прыступ назоўнік | мужчынскі род

  1. гл. прыступіць.

  2. Атака, штурм.

    • Ісці на п.
    • Прыступам захапіць горад.

  3. Вострае праяўленне адзнак хваробы, страху і пад.

    • П. кашлю.
    • П. рэўнасці.
    • Сардэчны п.

Фразеалагізмы:

  • Ані прыступу да каго (размоўнае) — не магчы падысці, звярнуцца да каго-н.
  • Цяпер да яго прыступу няма (размоўнае) — тое, што і ані прыступу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

пазаграбаць, ‑аю; ‑аеш, ‑ае; зак., што.

1. Грабучы, сабраць у адно месца, у кучу. Пазаграбаць вуголле. Пазаграбаць сена. // перан. Разм. Захапіць, прысвоіць усё, многае. Пазаграбаць чужыя рэчы.

2. Закапаць у што‑н. сыпкае ўсё, многае.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

натхні́ць begéistern vt, ánregen vt, inspiríeren vt (на што-н zu D); entflámmen vt, hínreißen* vt; ánfeuern vt (захапіць, прывабіць)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

zaabsorbować

зак.

1. паглынуць, захапіць;

2. фіз., хім. абсарбіраваць, паглынуць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

залавіць, ‑лаўлю, ‑ловіш, ‑ловіць; зак.

Абл.

1. каго-што. Злавіць, захапіць. [Ганна:] Дык ты, Зоська, глядзі, асцерагайся. Чорт яму.. верыў, гатоў яшчэ залазіць дзе адну, ды... Крапіва.

2. Атрымаць (удар). [Мікіта:] Вой! вой! вой! Залавіў па пальцы! Чарот.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паглынуць дзеяслоў | закончанае трыванне

  1. Увабраць у сябе.

    • Зямля паглынула ўсю дажджавую ваду.
    • Горад паглынуў прыгарадныя вёскі (пераноснае значэнне).

  2. пераноснае значэнне: Цалкам захапіць чым-н.

    • Новая ідэя паглынула вучонага.

  3. пераноснае значэнне, што і чаго. Патраціць на сябе многа часу, затрат, намаганняў.

    • Работа паглынула шмат часу.
    • Паездка паглынула многа грошай.

|| незакончанае трыванне: паглынаць.

|| назоўнік: паглынанне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

поглоти́ть сов. паглыну́ць; (съесть) з’е́сці; (пожрать) пажэ́рці; (вобрать, впитать) увабра́ць; (впить) упі́ць; (всосать) усмакта́ць; (отнять) адня́ць, адабра́ць; (увлечь) захапі́ць; см. поглоща́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

hijack [ˈhaɪdʒæk] v.

1. захапі́ць (транспартны сродак, самалёт і да т.п.) і прымуша́ць кіро́ўцу або́ лётчыка змяні́ць маршру́т; займа́цца паве́траным піра́цтвам

2. кантралява́ць што-н., каб рэкламава́ць свае́ мэ́ты і інтарэ́сы

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

usurp

[ju:ˈsɜ:rp]

v.t.

нелега́льна захапля́ць (ула́ду, паса́ду), узурпава́ць

The king’s brother tried to usurp the throne — Брат караля́ спрабава́ў захапі́ць трон

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Прысціга́ць, прысці́гнуць ’знаходзіць; адшукваць’; ’сачыць за кім-небудзь’; ’даходзіць’; ’раптоўна апанаваць; спасцігнуць’ (Нас., ТСБМ), ’захапіць, паставіць у безвыходнае становішча’ (ТС), прысцігну́ць ’дагнаць; схапіць’ (Нас.), ’прыбыць’ (арш., Шн. 2), ст.-бел. пристигнути ’прыбыць’: а каженики царевы пристигли (Альтбаўэр). Гл. спасціга́ць, сцігаць; на фоне адносна слаба засведчаных у беларускай мове вытворных ад прасл. *stig‑ звяртае ўвагу беларуска-паўднёваславянская паралель прысці́гнуць — балг. присти́гна ’прыйсці, прыбыць’, макед. пристигне ’прыехаць, прыбыць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)