Тка́нка ’вышытая чырвонымі ніткамі павязка на галаву’ (Нас.), ’паласатая тканіна’ (кругл., ЛА, 4), ’вытканая хусцінка’ (Сл. Брэс.), ’галаўны ўбор з тонкага абруча, абшытага тканінай’ (Касп.), ’пасма льну, якая ўплятаецца ў косы (маладой на вяселлі) замужнімі жанчынамі’ (Бяльк.), ’жаночы галаўны ўбор падчас вяселля; карона маладой са стужак, караляў і штучных кветак’ (Тур.), ’павязка пад чапец, вянок’ (Сержп. Грам., Тарн.), сюды ж тка́льніца, тка́ніца, тка́ныця, ка́ныця ’валік для прычоскі’ (Сл. ПЗБ), тка́ныца, ка́ніця ’дэталь галаўнога ўбору замужняй жанчыны: туга скручаны кусок палатна або шнурок, завязаны вакол галавы, на які закручвалі валасы, а наверх надзявалі чапец і намітку; можа быць і ў выглядзе драўлянага абруча’ (Лекс. Бел. Палесся), ст.-бел. тканка ’тонкая тканіна, сетачка, карункі’, ’вышываная галаўная павязка з рознакаляровымі махрамі’ (1516 г., КГС; Ст.-бел. лексікон), тканица ’тс’ (КГС). Параўн. укр. тка́нка ’тонкая матэрыя; жаночае ўпрыгожанне з караляў і пярлінаў’, ст.-польск. tkanka ’стужка з дэкаратыўнай тканіны, што ўжывалася для аблямоўкі адзення’, чэш. tkadlicě, tkanice ’тканая стужка’. Вытворныя ад тканы, ткаць1, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ты́ркаць1 ‘тыкаць’ (ТСБМ, Байк. і Некр.), ‘утыкаць што-небудзь вострае’ (Нас.), ‘саджаць’ (Нас., Юрч. СНЛ), ‘закладаць, насаджваць (снапы ў азярод)’ (рагач., калінк., Сл. ПЗБ), ‘засоўваць (грэбень у валасы)’ (рагач., Сл. ПЗБ), ‘бадзяцца, валэндацца’ (Зайка Кос.), тыркаты ‘поркаць, утыкаць’ (Клундук), ты́ркнуць ‘усунуць, тыкнуць’ (Нас.), ‘паказацца, з’явіцца’ (Сцяшк.), тыркану́цца ‘высунуцца’ (Бяльк.), тырну́ць ‘высунуць, выставіць, паказаць’ (Юрч. СНЛ), сюды ж ты́ркаць нос ‘заглядваць’; утыркну́ць ‘уткнуць’, ‘спешна, на хаду падаць што-небудзь’ (Нік., Оч.) — у сувязі з апошнім параўн. харв. tȓk, серб. тр̑к: у тр̑ку ‘на бягу’, тр̏ка ‘беганіна’. Гукапераймальнае (рухапераймальнае) утварэнне ад тырк ‘штоўх, пыр’ (Нас.), ‘тырк’ (Байк. і Некр.), якое можна супаставіць з літ. tùrk‑terėti ‘штурхнуць’ (Буга, Rinkt., 1, 490). Карскі следам за Шахматавым на фоне ўсх.-слав. *trъk‑ разглядае як выпадак т. зв. трэцяга поўнагалосся (Карскі 1, 258) — экспрэсіўна пераўтворанае то́ркаць (Фасмер, 4, 132). Варбат (Исслед., 64) бачыць у рус. ты́рнуть ‘усунуць’ (пры торкнуць, гл.) ступень падаўжэння рэдукцыі ў дзеясловах на ‑*ati і некаторых дзеясловах на ‑*nǫti.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

wave2 [weɪv] v.

1. калыха́ць; калыха́цца;

a field of waving corn хва́лістая ні́ва

2. кучара́віцца (пра валасы)

3. маха́ць (рукою, насоўкаю і да т.п.);

wave goodbye at/to smb. маха́ць каму́-н. на развіта́нне

wave a magic hand твары́ць цу́ды

wave along [ˌweɪvəˈlɒŋ] phr. v. пака́зваць накіру́нак руко́ю

wave aside [ˌweɪvəˈsaɪd] phr. v. адма́хвацца (ад каго-н.)

wave away [ˌweɪvəˈweɪ] phr. v. =

wave alongwave down [ˌweɪvˈdaʊn] phr. v. рабі́ць сігна́л спыні́цца (рукою)

wave on [ˌweɪvˈɒn] phr. v. = wave along

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

jaśnieć

jaśni|eć

незак.

1. яснець, святлець;

od słońca ~eją mi włosy — на сонцы ў мяне выгараюць валасы;

2. зіхацець, свяціцца;

wieżowce ~ały się światłem reklam — хмарачосы (гмахі) свяціліся агнямі рэклам;

3. віднець, світаць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

strichen

*

1.

vi (s) хадзі́ць, бадзя́цца

2.

vt

1) нама́зваць, зама́зваць

2) фарбава́ць, малява́ць

frisch gestrchen! — пафарбава́на!

grün gestrchen — пафарбава́на ў зялёны ко́лер

3) гла́дзіць

das Haar glatt ~ — прыгла́дзіць валасы́

4) выкрэ́сліваць

gestrchen voll — по́ўны да бераго́ў

das Maß ist gestrchen! — разм. хо́піць!

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

rot

1. a

1) чырво́ны;

~ wrden, ~ nlaufen*, ~en Kopf bekmmen* пачырване́ць (ад сораму і г.д.);

j-n ~ mchen прыму́сіць каго́-н. пачырване́ць

2) румя́ны

3) рджы, руды́ (пра валасы)

2. adv: etw. ~ nstreichen* пафарбава́ць што-н. у чырво́ны ко́лер; падкрэ́сліць [паме́ціць] што-н. чырво́ным

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

падрэ́заць сов.

1. в разн. знач. подре́зать;

п. валасы́ — подре́зать во́лосы;

п. хле́ба — подре́зать хле́ба;

п. дзёран — подре́зать дёрн;

няўда́ча ~зала яго́ — неуда́ча подре́зала его́;

2. перен., разг. (словом) подде́ть;

ло́ўка я яго́ ~заў — ло́вко я его́ подде́л;

3. перен., разг. (о болезни) подкоси́ть;

хваро́ба яго́ ~зала — боле́знь его́ подкоси́ла;

4. подре́зать; (пилой — ещё) подпили́ть;

п. кры́лы — подре́зать кры́лья

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

twirl

[twɜ:rl]

1.

v.i.

ху́тка круці́цца

to twirl in a dance — круці́цца ў та́нцы

2.

v.t.

1) круці́ць, пакру́чваць

to twirl a cane — круці́ць кіёк, пакру́чваць кійко́м

2) завіва́ць; закру́чваць (валасы́)

3.

n.

1) круце́ньне n. (і ў та́нцы)

2) ку́дзер -а m., завіту́шка f.

3) выкрута́сы pl. only

He signed his name with many twirls — Ён падпіса́ў сваё про́зьвішча ве́льмі выкрута́сіста

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

siatka

ж. сетка;

siatka do włosów — сетка на валасы;

siatka na zakupy — сетка (сумка);

siatka druciana — драцяная сетка;

siatka dyfrakcyjna — дыфракцыйная рашотка;

siatka optyczna спец. растр;

siatka do kopiowania — капіравальная сетка;

siatka płac — тарыфная сетка

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

targać

targa|ć

незак.

1. торгаць, тузаць;

~ć za włosy — тузаць (цягаць) за валасы;

2. перан. таптаць, парушаць;

~ć prawa — таптаць (парушаць) правы;

rozpacz nim targać — ён у роспачы (адчаі);

~ć nerwy — матаць (вымотваць) нервы

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)