штырамі са сферычнымі рабочымі паверхнямі. Каронка, вырабленая як адно цэлае з хваставіком для злучэння з буравой машынай, наз. бурам. Элеватар — каваны або літы стальны хамут для падхоплівання трубаў і штангаў пры іх апусканні ў час рамонту нафтавай свідравіны.
т. 3, с. 341
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)