шчы́тны, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і шчыльны (у 1, 2 знач.). Столь у хаце — высокая, шчытная, з добрага жоўтага дрэва, без сукоў. Ермаловіч. Укрытая шчытнымі хмарамі, ноч проста млела ў густой цеплыні. Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
rozgałęziony
rozgałęzion|y
разгалінаваны;
drzewo ~e — разгалінаванае дрэва;
sprzysiężenie szeroko ~e — шырока разгалінаваная змова
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
tree [tri:] n. дрэ́ва;
an apple tree я́блыня;
a wild tree дзі́чка;
a fa mi ly tree радаво́д
♦
be at the top of the tree займа́ць до́брую паса́ду; быць на чале́
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Дзе́рава ’дрэва’, таксама і ў форме дзе́раво (Сцяшк.). Апошняе, аднак, азначае ’матэрыял для будаўніцтва’. Форма дзе́рава зыходзіць, бясспрэчна, да прасл. лексемы *dervo, якое дало пачатак славянскім формам: рус. де́рево, укр. де́рево, польск. drzewo, чэш. dřevo, балг. дре́во, серб.-харв. дре̑во, ст.-слав. дрѣво і г. д. Роднаснымі формамі для прасл. *dervo ’дрэва’ лічацца літ. dervà ’смала; смалістае дрэва’, ст.-інд. dā́ru‑ ’дрэва’, кімр. derwen ’дуб’ і г. д. Тут вельмі разгалінаванае сямейства слоў з шматлікімі роднаснымі формамі, аблаўтнымі суадносінамі вакалізму і да т. п. З вялікай літаратуры параўн. Слаўскі, 1, 174; Фасмер, 1, 502; Трубачоў, Эт. сл., 4, 211–213.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сухасто́й ’высахлае на корані дрэва’ (Бяльк., Сл. ПЗБ, Пятк. 1), ’сухі лес, сушняк, засохлыя дрэвы’ (Касп., Сл. ПЗБ, Сержп. Прымхі, Янк. 2, Сцяшк.), сухосто́й ’тс’ (ТС), сухасто́іна ’засохлае асобнае дрэва’ (Сл. ПЗБ, Янк. 2). Да сухі і стаяць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гваздзіко́вы I гвозди́чный;
г. пах — гвозди́чный за́пах; см. гваздзікі́
гваздзіко́вы II гвозди́чный;
г. але́й — гвозди́чное ма́сло;
○ ~вае дрэ́ва — гвозди́чное де́рево; см. гваздзі́ка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
прыгну́ць сов. пригну́ть; приклони́ть;
п. цвік — пригну́ть гвоздь;
п. галаву́ — пригну́ть го́лову;
п. галі́ну дрэ́ва да зямлі́ — пригну́ть ве́тку де́рева к земле́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
саскрэ́бці сов.
1. соскобли́ть, соскрести́;
с. кару́ з дрэ́ва — соскобли́ть (соскрести́) кору́ с де́рева;
2. соскрести́; сцара́пать;
с. фа́рбу — соскрести́ (сцара́пать) кра́ску
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Лясі́на, лесі́на, лесі́на ’адно дрэва на корані’, ’сухое дрэва’, ’ссечаныя дрэвы як лесаматэрыял’, ’бервяно’ (ТСБМ, Гарэц., Др.-Падб., Бяльк., Касп., Ян., Юрч. Вытв.; рас., Шатал.; пух., Сл. ПЗБ; ТС). Да лес (гл.). Аб суфіксе ‑іна гл. Сцяцко, Афікс. наз., 155–156.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Каржа́к ’каржакаватае дрэва, корч’ (ТСБМ), з польск. krzak ’куст’ (гл. каржакаваты).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)