1. Які мае адносіны да ваўка, належыць ваўку. Воўчыя зубы. Воўчае логава.// Уласцівы ваўку. Воўчая хітрасць. Воўчая хада.// Зроблены са скуры ваўка. Воўчае футра.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
chód, chodu
м.
1.хада; паходка;
lekki chód — лёгкая хада (паходка);
kaczy (kaczkowaty) chód — качыная хада;
mieć chody — ляцець; вельмі шпарка ісці;
ależ masz chody — ну ты і ляціш;
2. ход; рух; функцыянаванне (пра механізмы);
~zegarka — ход гадзінніка;
(być) na chodzie — працаваць; функцыянаваць;
motor był na chodzie — матор працаваў;
3.
chody мн.паляўн. звярыныя сцежкі;
podziemne chody kreta — падземныя хады крата;
4.
chody мн.спарт. спартыўная хада;
5. ход (перасоўванне фігуры, фішкі ў гульні);
chód konem шахм. ход канём;
mieć chody разм. мець сувязі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
мару́дны, ‑ая, ‑ае.
1. Павольны, няспешны; проціл. хуткі. Жанчына асцярожна павярнулася.. і пайшла ў кватэру марудным крокам.Бядуля.Хада.. [рысі] была цяжкая і марудная, яна ледзь рухалася.В. Вольскі.
2. Непаваротлівы. У жніўны дзень на вуліцы бязлюдна. Нават бэз заснуў каля дзвярэй. Толькі певень, млявы і марудны, Кліча частаваць сваіх курэй.Караткевіч.
3. Карпатлівы. Пачалася марудная праца — вылузванне рыбы з вочак сеткі ў скрыні: для адпраўкі, калі падыдзе рыбгасаўскі катэр.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рух, -у, мн. -і, -аў, м.
1. У філасофіі — форма існавання матэрыі, бесперапынны працэс развіцця матэрыяльнага свету.
7. Актыўная дзейнасць многіх людзей, накіраваная на дасягненне агульнай сацыяльнай мэты.
Р. прыхільнікаў міру.
Нацыянальна-вызваленчы р.
8. Колькаснае ці якаснае змяненне; рост, развіццё.
Р. народанасельніцтва.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
saunter
[ˈsɔntər]1.
v.i.
прахо́джвацца, шпацырава́ць
to saunter through the park — хадзі́ць, прахо́джвацца па па́рку
2.
n.
1) паво́льная, бестурбо́тная хада́
2) прахо́дка f., шпа́цыр -у m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
пачу́ты, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад пачуць.
2.узнач.прым. Які пачулі або якога пачулі. Нечакана пачуты крык аб паратунку да болю сціснуў сэрца.Шыловіч.Гэта выразны шорах, напэўна, хада парушальніка, — асцярожная, з напружанай думкай не быць пачутым, выкрытым.Брыль.
3.узнач.наз.пачу́тае, ‑ага, н. Тое, што пачулі, аб чым даведаліся са слоў. Салаўёў быў узрушаны пачутым, як вельмі важнай і прыемнай навіной.Шахавец.Ад пачутага і ўбачанага памутнела ўваччу, ногі самлелі.Кірэйчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няўклю́дны, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Пазбаўлены зграбнасці, лоўкасці ў рухах; непаваротлівы. Паўнатвары, у ватоўцы, у зімовай шапцы і ў цёплых чаравіках,.. [хлапчук] нагадваў няўклюднае медзведзянё.Хадкевіч.На сушы цюлені няўклюдныя, як чарапахі.Хомчанка.// Пазбаўлены зграбнасці; нялоўкі (аб рухах і пад.). Няўклюдная хада./ Аб рэчах, прадметах. Наш вялікі і няўклюдны аўтобус з радыёапаратураю грымеў на выбоінах палявых дарог.Грахоўскі.Са сталоўкі ўжо выкінулі адну з доўгіх няўклюдных лавак.Нядзведскі.
2.перан. Дрэнна, недастаткова апрацаваны, адшліфаваны; няскладны. І так паварочваў [Валодзька] сказ, і гэтак — атрымлівалася нешта няўклюднае і незразумелае.Гамолка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Нуда́1 ’нячыстасць на целе і на галаве; бядота, голад; сум, нудота’ (Нас.), ’нудота, сум; моташнасць’ (Бяльк., Гарэц., Шат., Сл. ПЗБ), ’маркота; бядота’ (Касп.), ’сум, гора; галеча’ (Яруш.), ’маркота, сум, хандра’ (Мал.), ’маркота; вошы’ (Пятк. 2), ’хвароба раслін’ (Сцяшк.), ’галеча, нястача’ (Нік. Очерки), ’моташнасць’ (ТС), ну́джа ’моташнасць; сум, маркота’ (Клім.), ’нудны чалавек’ (ТС), укр.нуда́ ’маркота, сум; моташнасць’, рус.нуда́ ’прымус; надаедлівасць; сум, маркота; спёка; насякомыя (камары, машкара і інш.); кароста, нячыстасць на целе; цяжкае становішча, турбота, голад’, польск.nuda ’маркота; нудота; сум; вошы; нудны чалавек’, славен.nȗdo, nüda ’заробак, плата’, серб.-харв.кайк.nuda ’тс’. Вытворнае ад *nuditi (гл. нудзіць), насуперак Фасмеру (3, 88: нудить ад нуда), як хада ад хадзіць і пад.
Нуда́2 ’так, але’ (карэл., Нар. лекс.). Відаць, запазычана з рус. прастамоўн. ну да́ ’тс’ < ну (гл.) і да ’так’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
swagger
[ˈswægər]1.
v.i.
1) хадзі́ць з ва́жным вы́глядам; ва́жна кро́чыць
2) выхваля́цца, хвалі́цца; ганары́цца
3) блефава́ць
2.
n.
фарсі́стая або́ ва́жная хада́; фанабэ́рыстасьць f.
3.
adj., informal
ве́льмі мо́дны, па апо́шняй мо́дзе
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
рассла́блены, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад расслабіць.
2.узнач.прым. Пазбаўлены сілы, аслабелы. Вялым і расслабленым злазіў Алёшка з елкі, на якую так спадзяваўся.Якімовіч.Няхай вецер галаву асвяжыць, адгоніць тое, што, нібы гіпноз, падначальвае, супакойвае і робіць мяккім, расслабленым.Васілевіч.// Які сведчыць пра ўпадак сіл, слабасць. У падпалкоўніка быў расслаблены голас, быццам сп хворы ці дужа змарыўся.Асіпенка.Словы .. [Савіньскага] пераходзяць у нейкі расслаблены, амаль дзіцячы лепет, просьбу, пяшчоту, якая болем адгукаецца ў душы...Брыль.// Вялы, няцвёрды, без напружання мускулаў. Расслабленая поза. □ [Хлопцы] пайшлі прэч — абодва надзіва падобныя і нават хада ў іх была таксама аднолькавая — якаясь расслабленая, віхлястая.Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)