«ГАЛУБЕ́Ц»,

«Голуб», бел. народны танец. Блізкі да рус. і ўкр. узораў з такой самай назвай. Муз. памер 24. Тэмп жвавы. Выконваецца парамі, з характэрным рухам «галубец» (удар абцаса аб абцас з падскокам). У старадаўнім варыянце танца хлопец і дзяўчына імправізавалі ўзаемаадносіны галубоў: партнёрка плыла павай, партнёр увіваўся каля яе.

т. 4, с. 471

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

odpierać

незак.

1. адбіваць;

2. (удар) парыраваць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

korner

м. спарт. кутні (вуглавы) удар; корнер

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

про́мах, -ху м.

1. (удар, выстрел мимо цели) про́мах;

2. перен. (ошибка) про́мах, опло́шность ж.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

clap​1 [klæp] n.

1. пля́сканне ў дало́ні, апладзі́раванне

2. уда́р (грому)

3. ля́сканне, пля́сканне, шлёпанне

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

змякчы́ць, -чу́, -чы́ш, -чы́ць; -чы́м, -чыце́, -ча́ць; змя́кчаны; зак.

1. што. Зрабіць больш мяккім, эластычным.

З. скуру.

2. перан., што. Аслабіць, зменшыць.

З. удар.

З. боль.

З. прыгавор.

3. перан., каго (што). Зменшыць чыю-н. суровасць, зрабіць больш мяккім, лагодным.

З. суровага бацьку.

|| незак. змякча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. змякчэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

АЧА́Г ЗЕМЛЕТРАСЕ́ННЯ,

вобласць у нетрах Зямлі, дзе адбываецца хуткае перамяшчэнне (удар) масаў уздоўж тэктанічнага разрыву і вызваленне назапашанай энергіі. Памеры ачагоў землетрасення ад дзесяткаў метраў да сотняў кіламетраў (пры магнітудзе 8,5), глыб. да некалькіх сотняў кіламетраў. Вялікія ачагі землетрасення звязаны з зонамі актыўных глыбінных разломаў у тоўшчы зямной кары або верхняй мантыі. Гл. таксама Эпіцэнтр.

т. 2, с. 164

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

змякчы́ць сов., в разн. знач. смягчи́ть;

з. ску́ру — смягчи́ть ко́жу;

з. боль — смягчи́ть боль;

з. святло́ — смягчи́ть свет;

з. прыгаво́р суда́ — смягчи́ть пригово́р суда́;

з. уда́р — смягчи́ть уда́р;

з. зы́чны гук — смягчи́ть согла́сный звук

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

За́раз ’цяпер’, дыял. за́ра, за́рэ (Сл. паўн.-зах.). Рус. дыял. за́ра́з, укр. за́раз, польск. zaraz ’тс’, н.-луж. zaraz ’сабля, кінжал, нож’, в.-луж. zaraz ’удар’, чэш. zaráz, славац. zaraz ’цяпер’, чэш., славац. záraz ’удар; уражанне’. Ст.-рус. заразъ ’адразу’ (Курбскі). Націск указвае на магчымасць запазычання з польск., паколькі ў асноўным слова пашырана ў зах.-слав. мовах, дзе ўтворана з прыназоўніка za і назоўніка raz (гл. раз). Зыходнае значэнне ’за адзін удар, узмах’ (Брукнер, 645). Параўн. яшчэ і польск. teraz ’зараз’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

абу́х, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Тупая патоўшчаная частка вострай прылады (звычайна сякеры), процілеглая лязу.

Удар абухом.

2. перан. Дурань (лаянк.)

А. верыць аднаму сабе, а ўсіх астатніх падазрае ў нечым.

◊

Падвесці пад абух — загубіць.

Як абухом па галаве — уразіць раптоўнай непрыемнай весткай.

|| памянш. абушо́к, -шка́, мн. -шкі́, -шко́ў, м.

|| прым. абухо́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)