Вы́дзел ’доля, часць’ (БРС, КТС); ’участак’ (Грыг.); ’выдзяленне пад мерку ці вагу’ (КЭС, лаг.). Рус. вы́дел ’выдзяленне долі, часці’, дыял. вы́делок ’клін або паласа зямлі, выдзеленая пад ворыва’, ст.-рус. выдѣлъ ’доля, часць’, укр. ви́діл, польск. wydział і г. д. Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад вы́дзеліць (гл. дзяліць).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Плі́шнік ’клінападобная планка, якой злучаюцца дошкі ў дзвярах’ (Касп., Інстр. 2). Няясна. Магчыма, з *тішчнік < плішч (гл.), параўн. укр. дыял. (за)плішка < (за)плісчка ’невялікі драўляны клін’, ад заплісчити (Німчук, Давньорус., 246)..

◎ Плішні́к, плышпык ’аер, Acorus calamus L.’ (Бес.; пух., кобр., Сл. ПЗБ). Да плюшнік (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ferrum ferro acuitur

Жалеза вастрыцца жалезам.

Железо острится железом.

бел. Клін клінам выбіваюць. Сіла сілу ломіць.

рус. Клин клином вышибают. Сила силу ломит. Сталь сталью острят.

фр. Cheville chasse l’autre (Клин вышибают клином).

англ. Iron sharpens iron (Железо точат железом).

нем. Ein Keil treibt anderen (Один клин гонит другой). Auf einen groben Klotz gehört ein grober Keil (К грубому чурбану относится грубый клин).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

усю́ды нареч. всю́ду, везде́, повсю́ду; (в очень многих местах — ещё) повсеме́стно;

у. ён быў — всю́ду (везде́, повсю́ду) он быва́л;

◊ куды́ ні кінь — у. клін — погов. куда́ ни кинь — всё клин

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Вераце́я ’ўзгорак сярод балота’ (Касп.); ’падрыхтаванае пад поле месца; вугал або клін поля’ (Яшк.). Рус. верете́я́, вере́тье, вере́тия і г. д. Падрабязны агляд форм і этымалогію ў рус., бел. і славен. мовах дае Талстой (Геогр., 129–134). Слова лічыцца звязаным з слав. *vьrteti (: *vertьje, *vertьja). Гл. яшчэ Фасмер, 1, 297.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

gore

I [gɔr]

n.

запе́чаная кроў; густа́я кроў

II [gɔr]

v.t.

1) прабада́ць, пракало́ць рага́мі або́ ікла́мі

2) Obsol. глыбо́ка прабі́ць (нажо́м)

III [gɔr]

n.

1) клін, уста́ўлены ў спадніцу

2) Dial. клінава́ты ўча́стак зямлі́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Contra vulpem vulpinandum

Супраць ліс трэба хітраваць па-лісінаму.

Против лис нужно хитрить по-лисьи.

бел. Клін клінам выганяюць. І на хітрую лісу капкан знойдзецца.

рус. Клин клином вышибают.

фр. Agir en renard contre les renards (Хитрить по-лисьи против лис).

англ. Like cures like (Подобное лечат подобным).

нем. Druck erzeugt Gegendruck (Давление вызывает ответное давление). Ein Keil treibt den anderen (Один клин гонит другой).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

éinkeilen

1.

vt забіва́ць, заганя́ць (клін); закліно́ўваць

wir wáren in der Ménschenmenge éingekeilt — нас заці́снулі ў нато́ўпе

2.

(sich) уклі́ньвацца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

разго́н

1. разго́н, -ну м.;

2. (разбег) разго́н, -ну м., разбе́г, -гу м.;

3. плот., портн. клін, род. клі́на м.;

◊

с разго́на (у) з разго́ну (разбе́гу);

в разго́не у разго́не;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пазаліва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

1. Заліць, затапіць усё, многае. [Гораў:] — Што, шалее ў навальніцу Дняпро? [Іван:] — Рака з характарам.. Усе старыкі на пойме вадой пазалівае, унь той клін адрэжа. Караткевіч.

2. Абліць, запэцкаць якой‑н. вадкасцю ўсё, многае. Пазаліваць абрусы віном.

3. Затушыць вадой усё, многае. [Крывіцкі:] — Я трошкі заліў вадою збольшага, цяпер трэба пазаліваць гэтыя асмалкі. Лобан.

4. Пакрыць чым‑н. вадкім, здольным зацвярдзець — пра ўсё, многае. Пазаліваць дарогі гудронам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)