Verbum

напатка́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.

1. Ідучы, едучы, сустрэцца з кім-н., трапіцца каму-н. насустрач.

Па дарозе яму напаткаўся паляўнічы.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Сустрэцца, трапіцца пры чытанні, у рабоце і пад.

У кнізе нечакана напаткаліся цікавыя звесткі.

не́рат, -а, М -раце, мн. -ы, -аў, м.

Рыбалоўная снасць канічнай формы ў выглядзе сеткавай камеры, нацягнутай на драўляны каркас, з кароткім конусападобным уваходам; верша.

Хлопцы лавілі карасёў нератам.

◊

Трапіць у нерат — знянацку, нечакана апынуцца ў безвыходным становішчы.

|| прым. не́ратны, -ая, -ае.

павыска́кваць, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -ае; -аем, -аеце, -аюць; зак.

1. Выскачыць — пра ўсіх, многіх.

Людзі павыскаквалі з хат.

2. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.), перан. Нечакана выпасці адкуль-н. — пра ўсё, многае (разм.).

Коркі павыскаквалі з бутэлек.

вы́бухнуць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не; зак.

1. Узарвацца.

Снарад выбухнуў.

2. З сілай вырвацца адкуль-н.

Полымя з дымам выбухнула з печы.

3. перан. Нечакана пачацца, раптоўна ўзнікнуць (пра пачуцці, грамадскія ўзрушэнні).

Выбухнуў гнеў.

Выбухнула забастоўка.

|| незак. выбуха́ць, -а́е.

азары́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ры́цца; зак., чым (высок.).

Ярка асвяціцца.

Лес азарыўся яркім сонцам.

2. перан. Ажывіцца, павесялець.

Твар чалавека азарыўся ўсмешкай.

3. перан. Нечакана праясніцца ад думкі, здагадкі (пра свядомасць, розум).

|| незак. азара́цца, -а́ецца.

|| наз. азарэ́нне, -я, н.

абмо́віцца, -мо́ўлюся, -мо́вішся, -мо́віцца; зак.

1. Агаварыцца, сказаць не тое, што трэба.

2. Нечакана прыгадаць што-н.; між іншым сказаць тое, пра што не варта было ўпамінаць.

◊

Не абмовіцца (ні адным) словам (разм.) — нічога не сказаць, змоўчаць.

|| незак. абмаўля́цца, -ля́юся, -ля́ешся, -ля́ецца.

азары́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ры́ць; азо́раны; зак.

1. каго-што. Ярка асвяціць.

Маланка азарыла твар.

2. перан., каго (што). Нечакана праясніць што-н. каму-н., прыйсці ў галаву каму-н.

Раптам здагадка азарыла яго.

|| незак. азара́ць, -а́е.

|| наз. азарэ́нне, -я, н.