Прадзяльні́к, прадзяце к ’галоўны пастух’, ’хто пасе скаціну па чарзе’ (воран., шальч., Сл. ПЗБ), прадзяппік ’чарга пасвіць карову’ (Сцяшк. Сл.). З літ. pradienykas ’тс’ (Грынавяцкене, Сл. ПЗБ, 4, 74). Лаўчутэ (Балтизмы, 71) прыводзіць іншую зыходную форму pradieninkas ’тс’ < pradieniiū ’кожны другі дзень’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

упа́свіць

1. (змагчы пасвіць) widen [hüten] können*;

пасту́х не ўпа́свіць каро́ў адзі́н der Hirt kann die Kühe nicht allin hüten;

2. (адкарміць на падножным корме) mästen vt, uffüttern vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

со́чны, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і сакавіты. Растуць, цвітуць сады і вінаграды, У сонцы спеюць сочныя плады. Купала. І сонца узышло! Трубі, трубі, пастух! Склікай кароў сваім вясёлым клічам. Травою сочнаю іх пачастуе луг, Напоіць рэчка іх вадой крынічнай. Панчанка. З-за тоўстых сочных губ паказваліся вялікія конскія зубы. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Bonus dux bonum reddit comitem

Пры добрым правадніку ‒ добры спадарожнік.

При хорошем проводнике ‒ хороший спутник.

бел. Які поп, такі і прыход. Які пастух, такое і стада.

рус. Каков барин, таков и крестьянин. Каков пастырь, таковы и овцы. Каков пастух, таково и стадо. Каков хозяин, таков и слуга. Каков поп, таков и приход.

фр. Tel curé telle paroisse (Каков кюре/поп, таков и приход).

англ. Like priest, like people (Каков поп, таков и приход).

нем. Wie das Haupt, so die Glieder (Какова голова, таковы и конечности). Der Deckel ist würdig des Deckels (Крышка достойна крышки). Wie der Kopf, so der Hut (Какова голова, такова и шляпа). Wie das Fleisch, so die Suppe (Каково мясо, таков и суп).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

галія́ф

(гр. Goliaph = імя біблейскага волата, якога перамог пастух Давід)

1) бясхвостая земнаводная жывёліна сям. жаб, якая зрэдку трапляецца ў Цэнтр. Афрыцы;

2) жук сям. пласцініставусых, пашыраны ў лясах трапічнай Афрыкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ГО́МАНАЎ Леанід Уладзіміравіч

(н. 20.6.1958, Мінск),

бел. жывапісец. Сын У.К.Гоманава. Скончыў Бел. тэатр.-маст. ін-т (1982). З 1989 выкладае ў Мінскім маст. вучылішчы. Сярод твораў: тэматычныя карціны «Пралескі» (1985), «Чайная на ферме», «Смутак» (1986), «Пастух» (1987), «Праз стагоддзі. Ф.Скарына» (1990); партрэт даяркі С.М.Сузько (1978); пейзажы «Стары Мазыр» (1978), «Від горада Сянно» (1990), «Бездарожжа» (1992), «Маўчанне птушак» (1995), нацюрморт з гармонікам (1989) і інш.

Л.Ф.Салавей.

т. 5, с. 330

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

лысу́ха, ‑і, ДМ ‑сусе, ж.

1. Вадаплаўная птушка атрада пастушковых з шаравата-чорным апярэннем і голым ярка-белым участкам скуры на лбе.

2. Разм. З белай плямай на лбе (пра карову, цяля і інш.). На вуліцы працяжна і зычна зайграў у свой берасцяны рог пастух Даніла; яму дружна адгукнуліся рагулі і лысухі. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

калы́м, ‑у, м.

1. Выкуп, які ўносіцца жаніхом бацькам нявесты (у некаторых народаў Усходу, што захоўваюць перажыткі радавога быту). Пастух дзяўчыну пакахаў, А даць не мог калым багаты. Пысін.

2. Разм. Лёгкі пабочны заробак. — Цэлы вечар толькі і гаворкі — дзе тут больш зарабляюць, куды б гэта ўлезці, каб калым быў.., — пагардліва крывіў губы Грыша. Місько.

[Цюрк.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адагна́цца сов.

1. отби́ться;

ад мух не а. — от мух не отби́ться;

2. (з кім, чым ад каго, чаго или з кім, чым куды) отдали́ться (с кем, чем от кого, чего), удали́ться (с кем, чем куда); угна́ть (кого, что от кого, чего или кого, что куда);

пасту́х ~гна́ўся са ста́ткам на два кіламе́тры ад вёскіпасту́х угна́л ста́до на два киломе́тра от дере́вни

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

губе́рня, ‑і; Р мн. ‑рань; ж.

Асноўная адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў дарэвалюцыйнай Расіі з пачатку 18 ст. і ў СССР да 1924–29 гг. // Уст. Губернскі горад. Стаіць [гарадавы], як той пастух над статкам, І наглядае за парадкам — На тое ж горад і губерня. Колас.

•••

І пайшла пісаць губерня (жарт. уст.) — усё прыйшло ў рух, пачаўся перапалох.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)