ссіне́лы, ‑ая, ‑ае.
Які ссінеў; пасінелы. [Паліцай] ехаў на санях і, сустрэўшы .. [Надзю] — у дзіравай ватоўцы, ссінелую ад холаду, з усяго размаху выцяў пугай. Бураўкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
насыхо́дзіцца, ‑дзіцца; зак.
Сысціся ў вялікай колькасці. У бакавым пакоі раённага Дома культуры было паўнютка людзей — гэта наз’язджаліся і насыходзіліся з усяго раёна сведкі. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паадрака́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак., ад каго-чаго і каго-чаго.
Адрачыся ад усяго, многага або ўсіх, многіх. Паадракацца ад сваіх абяцанняў. Паадракацца знаёмых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэвалюцыяне́р, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Удзельнік рэвалюцыйнага руху, рэвалюцыі (у 1 знач.), прыхільнік рэвалюцыйных метадаў барацьбы, носьбіт рэвалюцыйных ідэй.
Прафесійны р. (які прысвяціў усяго сябе рэвалюцыйнай барацьбе).
2. Чалавек, які робіць пераварот, адкрывае новыя шляхі ў якой-н. галіне жыцця, навукі, вытворчасці.
Р. у паэзіі.
|| ж. рэвалюцыяне́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мах¹, -у, мн. -і, -аў, м.
1. Адзін хуткі рух у паветры чым-н., узмах.
М. крыла.
М. рукі.
2. У спорце: адзін рух нагой, рукой або корпусам уперад, назад або ўбок.
М. уперад.
◊
Адным махам, за адным махам (разм.) — адразу, за адзін прыём.
Даць маху (разм.) — дапусціць памылку.
З усяго маху (разм.) — размахнуўшыся, з усяе сілы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Таке́ля ’толькі’ (Сцяшк.), ’не; яшчэ; усяго толькі’ (іўеў., Яшк. Мясц.). Да тыкеле (гл.), мена пад уплывам так, таквеле, гл. Не звязана, відаць, са штучна ўтвораным та́кель (Ласт.), да такаць 1 (гл.) з рэдкім суф. ‑ель, па тыпу вярзель, круцель (параўн. Сцяцко, Афікс. наз., 38).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адасо́бленасць, ‑і, ж.
Уласцівасць і стан адасобленага (у 2 знач.). Пачуццё адасобленасці. □ Зацятасць ночы, адасобленасць ад усяго на свеце, перажытае сёння — абудзілі ўспаміны аб мінулым. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замарачэ́нне, ‑я, н.
Разм. Зацямненне свядомасці; замарока. Даніла .. ў цяжкім замарачэнні не стрымаў сябе, упікнуў Улляну. Кулакоўскі. Усяго шэсць глыткоў, і соннае замарачэнне бясследна знікае. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
до́брае ср., сущ. хоро́шее; пу́тное;
◊ па-до́браму — по-хоро́шему;
чаго́ до́брага яшчэ́ — не ро́вен (ровён) час;
усяго́ до́брага! — всего́ хоро́шего!
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
утылітары́ст, ‑а, М ‑сце, м.
1. Паслядоўнік, прыхільнік утылітарызму (у 2 знач.).
2. Чалавек, які імкнецца з усяго атрымліваць выгаду, карысць, расцэньвае ўсё толькі з практычнага пункту гледжання.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)