марфало́гія, -і, ж. (спец.).

1. Навука аб форме і будове арганізмаў.

М. чалавека.

М. жывёл.

М. раслін.

М. глебы.

2. Раздзел граматыкі, які вывучае часціны мовы, іх катэгорыі і формы слоў.

Спецыяліст па марфалогіі.

Апісанне марфалогіі беларускай мовы.

|| прым. марфалагі́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сысо́к, ‑ска, м.

Асобае ўтварэнне ў некаторых жывёльных і раслінных арганізмаў, якое служыць для ўсмоктвання пажыўных рэчываў, для прысмоктвання да чаго‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эктагене́з, ‑у, м.

Агульная назва напрамкаў у эвалюцыйным вучэнні, якія разглядаюць гістарычнае развіццё жывой прыроды як прамое прыстасаванне арганізмаў да навакольнага асяроддзя.

[Ад грэч. ektós — звонку, знадворку і genesis — нараджэнне, узнікненне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ствалавы́, -а́я, -о́е і ствало́вы, -ая, -ае.

1. гл. ствол.

2. у знач. наз. Рабочы, які кіруе механізмамі ствала шахты.

○

Ствалавыя клеткі — іерархія асобых клетак жывых арганізмаў, кожная з якіх здольна ў далейшым змяняцца адмысловым чынам (атрымліваць спецыялізацыю і развівацца далей як звычайная клетка).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фітацэно́з, ‑у, м.

Сукупнасць раслінных арганізмаў на адносна аднародным участку, што знаходзяцца ў складаных узаемаадносінах як паміж сабой, так і з навакольныя асяроддзем.

[Ад грэч. phytón — расліна і koinos — агульны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чле́нік, ‑а, м.

Спец. Адна з рухомых частак, на якія дзеліцца цела некаторых жывёльных і раслінных арганізмаў; сегмент. Членікі вусікаў пчалы. Членікі саліцёра.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раса,

біялагічная група арганізмаў.

т. 13, с. 310

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

зме́нлівасць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць зменлівага. Зменлівасць настрою. Зменлівасць тэмпературы.

2. Здольнасць арганізмаў набываць пад уплывам навакольнага асяроддзя прыметы, якіх не было ў продкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

генера́цыя, ‑і, ж.

Спец.

1. Група арганізмаў у папуляцыі, аднолькава аддаленых у роднасных адносінах ад агульных продкаў; пакаленне.

2. Нараджэнне, узнаўленне, вытворчасць. Генерацыя выпрамянення.

[Ад лац. generatio — нараджэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вегетаты́ўны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які служыць для жыўлення, росту жывёльных і раслінных арганізмаў. Вегетатыўныя органы.

•••

Вегетатыўнае размнажэнне гл. размнажэнне.

Вегетатыўная нервовая сістэма гл. сістэма.

[Лац. vegetativus.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)