Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бруд, ‑у, М ‑дзе, м.
1. Тое, чым што‑н. забруджана, запэцкана; гразь. А каб змыць з зямлі бруд, скалыхну я ваду, Што дажджом палілася свінцовым.Чарот.Пад кажурынай лісцяў прэлых Зіма схавала бруд і твань.Колас.// Адкіды, смецце і пад. Перад касавіцай кончылася ў пограбе бульба, і стары загадаў бабам ачысціць пограб ад бруду.Брыль.Зусім нядаўна растаў снег. Узімку быў ён надта белым, а цяпер.. ляжыць змешаны з гразёю і розным брудам.Каваль.// Насякомыя, якія паразітуюць на целе чалавека і жывёлы. У бялізне за часы.. [Пракопавага] вандроўніцтва завялося нямала рознага бруду.Колас.
2.перан. Што‑н. нізкае, амаральнае, нядобрасумленнае; напластаванне адмоўных якасцей. [Стэфа:] — Нянавісць мая будзе жорсткая, бязлітасная. Нянавісць да бруду, падману, мяшчанскага дабрабыту ў сваім гняздзечку...Савіцкі.Па-ўдарнаму працу на плечы бяру, Мінуты не страціўшы марна: З вёскі змываць дакастрычніцкі бруд — Задача мая ўдарная.Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
брудм Schmutz m -es; Dreck m -(e)s, Únrat m -(e)s (нечыстоты)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Бруд (Нас., Байк. і Некр.), бру́дны. Рус.бруд, укр.бруд, польск.brud, славац.brud і г. д. Слав.brudъ. Слова няяснага паходжання. Некаторыя параўноўваюць з славен.brjȗzga, brȗzga ’снег, змешаны з граззю’. Фасмер, 1, 219. Няпэўна. Параўн. яшчэ Бернекер, 88. Слаўскі (1, 44) думае, што ёсць сувязь з *bridъ (гл. бры́дкі). Bridъ і brudъ ад і.-е.*bher‑ ’рэзаць’ (> ’быць непрыемным’). Кюнэ (Poln., 46) лічыць, што ўсх.-слав. словы запазычаны з польскай мовы. Бернекер (88) адносіць па паходжанню да бруд (< слав.*brudъ) бел.бруды ’цёмна-русы’ (Нас.).