Verbum

прычапі́ць, -чаплю́, -чэ́піш, -чэ́піць; -чэ́плены; зак., што.

1. Зачапіўшы за што-н., прывесіць або прышпіліць (разм.) да чаго-н.

П. значок.

2. Счапіўшы, далучыць, прымацаваць.

П. касілку да трактара.

|| незак. прычэ́пліваць, -аю, -аеш, -ае і прычапля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. прычэ́пка, -і, ДМ -пцы, ж. (да 2 знач.) і прычэ́пліванне, -я, н.

ра́зам, прысл.

1. Сумесна з кім-, чым-н.

Працаваць р.

Ходзяць р. боль і радасць.

2. Адначасова (разм.).

Паляцелі птушкі, а р. з імі і цёплае лета.

3. У адзін прыём.

Прачытаць усё р.

4. Усяго (пра агульную суму чаго-н.).

Р. 150 рублёў.

◊

Разам з гэтым — у той жа час, адначасова.

разме́сці, -мяту́, -мяце́ш, -мяце́; -мяцём, -мецяце́, -мяту́ць; размёў, -мяла́, -мяло́; -мяці́; -ме́цены; зак., каго-што.

1. Метучы, расчысціць што-н. (ад чаго-н.).

Р. снег.

Ветрам размяло (безас.) сухое лісце.

2. перан. Разагнаць, раскідаць.

Вайна размяла́ нас па свеце.

3. перан. Расхапаць, разабраць.

Р. тавары за адзін дзень.

|| незак. размята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

спла́віць², спла́ўлю, спла́віш, спла́віць; спла́ўлены; зак.

1. што. Адправіць па цячэнні ракі.

С. лес.

2. перан., каго-што. Пазбавіцца ад каго-, чаго-н. (разм.).

С. непатрэбныя рэчы.

С. няпрошаных гасцей.

|| незак. сплаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. сплаў, спла́ву, м. (да 1 знач.).

|| прым. сплаўны́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).

С. лес.

Сплаўная рака.

старо́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

1. гл. старана.

2. Адзін з двух бакоў ліста паперы, кнігі, сшытка і пад.

У кнізе сто старонак.

На старонках газет з’явіліся ўрыўкі новага рамана.

3. перан. Перыяд, этап у гісторыі, развіцці чаго-н.

Гераічныя старонкі гісторыі.

|| прым. старо́нкавы, -ая, -ае (да 1 знач.).

сутыкне́нне, -я, н.

1. гл. сутыкнуцца.

2. перан. Вострая спрэчка, сварка на глебе рознагалосся.

С. з сябрам.

3. перан. Сутычка, бой.

Узброенае с.

4. перан. Непасрэдныя зносіны, сувязь, знаёмства з чым-н.

С. з рэчаіснасцю.

5. перан. Проціпастаўленне чаго-н. супярэчнага, несумяшчальнага, уступленне ў канфлікт, у варожыя адносіны.

С. інтарэсаў.

С. характараў.

сфе́ра, -ы, мн. -ы, сфер, ж.

1. Вобласць, межы распаўсюджання чаго-н.

С. вытворчасці.

С. абслугоўвання.

2. Грамадскае акружэнне, асяроддзе.

Навуковая с.

Вышэйшыя сферы (пра кіруючыя, арыстакратычныя колы грамадства).

3. Замкнутая паверхня, усе пункты якой аднолькава аддалены ад цэнтра; паверхня і ўнутраная прастора шара (спец.).

|| прым. сферы́чны, -ая, -ае (да 3 знач.).

таргава́цца, -гу́юся, -гу́ешся, -гу́ецца; -гу́йся; незак.

1. з кім. Дагаворвацца аб цане, дабіваючыся ўступак пры заключэнні гандлёвых або іншых здзелак.

2. перан. Спрачацца, не згаджаючыся з чым-н., імкнучыся дабіцца чаго-н., атрымаць што-н.

Т., каму прынесці вады.

|| зак. старгава́цца, -гу́юся, -гу́ешся, -гу́ецца; -гу́йся (да 1 знач.).

|| наз. торг, -у, м.

таўчы́ся, таўку́ся, таўчэ́шся, таўчэ́цца; таўчо́мся, таўчаце́ся, таўку́цца; то́ўкся, таўкла́ся, -ло́ся; таўчы́ся; незак.

1. Драбніцца, дзяліцца на больш дробныя часткі.

2. (1 і 2 ас. адз. звычайна не ўжыв.). Быць, знаходзіцца дзе-н., звычайна ў цеснаце.

Каля парога таўкліся людзі.

3. Увіхацца дзе-н., каля чаго-н. (разм.).

Увесь дзень т. на кухні.

то́рмаз, -а і -у, мн. тармазы́, -о́ў, м.

1. -а. Прыстасаванне для спынення або запавольвання руху машыны, цягніка і пад.

Аўтаматычны т.

Заскрыпелі тармазы, і машына спынілася.

2. -у, перан. Перашкода ў развіцці чаго-н.

Т. у рабоце.

|| прым. тармазны́, -а́я, -о́е (да 1 знач.) і то́рмазны, -ая, -ае (да 1 знач.).