Га́лы ’ягадзіцы’ (Нас.). Гл. га́ла 2.

Галы́ ’лыткі’ (Бяльк.). Суадносіцца, здаецца, з *golъ ’голы’. Матывацыя тут такая самая, што і ў слове галёнкі (слав. *golěnъ да *golъ). Аднак не выключаецца, што, магчыма, ёсць сувязь з га́ла ’штосьці круглае’ (гл. га́ла 2, галы ’ягадзіцы’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

збіра́цца несов., в разн. знач. собира́ться; (в одном месте — ещё) сосредото́чиваться; скопля́ться; (организовываться — ещё) скола́чиваться; (в дорогу — ещё) снаряжа́ться; (вознамериваться — ещё) намерева́ться, предполага́ть; см. сабра́цца;

2. страд. собира́ться; сосредото́чиваться; скола́чиваться; взы́скиваться, взима́ться, снаряжа́ться; подбира́ться; копи́ться, ска́пливаться; сберега́ться, прика́пливаться, нака́пливаться; убира́ться; снима́ться; см. збіра́ць;

◊ з. з ду́мкамі — собира́ться с мы́слями;

го́лы збіра́йся, го́лы гато́ў — погов. го́лый собира́йся, го́лый гото́в

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Лы́сы, лы́сый, лэ́сы ’які мае лысіну, белую пляму на лбе’, ’голы, пазбаўлены расліннасці’ (Нас., Багд., Булг., Шат., Касп., Бяльк., ТСБМ, ТС, Сл. ПЗБ), ст.-бел. лысый ’тс’, драг. лэ́сы ’назва танца’ (Нар. словатв.), лысько ’лысы чалавек’ (ТС). Укр. ли́сий, рус. лы́сый, польск. łysy, луж. łysy, чэш., славац. lysý, славен. lȋs, серб.-харв. ли̑с, макед. лис ’тс’, балг. лис ’тс’, ’светлаваты’. Прасл. lysъ ’пазбаўлены валасоў, голы’, ’без расліннасці’, ’светлы, ясны, бліскучы, з белай плямай’ (Слаўскі, 5, 431–433), якому адпавядаюць: літ. lū́šis, лат. lũsis, ст.-прус. luysis ’рысь’, ст.-грэч. λύγξ, ст.-в.-ням. luhs ’тс’, ст.-інд. rúśan, rúśant‑ ’светлы, белы’, арм. lois ’святло’, lusin ’месяц’, lusn ’бяльмо’, — і.-е. *leu̯kʼ‑ (паралельнае да leuk‑ ’свяціць’, ’светлы’), якое пад уплывам экспрэсіўнасці (Махэк₂, 345) падоўжыла карэнную галосную ў ‑ū‑ > ‑y‑. Такім чынам, першасным было значэнне ’белая пляма’, а ’голы’ — другаснае. Роднаснае да луч, лучына, луна (гл.) (Фасмер, 2, 542; БЕР, 3, 418–419; Шустар-Шэўц, 11, 793; Бязлай, 2, 143). Сюды ж лысаты, лысаваты ’чалавек з лысінай’, ’жывёла з белай плямай’ (Нас., ТСБМ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Гальбо́та ’бедната’ (Жд. 2). У аснове гэтага ўтварэння ляжыць зыходнае *golьba (?) ад назоўніка *golь (да *golъ ’голы, бедны’). Бянтэжыць толькі суфіксацыя *‑ьba, якая звычайна сустракаецца ў аддзеяслоўных фармацыях. Далей да *golьba (?) быў даданы фармант *‑ota, добра вядомы ў назоўніках з абстрактным значэннем. Параўн. гальдоба.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

По́лынь ’верхавая вада’, по́лань ’тоня’ (докш., Сл. ПЗБ). Да по́лы (гл.), першапачаткова полае (адкрытае, пустое) месца, параўн. по́лоць палянка’ (ЛА, 1), ’лапіна сярод поля, лесу’ (Сл. ПЗБ), поло́ня ’паляна’ (Клім.), ’месца, дзе не ўзышло пасеянае’ (Сл. Брэс.), гл. яшчэ палонка. Словаўтварэнне, як голы — галынь ’паляна’ (ЛА, 1).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

stark​1 [stɑ:k] adj.

1. пусты́, го́лы; пану́ры; суро́вы;

The hills stood stark against the sky. Панурыя горы вымалёўваліся на фоне неба.

2. по́ўны, абсалю́тны;

in stark contrast у по́ўным кантра́сце;

stark discipline жо́рсткая дысцыплі́на

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

турэ́цкі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да Турцыі, туркаў, які належыць, уласцівы ім. У вывучаных помніках выяўлена каля 140 цюркізмаў, пераважна слоў татарскай і турэцкай моў. Жураўскі. Дзед Астап проста сніць свае турэцкія баталіі. Лынькоў.

2. Як састаўная частка некаторых батанічных назваў. Турэцкі тытунь. Турэцкая лілія.

•••

Турэцкая шабля гл. шабля.

Як турэцкі святы — нічога не мае, бедны, голы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

raw​1 [rɔ:] n. :

♦ catch/touch smb. on the raw BrE крану́ць каго́-н. за жыво́е;

in the raw

1) без прыкра́с;

present life in the raw апі́сваць жыццё такі́м, яко́е яно́ ёсць

2) го́лы

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

лысы, аблыселы, палыселы, голы, пляшывы; аблезлы (разм.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

неприкра́шенный непадфарбава́ны; непрыаздо́блены; (неподдельный) непадро́блены; (естественный) натура́льны; (голый) го́лы;

неприкра́шенная и́стина го́лая пра́ўда (пра́ўда без перабо́льшання);

в неприкра́шенном ви́де у непадфарбава́ным (непрыаздо́бленым) вы́глядзе (у вы́глядзе без прыхаро́швання).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)