1. Цягучая і слізкая маса, якая выдзяляецца некаторымі клеткамі жывёлін і раслін. Кароткім спружыністым рухам.. [вугор], як змяя, выслізне з вашых рук.. Гэтаму.. дапамагае яго надзвычай дробная, схаваная ў скуры луска, накрытая зверху тоўстым слоем слізі.Матрунёнак.
2. Слізкі, цягучы налёт на прадметах ад пастаяннай вільгаці. Ля берагоў возера было мелкае, а дробныя каменьчыкі, што ўсцілалі дно, пакрыты нейкай зялёнай сліззю.Ваданосаў.Косця сцёр з біклагі слізь і ракушкі, паспрабаваў адкруціць вечка.Гамолка./уперан.ужыв.А крытык скажа строгі, Як адмятала дрэнь і слізь Яна [праўда] з жыцця дарогі.Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ГАЛАФІ́ТЫ
[ад гала... + ...фіт(ы)],
расліны, якія растуць на моцна засоленых глебах: па берагах мораў, на саланцах, саланчаках і інш. Марфалагічна часта падобныя да сукулентаў, але адрозніваюцца ад іх высокім асматычным ціскам (да 100 і больш атмасфер). Падзяляюцца на 3 групы. Эўгалафіты, або сапраўдныя галафіты (т.зв. салянкі), маюць пераважна мясістае лісце і сцёблы; цытаплазма ў іх клетках вельмі ўстойлівая да высокіх канцэнтрацый солей, якія назапашваюцца ў іх у вял. колькасці (салярос, сведа і шэраг пустынных паўкустоў). Крынагалафіты выдзяляюць назапашаныя ў іх солі пры дапамозе асаблівых залозак, якія ўкрываюць лісце і сцёблы. У сухое надвор’е на іх утвараецца налёт солей (напр., кермек, тамарыкс). Углікагалафітаў каранёвая сістэма мала пранікальная для солей, таму ў тканках яны не назапашваюцца ў вял. колькасці (некаторыя віды палыну і інш.). Сярод культ. раслін сапраўдныя галафіты адсутнічаюць. Гл. таксама Солевынослівасць раслін.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
fur
[fɜ:r]1.
n.
1) поўсьць, шэрсьць f.
2)
furs — ску́ры пу́шных жывёлаў
fur coat — фу́тра n.
3) на́кіп -у m. (у катле́); аса́дак -ку m. (у бо́чцы); налёт -у m. (на языку́ ў хво́рага)
2.
v.
1) падбіва́ць фу́трам
2) пакрыва́цца налётам
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Hauch
m -(e)s, -e
1) по́дых
2) налёт, след
éinen fláumigen ~ háben — быць пакры́тым пушко́м
3) паве́ў
den létzten ~ von sich (D) gében* — ≅ адда́ць Бо́гу душу́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Éinflug
m -(e)s, -flüge
1) вайск. паве́траны налёт
2) прылёт, падыхо́д да аэрадро́ма
3) аблёт [выпрабава́нне] самалёта
4)
der ~ der Rakéte in die Flúgbahn — вы́хад раке́ты на арбі́ту
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
пот, ‑у, М поце; мн. паты, ‑оў; м.
1. Празрыстая вадкасць, якая выдзяляецца асобымі падскурнымі залозамі. Васіль выціраў рукой твар, па якому, нібы гарошыны, даганялі адна другую кроплі поту.Васілевіч.// Выдзяленне гэтай вадкасці. Працаваць да поту.
2.Разм. Вільготны налёт на паверхні прадметаў, які ўтвараецца ад сутыкнення іх з цёплым паветрам. Туманіліся пылам і потам агромністыя пішы вокан.Гартны.
•••
Абліцца (халодным, сцюдзёным) потамгл. абліцца.
Да крывавага поту — да поўнага знясілення (працаваць, мучыцца і пад.).
Да сёмага (дзесятага) поту — да поўнай знямогі, стомы.
Заліцца потамгл. заліцца.
Ліць потгл. ліць.
Потам і кроўю — з вялікімі намаганнямі, з вялікімі цяжкасцямі (здабываць, заваёўваць і пад.).
Сагнаць сем патоўзкагогл. сагнаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
descent
[dɪˈsent]
n.
1) зыхо́джаньне n., зыхо́д, спуск -у m.
2) схон, схіл -у m.
a steep descent — стро́мкі схон, стро́ма f.
3) перадава́ньне ў спа́дчыне
4) пахо́джаньне n., спа́дчыннасьць f.
of Belarusian descent — белару́скага пахо́джаньня
5) зьніжэ́ньне n., заняпа́д -у, упа́дак -ку m.
6) рапто́ўны напа́д, налёт -у m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
АНГІ́НА
(лац. angina літар. ўдушша),
вострая інфекцыйная хвароба з запаленнем міндалін, пераважна паднябенных. Узбуджальнік ангіны — звычайна гемалітычны стрэптакок; перадаецца хвароба праз кантакты з хворым, праз ежу і пітво. Ангіна можа быць сімптомам некаторых інфекц. захворванняў (дыфтэрыя, шкарлятына, адзёр), пры хваробах крыві і крывятворных органаў. Захворванню спрыяе агульнае і мясц. ахаладжэнне арганізма. Бывае катаральная (пачырваненне, прыпухласць слізістай абалонкі міндалін), лакунарная (у лакунах — паглыбленнях міндалін з’яўляецца фібрынозны налёт, які выступае на паверхні міндаліны ў выглядзе белых, шэрых палосаў), фалікулярная (нагнаенне лімфозных фалікул, што выступаюць пад слізістай абалонкай у выглядзе буйных жоўтых кропак), флегманозная (запаленне тканак вакол міндаліны, каляміндалінавы абсцэс). Асн. сімптомы ангіны: боль у горле, недамаганне, павышаная тэмпература (38—40°). Працягласць хваробы — 4—7 дзён. Ускладненні: рэўматызм, энда-, міякардыт, нефрыт. Лячэнне ангіны: пасцельны рэжым, цёплая, негустая ежа, сагравальныя кампрэсы, павязкі на шыю, паласканне горла (1—2%-ным растворам борнай к-ты, растворам марганцавакіслага калію, кухоннай солі), гарачкапаніжальныя (аспірын), сульфаніламіды, антыбіётыкі (пры цяжкім стане). Пры абсцэсах неабходна іх ускрыццё.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
паве́траны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да паветра. Паветраная хваля. Паветраная прастора. Паветраны рэжым глебы.// Які знаходзіцца ў паветры; які адбываецца ў паветры. Паветраная электрычная лінія. Паветраны бой. Паветраныя карані раслін. Паветраны налёт.// Які дзейнічае, працуе ў паветры; які мае адносіны да авіяцыі. Паветраны гімнаст. Паветраны флот. Паветраны дэсант. □ Мае сябры — паветраныя лоцманы, Гаспадары завоблачных вышынь.Лукша.
2. Які прыводзіцца ў рух паветрам, утвараецца пры дапамозе паветра. Паветраная помпа. Паветранае ахалоджванне.
3.перан. Які пазбаўлены канкрэтнага зместу, беспадстаўны.
•••
Паветраныя ванныгл. ванна.
Паветраная навігацыягл. навігацыя.
Паветраная падушкагл. падушка.
Паветраная трывогагл. трывога.
Паветраная ямагл. яма.
Паветраны мостгл. мост.
Паветраны мяшокгл. мяшок.
Паветраны шаргл. шар.
Паветраныя замкігл. замак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1.што і чаго. Дадаць, дабавіць да таго, што ўжо было раней. Наддаць пары. □ Хацеў бы [Грышка] заглянуць на яе чорныя вочы, на загарэлы ад вясенняга сонца твар — можа, гэта наддало б яму адвагі зрабіць налёт на гміну і выратаваць сялян-бунтароў.Чарот.
2.чаго і без дап. Павялічыць хуткасць. Калі.. [Шашура] ужо быў блізка да берага, згары нешта пляснулася ў ваду. «Яшчэ прыб’е так!» — мільганула ў галаве. Ён паддаў ходу.Мележ.Узлаваны Мікола ішоў хутчэй звычайнага. Ён і не заўважыў, як паддаў кроку.Новікаў.
3. Ударыць, штурхануць. Адзін пажылы, прысадзісты, з нахмураным чорным тварам [салдат] спыніўся ля веснічак Крамера: замкнутыя з двара на засаўку, яны не адчыняліся, ён паддаў плячом, і засаўка ўпала на дол.Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)