Звы́клы ’які стаў прывычкай’. Рус. свыклый (Даль), укр. звиклий, польск. zwykły, чэш. zvyklý ’тс’, серб.-харв. сви̏кло ’як па звычцы’. Ст.-рус. звыклый (1613 г.). Ст.-бел. звыклыи (XV ст.). Прасл. элавы дзеепрыметнік *sъvyk‑l‑ъ да прэфіксальнага дзеяслова sъ‑vyknǫti, гл. выкнуць. Паводле Булыкі (Запазыч., 119), з польск. Гэта не выключана, але наяўнасць рус. і серб.-харв. форм паказвае магчымасць і рэфлексацыі прасл. слова. Параўн. звычай.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ако́ліца, укр. околиця, рус. околица, ст.-рус. околица, польск. okolica, серб.-харв. о̀колица. Наяўнасць сербскахарвацкіх паралеляў сведчыць на карысць праславянскай архаікі гэтай лексемы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Анціліге́нт ’інтэлігент’ (Касп., КТС), народна-размоўнае пераафармленне пачатковага ін, вядомае і па іншых словах: індык > андык (Серб., 77), інтэ́рас, рус. интере́с < анцірэ́с (Мядзв.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Вярэ́йцы, цэнтр.-палес. вере́йцы ’рэдкія варотцы з жэрдак, праз якія ўязджаюць у двор’ (Серб.); ’падваротня ў гумне’ (лельч., Нар. сл.). Да вярэйкі (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пако́йнік ’нябошчык’ (ТСБМ, Бяльк., Сцяшк. МГ). Рус. поко́йник, укр. покі́йнік, серб.-харв. по̀којнӣк, славен. pokojnik ’тс’. Суфіксальнае вытворнае ад пако́йны ’нябошчык’ < пакой1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Плі́шчыцца ’хадзіць на двор рэдкім, мець бягунку’ (Бяльк.). Да плі́скаць, плю́скаць (гл.). Параўн. чэш. plískati ’аб спорным, хуткім дажджы’, серб.-харв. пљу́штати ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Во́сенскі ’асенні’ (Касп.), восінскій ’тс’ (Бяльк.). Серб.-харв. јѐсе̄нски ’тс’, рус. о́сеньо́сенски ’ўсю, цэлую восень’. Да восень (гл.); з гэтай суфіксацыяй, магчыма, архаізм.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Кукарэ́каць ’крычаць «кукарэку»’ (ТСБМ). Гукапераймальнае праславянскае ўтварэнне. Параўн. укр. кукурікати, рус. кукурекать, балг. кукуригам, серб.-харв. кукурѐкати, славен. kukorékati, польск. kokorykać, чэш. kokrhati ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Куня́ць ’спаць’ (Мат. Гом.). Укр. куняти, рус. кунять ’тс’, серб.-харв. ку́њати ’тс’. Надзейных паралелей за межамі славянскіх моў няма (Бернекер, 1, 6, 45).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Малада́йка ’маладзіца’ (Чуд.). Беларускі рэгіяналізм. Да малады́ (гл.). Параўн. таксама серб.-харв. мла̀дојка ’маладая дзяўчына’. Аб суфіксе а́йка гл. Сцяцко, Афікс. наз., 145–146.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)