аббіва́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. аббіва́ю аббіва́ем
2-я ас. аббіва́еш аббіва́еце
3-я ас. аббіва́е аббіва́юць
Прошлы час
м. аббіва́ў аббіва́лі
ж. аббіва́ла
н. аббіва́ла
Загадны лад
2-я ас. аббіва́й аббіва́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час аббіва́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

аббіва́ць несов., см. абіва́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

behuen

* vt абчэ́сваць, аббіва́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

tapezeren

vt

1) абкле́йваць шпале́рамі

2) аббіва́ць (мэблю)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Аці́ра ’мякіна’ (Рам.), ’буйнейшыя адходы пры ачыстцы збожжа’ (Мат. Гродз.), ’дробнае пацёртае сена’ (Юрч.), аціры ’дробная саломка, якая застаецца пасля абмалоту збажыны’ (парыц., Янк. Мат., Янк. II, БРС), рус. смал. атиря ’мякіна’, параўн. польск. ocierki ’часцінкі пры абранні’, славац. oteriny, чэш. otěřiny ’пацяруха’, otěrky ’збожжа з абабітага снапа’. Ад аціраць, церці, якое магло мець значэнне ’аббіваць, малаціць’, параўн. аціраць ’малаціць проса’ (Юрч.), чэш. otíratiаббіваць’, otěrek ’абабіты, абмалочаны сноп’, гл. Фасмер, 1, 358; Махэк₂, 659. Параўн. вотрыны.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пе́рына, перы 11 ка ’кастрыца’ (пін., ЛА, 4). Да перыць, праць ’біць’, ’аббіваць кастрыцу са льну’ (гл.). Суф. ‑ын‑а са значэннем ’прадмет — вынік дзеяння’ (Сцяцко, Афікс. наз., 42).

Перына́ (пірьна) ’птушынае пяро’ (міёр., Нар. словатв.). Зборны назоўнік ад пяро (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

plstern

vt набіва́ць; аббіва́ць (мэблю)

er ist gut geplstert — разм. ён таўсту́н

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Канапля́нік ’верабей, Passer domesticus’ (ТСБМ, Янк. I; Сержп. Грам.; дзятл., Сцяшк. Сл.; Мат. Гом.; жлоб., Жыв. сл.); петрык. канаплю́к, ’тс’, петрык., калінк. канапля́нка, параўн. конопля́нка ’тс’ (Мат. Гом.), ’жулан, Lanius cristatus’ (Інстр. II). Рус. конопля́ник, перм., вяц. конопля́ничек, кур. конопля́тничек ’верабей’. Да канапля́ны < каноплі (гл.). Птушка названа паводле яе звычаю аббіваць (аб’ядаць) пасевы спелых канапель і проса.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

umkleiden

I mkleiden

vt

1.

пераапрана́ць

2.

(sich) пераапрана́цца

II umkliden

vt

аббіва́ць (сукном); абшыва́ць (дошкамі)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Плака́т ’каляровы насценны малюнак з агітацыйным тэкстам’ (ТСБМ). З рус. плака́т ’тс’ (якое з пач. XVIII ст.) ці з польск. plakat (з 1861 г.), якія праз нова-в.-ням. plakat, с.-нідэр. plackaert, гал. plakaat ’афіша, прыбітая да сцяны’ прыйшлі з франц. placard < ст.-франц. plaquir ’прыклейваць’ > новафранц. plaquer ’пакрываць ахоўным слоем, аббіваць дошкамі’ < ст.-нідэр. placken ’тс’ (Фасмер, 3, 272; Банькоўскі, 2, 596; Варш. сл., 4, 219).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)