адкруці́цца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. адкручу́ся адкру́цімся
2-я ас. адкру́цішся адкру́ціцеся
3-я ас. адкру́ціцца адкру́цяцца
Прошлы час
м. адкруці́ўся адкруці́ліся
ж. адкруці́лася
н. адкруці́лася
Загадны лад
2-я ас. адкруці́ся адкруці́цеся
Дзеепрыслоўе
прош. час адкруці́ўшыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

адкруці́цца, -ручу́ся, -ру́цішся, -ру́ціцца; зак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Раскруціўшыся, аддзяліцца; адшрубавацца.

Вяроўка адкруцілася.

Адкруцілася гайка.

2. Павярнуўшыся, адкрыцца.

Кран адкруціўся.

3. Зламацца, адарвацца ад пакручвання ў розныя бакі; перакруціцца.

Спелая макаўка лёгка адкруцілася.

4. Скончыць круціцца, адкружыцца.

Адкруціліся пары ў вальсе.

5. Ухіліцца, хітра вызваліцца ад чаго-н. з дапамогай выдумак (разм.).

А. ад паездкі.

|| незак. адкру́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адкруці́цца сов.

1. (о гайке и т.п.) отвинти́ться, открути́ться, отверну́ться;

2. (поворачиваясь) откры́ться, отверну́ться;

кран лёгка ~ці́ўся — кран легко́ откры́лся (отверну́лся);

3. (о чём-л. свитом, закрученном) открути́ться;

закру́чаная вяро́ўка ~ці́лася — закру́ченная верёвка открути́лась;

4. (разматываясь, отделиться) отмота́ться;

5. перен. отде́латься, отверте́ться, отвильну́ть;

а. ад пае́здкі — отде́латься (отверте́ться) от пое́здки

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адкруці́цца, ‑кручуся, ‑круцішся, ‑круціцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Раскруціўшыся, аддзяліцца. Вось адзін сноп .. стаў разлазіцца, аб’язджаць, пэўна перавясла было нямецкае ці адкруцілася. Мележ. // Адшрубавацца. Шруба адкруцілася.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Павярнуўшыся, адкрыцца. Кран адкруціўся.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Зламацца, адарвацца ад пакручвання ў розныя бакі; перакруціцца. Спелая макаўка лёгка адкруцілася.

4. Кончыць круціцца, адкружыцца. Адкруціліся пары ў вальсе.

5. Разм. Ухіліцца, вызваліцца ад чаго‑н. з дапамогай выдумак, хітрыкаў; пазбегнуць чаго‑н. Пасля таго, як.. [факір] зразумеў, што адкруціцца ніяк не выпадзе, ён шмат што нам расказаў. Мікуліч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адкруці́цца, адкру́чвацца

1. (адшрубавацца) sich ábdrehen, sich lósdrehen; sich ábschrauben, sich lósschrauben;

2. разм. (адчапіцца, адкараскацца ад чаго-н.) sich (D) etw. vom Hálse scháffen; sich von [vor] etw. (D) drücken

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

адшрубава́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -бу́ецца; зак.

Адкруціцца, верцячыся па вінтавой нарэзцы.

Адшрубавалася гайка.

|| незак. адшрубо́ўвацца, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паадкру́чвацца, ‑аецца; зак.

Адкруціцца ў многіх месцах; адкруціцца — пра ўсё, многае або пра ўсіх, многіх. Гайкі паадкручваліся.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

отвильну́ть сов. адкруці́цца, ухілі́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

открути́ться адкруці́цца, мног. паадкру́чвацца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адкру́чвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да адкруціцца.

2. Зал. да адкручваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)