1. Праліваць слёзы ад болю, гора і пад. [Зося] ўвайшла ў хату з цвёрдаю думкаю.. больш ніколі не плакаць ад крыўды.Чорны.// Бедаваць, шкадаваць, тужыць. [Фрэйда:] — Дарагі брат, дарэмна ты плачаш пра маё адзіноцтва. Наш калгас цяпер адна вялікая сям’я.Бядуля.
2.перан. Усхліпваць, завываць, скуголіць (пра вецер, буру і пад.). Галінка рабіны ўсю ноч біла ў шыбу, у коміне плакаў вецер, грукала непрывязаная аканіца.Навуменка.Навальніца плача стомлена, сціхнуць, змоўкнуць галасы.Дубоўка.
3.перан.Разм. Пакрывацца кроплямі вільгаці, пацець (пра шкло). Вокны плакалі, дождж сек па шыбах з мяккім шапатлівым шумам, хмары чарнелі.Хомчанка.
It’s a mercy no one was near during the explosion. Гэта шчасце, што нікога не было паблізу ў час выбуху;
a mercy flight/mission выратава́льны палёт/выратава́льная мі́сія
♦
at the mercy of ца́лкам пад ула́дай, на мі́ласці
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
ка́яцца, ка́юся, ка́ешся, ка́ецца; незак.
1. Прызнаваць сваю віну, памылку перад кім‑н. Каяцца ў сваіх памылках. □ На судзе .. [Міхалапіха] вельмі каялася, кляла сябе ўсякімі словамі і прасіла суддзяў, каб ёй болей далі...Лупсякоў.— Ад усёй душы каюся перад вамі, што спачатку не зусім верыў вам.Новікаў.//узнач.пабочн.ка́юся. Разм. Прызнаюся. — Каюся, — сам іншы раз выпіваў.Корбан.
2. Усвядоміўшы сваю памылку, шкадаваць аб зробленым. — Табе, Дамінік, трэба, памочнік... Ёсць у мяне на прыкмеце добры чалавек.. Вазьмі яго! Каяцца не будзеш...С. Александровіч.Размова ўсхвалявала і .. [Япукевіча], і ён цяпер каяўся, што гаварыў з Паходнем занадта рэзка.Хадкевіч.
3.Уст. Прызнавацца ў сваіх грахах, спавядацца ў царкве. Сярод многіх чутак была і такая: нейкая дзяўчына ў вёсцы нарадзіла дзіця і пайшла да ксяндза каяцца ў сваіх «грахах».Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Раня́ць ’даваць магчымасць упасці, упускаць; скідаць (пра лісце)’ (ТСБМ), слёзкі раняе (Сержп. Прык.), сьлёзкі роніць (Касп.), рані́ць ’выкідваць, аддаваць’ раніла дзіця, рані́ць душу (ашм., мядз., Сл. ПЗБ), ’губляць, траціць, не шкадаваць’: здоровье своё роню на васъ (Нас.), сюды ж роны́тыса ’аблівацца слязамі’ (Доўн.-Зап., Пін.). Параўн. рус.дыял.рони́ть ’кінуць, даць магчымасць упасці’, укр.рони́ти ’даваць упасці; скідаць’, польск.ronić ’траціць, выкідваць; звяргаць’, ’ліць слёзы’, ’губляць пер’е, рогі, зубы’, ’лускаць зерне’, чэш.roniti (пра слёзы) ’праліваць’, славац.roniť ’цячы, ліцца’, в.-луж.ronić ’губляць, праліваць (слёзы)’, н.-луж.roniś ’тс’, серб.ро̀нити ’даваць нырца’, балг.ро́ня ’аддзяляць, абрываць; праліваць (слёзы)’, макед.рони ’тс’. Імаверна, першасным значэннем прасл.*roniti з’яўлялася ’даць, дазволіць, даць магчымасць упасці’; параўноўваюць з гоц.urrannjan ’паказвацца; узыходзіць (пра сонца)’, ст.-в.-ням.rennan ’прымушаць цячы, хутка бегчы’, грэч.ραίνω ’акрапляю, абсыпаю’ (Фасмер, 3, 501; Шустар-Шэўц, 2, 1235; БЕР, 6, 322).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
spare
[sper]1.
v.t.
1) лі́таваць, шкадава́ць; зьлі́тавацца
He spared his enemy — Ён зьлі́таваўся над сваі́м во́рагам
2) берагчы́, ашчаджа́ць, шкадава́ць
We walked uphill to spare the horse — Мы ішлі́ пад гару́, каб аблягчы́ць каня́
3) абыхо́дзіцца без чаго́
Father couldn’t spare the car, so John had to walk — Ба́цька ня мог абысьці́ся бяз а́ўта, дык Янка му́сіў ісьці́ пехато́ю
4) пакіда́ць
Spare some time for reading — Пакінь кры́ху ча́су на чыта́ньне
2.
adj.
1) во́льны
spare time — во́льны час
2) запасны́, лі́шні
a spare tire — запасна́я шы́на
spare money — лі́шнія гро́шы
3) худы́, хударля́вы
3.
n.
запасны́ -о́га m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
fréien
1.
vi (umA) сва́тацца (да каго-н.)
2.
vtпаэт. жані́цца (з кім-н.), выхо́дзіць (за́муж) (за каго-н.)
◊ jung gefréit, hat níemand geréut — ≅ ра́на жэ́нішся – шкадава́ць не бу́дзеш
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
wish2[wɪʃ]v.
1. (for) жада́ць, хаце́ць;
I wish I were dead. Проста жыць не хочацца.
2.шкадава́ць;
I wish you had told me about it. Шкада, што ты не сказаў мне пра гэта.
3. зы́чыць;
wish smb. a happy birthday віншава́ць каго́-н. з днём нараджэ́ння;
(just) as you wish як хо́чаш;
wish smb. well/ill жада́ць каму́-н. дабра́/лі́ха
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)