Таке́ля ’толькі’ (Сцяшк.), ’не; яшчэ; усяго толькі’ (іўеў., Яшк. Мясц.). Да тыкеле (гл.), мена пад уплывам так, таквеле, гл. Не звязана, відаць, са штучна ўтвораным та́кель (Ласт.), да такаць 1 (гл.) з рэдкім суф. ‑ель, па тыпу вярзель, круцель (параўн. Сцяцко, Афікс. наз., 38).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

замарачэ́нне, ‑я, н.

Разм. Зацямненне свядомасці; замарока. Даніла .. ў цяжкім замарачэнні не стрымаў сябе, упікнуў Улляну. Кулакоўскі. Усяго шэсць глыткоў, і соннае замарачэнне бясследна знікае. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адасо́бленасць, ‑і, ж.

Уласцівасць і стан адасобленага (у 2 знач.). Пачуццё адасобленасці. □ Зацятасць ночы, адасобленасць ад усяго на свеце, перажытае сёння — абудзілі ўспаміны аб мінулым. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

до́брае ср., сущ. хоро́шее; пу́тное;

◊ па-до́браму — по-хоро́шему;

чаго́ до́брага яшчэ́ — не ро́вен (ровён) час;

усяго́ до́брага! — всего́ хоро́шего!

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

утылітары́ст, ‑а, М ‑сце, м.

1. Паслядоўнік, прыхільнік утылітарызму (у 2 знач.).

2. Чалавек, які імкнецца з усяго атрымліваць выгаду, карысць, расцэньвае ўсё толькі з практычнага пункту гледжання.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

najbardziej

найбольш;

najbardziej ze wszystkiego — найбольш з усяго;

jak najbardziej! — як найбольш!

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

нажы́цца, -жыву́ся, -жыве́шся, -жыве́цца; -жывёмся, -жывяце́ся, -жыву́цца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Быць набытым у выніку практыкі.

Вопыт з гадамі нажывецца.

2. на чым. Атрымаць прыбытак, абагаціцца.

Н. на чужым горы.

Н. на махінацыях.

3. Пражыць доўгі час, многа пажыць (разм.).

Нажыўся за свой век, усяго пабачыў.

|| незак. нажыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

валюнтары́зм, ‑у, м.

1. Ідэалістычная плынь у філасофіі, якая аб’яўляе волю вышэйшым, творчым прынцыпам быцця, першаасновай усяго існага.

2. Прызнанне волі, а не розуму рашаючым фактарам псіхічнай дзейнасці чалавека.

[Ад лац. voluntarius — валявы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вандзэ́лак, ‑лка, м.

Разм. Клунак. На паўстанку было малалюдна: усяго некалькі чалавек — хто з чамаданам, хто з вандзэлкам — сядзелі на лаўках пад клёнамі, ды ля агароджы стаяла фурманка. Хадкевіч.

[Польск. węzełek.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

веліка́н, ‑а, м.

Пра каго‑н. незвычайна высокага росту або пра што‑н. вялікіх памераў. Інстытуцкі велікан Іван Вараціла і, усяго росту падпахі яму, Дрозд Мікалай.. забаўлялі студэнтаў. Карпюк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)