Лёс1 ’доля, умовы далейшага існавання’, ’сутыкненне, збег абставін, акалічнасцей’ (ТСБМ, Гарэц., Бяльк., Касп.), ’жэрабя’ (драг., Сл. паўн.-зах.), ст.-бел.лиосъ ’лёс, жэрабя’ (XVI ст.) запазычана са ст.-польск.los, якое з с.-в.-ням.lōȝ ’лёс, доля, прызначэнне’ (Булыка, Лекс. запазыч., 193; Кюнэ, Poln., 73; Чартко, Бел. лінгв. зб., 152; Слаўскі, 4, 333). Сюды ж гродз.лёсы ў выразе: лёсы на кій мераць ’рабіць выбар’ (Нар. словатв.), смарг.лёсы ’паперкі з нумарамі, якія выцягваюць пры жараб’ёўцы’ (Сцяшк. Сл.).
Лёс2 ’вузкі прамежак, лаз’ (іўеў., Сл. паўн.-зах.). Да лёз (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
апцыён
(ням. Option, ад лац. optio, -onis = выбар)
1) прадастаўленне кампаніямі сваім служачым права купляць акцыі па цвёрдай цане;
2) папярэдняя дамоўленасць аб заключэнні дагавору ў будучым у тэрміны, абумоўленыя бакамі.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
спыні́цца, спыню́ся, спы́нішся, спы́ніцца; зак.
1. Перастаць рухацца, спыніць што-н. рабіць, устрымацца ад якога-н. дзеяння.
С. на паўдарозе.
Матор спыніўся.
Гэты чалавек не спыніцца ні перад чым (перан.: пойдзе на любыя ўчынкі).
2. Часова размясціцца, пасяліцца дзе-н.
С. ў гасцініцы.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра развіццё, ход і пад.: прыпыніцца, перарвацца.
Работы па ўкладцы труб спыніліся.
4.на кім-чым. Пра погляд, увагу, думкі і пад.: затрымацца на кім-, чым-н.
Мой позірк спыніўся на сыне.
5.на кім-чым. Прыйсці да якога-н. рашэння, спыніць свой выбар на кім-, чым-н.
С. на выбары маладога кандыдата.
|| незак.спыня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разбо́р, ‑у, м.
1.Дзеяннепаводледзеясл. разбіраць — разабраць (у 1–7 знач.).
2.(звычайназпрыназоўнікамі «з» і «без»). Разм.Выбар, адбор. Лес тут быў калгасны, высякалі яго многа і без разбору.Б. Стральцоў.Я разумею: крытыкаваць .. трэба, без гэтага нельга, але крытыкуй з разборам.Хадкевіч.
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
nietrafny
nietrafn|y
няўдалы; нятрапны;
~y strzał — нятрапны (хібны) стрэл;
~y wybór — няўдалы выбар;
~a odpowiedź — няўдалы адказ;
~a ocena — недаацэнка
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
АЎТАДЫСПЕ́ТЧАР
(ад аўта... + англ. dispatcher адпраўшчык),
комплексная сістэма (клас сістэм «Чалавек—машына»), якая аўтаматычна (поўнасцю або часткова) выконвае функцыі дыспетчара. У склад аўтадыспетчара ўваходзяць кіравальная выліч. машына і сродкі сувязі дыспетчара з машынай і кіроўным аб’ектам. Задача аўтадыспетчара: збор і апрацоўка інфармацыі пра ход тэхнал. працэсу; выбар аптымальнага рэжыму працэсу з магчымых варыянтаў; выдача камандаў, каб рэалізаваць аптымальны рэжым. Найпрасцейшы аўтадыспетчар збірае і рэгіструе інфармацыю, неабходную ў аператыўнай рабоце дыспетчара. Выкарыстоўваюць у энергетыцы, сістэмах сувязі, на транспарце, металургічных і хім. прадпрыемствах і інш.