пацячы́, ‑цячэ; ‑цякуць; пр. пацёк, ‑цякла, ‑цякло; зак.
Пачаць цячы. Пацяклі ручаі. □ Па маршчыністым твары пацяклі слёзы, буйныя, салёныя.Гурскі.Стары Банэдык згадзіўся даць .. [хлопцам] човен, нават заканапаціў яго і пасмаліў, каб не пацёк у дарозе.Чарнышэвіч.Пацяклі, паплылі за гадамі гады...Купала.Радасна грымнуў аркестр на хорах, і пацяклі павольныя гукі паланеза.Караткевіч.З прыходам вясны малочны статак прыбавіў малака, у касу пацёк .. свежы струменьчык грошай.Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Перапу́шчаны ’ператоплены’ (Скарбы), перапусці́ць ’ператапіць (пра тлушч)’ (карэл., Шатал.). Да пушча́ць ’дазваляць вольна цячы’: пушчаць кроў (Нас.), магчыма, польск.przepuścić ’ператапіць’, першапачаткова — ’пускаць праз што-небудзь (цераз вароты, праз вузкую адтуліну, рэшата і пад.)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
entströmen
vi(s) (D) выцяка́ць, цячы́ (з чаго-н.)
Rauch entströmt dem Schórnstein — дым ва́ліць з ко́міна
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Пасцяка́ць ’зрабіцца кволым’ (ст.-дар., Сл. ПЗБ; браг., петрык., Шатал.), бяроз.постэка́ты, драг.постікати ’тс’ (Шатал., Выг.; Клімчук, вусн. паведамл.). Укр.валын.сте́клий — пра дрэва ці іншую сцеблаватую расліну, якая расце ў густым зарасніку: тонкую і высокую, бойк.стеклий ’шалёны’. Да па‑с‑цячы́ < цячы́ (гл.). Гэтаксама польск.wściekły, н.-луж.šćakły, в.-луж.sćekły, чэш.vzteklý ’шалёны’ — апошняе, паводле Шмілаўэра (гл. Махэк₂, 706), звязваецца з дзеясловам ст.-чэш.vztéci sě — пра цячэнне, плынь вады, а ў выпадку семантыкі, звязанай з шаленствам, — пра раптоўны прыплыў, як меркавалася, крыві ў галаву.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Нары́нуць ’напасці, наляцець раптоўна’, ’натрапіць, наткнуцца’ (ТС). Да рынуць (гл.); паводле Мяркулавай (Этимология–1978, 98), для праслав.*narinęti sę характэрна было значэнне ’накінуцца, напасць, наляцець’ пры *rinęti ’піхаць’ (^выклікаць рух’ < ’знаходзіцца ў руху’ < ’цячы, ліцца’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
nurtować
nurtowa|ć
незак.
1.цячы; віраваць;
2.перан. хваляваць; турбаваць;
~ło mnie uczucie niepewności — мяне турбавала пачуццё няпэўнасці
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Абыто́к ’востраў’ (Др.-Падб.) < аб‑цячы, параўн. востраў і струя, струмень. Маецца на ўвазе рачны востраў. Беларускае слова дакладна супадае з рэканструкцыяй Трубачова на аснове анамастычных даных, гл. Трубачоў, Дополн., 3, 101; параўн. Мартынаў, SlW, 61–62.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
weep2[wi:p]v.(wept)
1. пла́каць; рыда́ць;
weep bitter tears ліць го́ркія слёзы;
weep for joy пла́каць ад ра́дасці;
weep with pain пла́каць ад бо́лю
2.цячы́, ка́паць; выдзяля́ць ві́льгаць;
Cold pipes weep in hot weather. Спякотай на халодных трубах выступаюць кроплі вады.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Сто́чкі1 ‘вяршкі’ (Байк. і Некр.), ‘астаткі, рэшткі’ (Сцяшк. Сл., Федар. 4). Да цячы < *tekti з чаргаваннем е/о, г. зн. ‘тое, што сцякло’.
Сто́чкі2 ‘месца злучэння дзвюх частак чаго-небудзь’ (шальч., Сл. ПЗБ). Да сточваць, тачыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Істо́чка ’крыніца’ (Прышч. дыс., 136), істочнік (водны) (Інстр. I). Рус.исто́чник, балг.и́зточник. Ст.-рус.источникъ запазычана са ст.-слав.источьникъ ’крыніца’, утворанага ад дзеяслова источити ’выліць, выцечы’ (Шанскі, 2, I, 134). Бел. суфіксацыя ‑к‑a. Гл. выток, цячы.