З’е́д ’шрам’ (Мат. Гом.). Відаць, бяссуфіксны назоўнік ад зʼесці, jьz‑ěd‑ti ’сапсаваць, грызучы’. Корань *ěd‑. Гл. ежа.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Карчо́ўе ’месца, дзе багата пнёў і карэнняў’ (Яшк.). Зборны назоўнік, вытворны ад корч (гл.), з тыповым суфіксам ‑ovьje.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мазгачы́ (мн. л.) (экспр.) ’мазгі’ (Нас.) — адсубстантыўны назоўнік, утвораны пры дапамозе экспрэсіўнага суф. ‑ач. Да мазгі́1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Райда́к ’балбатун’ (лід., Сл. ПЗБ). Асабовы назоўнік з семантыкай ’схільны да пэўнага дзеяння’, параўн. спявак. Гл. рэйдаць, райдоліць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ску́пелець ‘згарэць’ (ТС). Ад купіць, купець (гл.) з нарашчэннем ‑ел‑ або праз прамежкавы назоўнік *скупель ‘тое, што згарэла’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Гаспо́да ’гаспадарка, двор’ (БРС), ’унутранасць панскага дома’ (Нас.), ’хата гаспадара, чужая хата’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. укр. госпо́да, але рус. господа́ (мн. л. да господи́н), далей польск. gospoda, чэш. hospoda, ст.-слав. господа ’гасцініца’, серб.-харв. (зборны назоўнік) госпо̀да. Прасл. *gospoda па паходжанню зборны назоўнік да *gospodь ’пан, гаспадар’. Гл. Трубачоў, Эт. сл., 7, 58–59; Слаўскі, 1, 324.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Нікбіць ’губіць, нішчыць; ужываць на зло’ (Нас.). Няясна; зыходным здаецца назоўнікнікба ’знішчэнне, згуба’ ад нікнуць ’знікаць, гінуць’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пе́нне (пе́ння) ’пер’е, якое адрастае пасля лінькі птушак’ (рас., Шатал.). Зборны назоўнік ад пеньпрасл. *pьnьje з суф. ‑ьje.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пойм ’злаўленне’ (Нас.). Бязафіксны назоўнік ад асновы дзеяслова пайма́ць ’злавіць, схапіць’, што да *pojьmъ < *po‑ + *jęti. Да імаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Раўно́шчы ’рэўнасць’ (Сцяшк. Сл.). Абстрактны назоўнік на ‑ошчы, якім прыпісваецца ўкраінскае паходжанне, параўн. любошчы, радашча (гл.). Да рэўнасць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)