1. Біць, крышыць на дробныя часткі. Ногі рвуцца самі, лезуць у снег, крышаць нешта цвёрдае і хрусткае пад сабою — гэта ступаюць на шкло, трушчаць яго на друзачкі...Пташнікаў.
2. Ламаць, крышыць, разбураць. А міны ўсё вылі і вылі, трушчылі дрэвы, ссякалі галлё, запальвалі зямлянкі.Шамякін.Там, дзе дзік ламачча трушчыць, Дзе мелодый — незлічона, У славутай нашай пушчы — Рай для птушак і вучоных.Панчанка.
3. Знішчаць каго‑, што‑н. [Соміку] яскрава ўявілася, як рушыцца ўніз грузны кавалак, падбірае, камечыць і трушчыць пад сабою Рыгора.Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
увіва́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1.Незак.да увіцца.
2.Разм. Вярцецца каля каго‑, чаго‑н., неадступна хадзіць за кім‑н. У хаце, аднак, было ціха, толькі кот, відаць, увіваўся каля некага і вымагаў спажыву.Кулакоўскі.// Дагаджаць каму‑н., дамагаючыся чаго‑н. [Іван Фёдаравіч:] — Малайчына, Магнат... Твой гэты Шмыг нешта ўвіваецца каля старшага майстра.Мыслівец.Ля начальніка ўвівайся, Кожны крок яго прадбач. Ён смяецца — ты ўсміхайся, Ён надзьмецца — ты заплач.Корбан.// Пастаянна знаходзіцца пры кім‑н., заляцацца да каго‑н. Адэля прыгожая, дык хлопцы ля яе і ўвіваюцца.Савіцкі.
3.Зал.да увіваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1.Паэт. Узняць увысь, увышыню; падняць вышэй навакольнага. Праз дзесяць дзён будынак школы На голым дзікім пустыры З граніту ўзвысяць навасёлы.Астрэйка.
2. Надаць каму‑, чаму‑н. больш высокае грамадскае становішча або значэнне. Узвысіць па службе.//перан. Падняць чый‑н. аўтарытэт. Мне хацелася зрабіць нешта асаблівае, выключнае, што ўзвысіла б мяне ў вачах дзяўчыны, дазволіла стаць упоравень з ёй.Навуменка.
3. Павысіць, зрабіць больш моцным (пра голас). — Гаворыш абы-што! — узвысіў голас і Станкевіч.Арабей.
4. Павялічыць, павысіць (цану і пад.). Узвысіць цэны на прамысловыя тавары.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эле́гія, ‑і, ж.
1. Лірычны верш, прасякнуты пачуццём смутку, журбы, роздуму. Каб Раманчык быў паэт, ён цяпер злажыў бы самую жаласную элегію самому сабе, але ён — толькі проста адукаваны чалавек, здольны глыбока адчуваць.Колас.// У антычнай паэзіі — верш любога зместу, напісаны двухрадкоўямі пэўнай формы.
2. Вакальны ці інструментальны твор сумнага, задуменнага характару. Але вось тая музыка скончылася, пачалі перадаваць нешта новае ў зусім іншым настроі. Стары пачуў, як дыктар сказаў: элегія Маснэ.Кірэенка.
3.перан. Сум, журба, меланхолія. Элегія з прычыны гібелі аднаго [барацьбіта] перарастае ў .. думу аб лёсе ўсіх.Бярозкін.
[Грэч. elegéia.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
currency
[ˈkɜ:rənsi]
n., pl. -cies
1) валю́та f., гро́шы pl. only.
2) распаўсю́джаньне n.
to give currency to something — пушча́ць не́шта ў рух, распаўсю́джваць
3) агу́льная ўжыва́льнасьць, ужы́так -ку m., папуля́рнасьць f.
to have little currency — быць ма́ла ўжыва́льным (пра сло́ва), ма́ла папуля́рным (пра пагля́д)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
it
[ɪt]1.
pron.
1) ён, яна́, яно́
poss. – its яго́ны, е́йны, яго́ны
pl.n. – they яны́
poss. – their or theirsі́хні
obj. – them яны́
demonstr. гэ́та, вось
Here is your paper; read it — Вось твая́ газэ́та, чыта́й яе́
2) у ро́лі дзе́йніка зь безасабо́вым дзеясло́вам
it is raining — Ідзе́ дождж
it is cold — Хало́дна
it snows in winter — Узі́мку ідзе́ сьнег . 3. у ро́лі дапаўне́ньня
He thinks he’s it — Ён лічыць сябе́ не́чым ва́жным
2.
n.
1) (у гу́льнях) гуле́ц, які́ му́сіць лавіць, шука́ць, адга́дваць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
primary
[ˈpraɪməri]1.
adj.
1) пе́ршы (па чарзе́)
2) пе́ршы (па ва́жнасьці)
3) першапачатко́вы
4) пачатко́вы
primary school — пачатко́вая шко́ла
2.
n. -ries
1) не́шта пе́ршае з пара́дку або́ паво́дле ва́жнасьці
2) асно́ўныя ко́леры (чырво́ны, жо́ўты і сі́ні)
3) пе́ршая абмо́тка трансфарма́тара
4) перадвы́барны сход вы́баршчыкаў, перадвы́бары pl.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Аса́да1 ’рама, аснова акна, воза, сельскагаспадарчых прылад; драўляная частка сякеры’, ’паліца каля акна’, матэрыял для рам’ (Янк. II). Укр.осада ’ложа ў ружжа’, ’аснова воза’, ’частка (аснова) млына’. Аддзеяслоўны назоўнік ад слова асадзіць ’змясціць нешта на месца’ (параўн. рус. у Даля асаживать токарные колодочки ’стаўляць іх у калодкі, ручкі’).
Аса́да2 ’аблога’, стар. ’сядзіба, пасяленне, умацаванае месца’ (Нас., Гарб.), дыял. насаджэнні вакол сядзібы, саду’ (Янк. II). Рус.осада (ваен.), укр.асада ’сядзіба’, ст.-рус.осада ’аблога; абарона ўмацаванага месца, пасяленне’. Польск.osada ’пасяленне, сядзіба, асада, калонія, група людзей’, чэш.osada ’пасяленне, калонія, група людзей’, славац.osada ’пасяленне, калонія’, в.-луж.wosada ’абшчына, калонія’. Паўночнаславянскае бязафікснае ўтварэнне ад дзеяслова асаджвацца ’сяліцца’, адкуль развіццё іншых значэнняў, у тым ліку ваеннага.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жыві́ць ’быць крыніцай дзейнасці’. Рус.живи́ть ’даваць жыццё, бодрасць’, укр.живи́ти ’забяспечваць жывыя арганізмы неабходнымі речывамі, падтрымліваць, натхняць’, польск.żywić ’забяспечваць арганізм’, ’адчуваць нешта’, уст. ’аставіць кагосьці пры жыцці’, в.-луж.žiwić ’карміць, харчаваць’, чэш.živiti ’карміць’, славац.živiť ’карміць, забяспечваць усім патрэбным’, славен.živíti ’харчаваць, утрымліваць’, серб.-харв.жи́вити ’жыць’. Ст.-слав.живити ’ажывіць’, ’пакінуць жывым’, ’жыць з чагосьці’. Ст.-рус.живити ’даваць жыццё’ (1096 г.); зажыўляць, гаіць (1585 г.); здабываць сродкі існавання (XI–XII стст.)’. Прасл. утварэнне дзеяслова ад прыметніка *živ‑ (гл. жывы) з суфіксам *‑i‑ti, першапачатковае значэнне ’рабіць жывым’, адкуль і ’харчаваць’, ’гаіць’, ’натхняць’ і г. д. Трэба адзначыць, што значэнні гэтыя прадстаўлены і ў гісторыі слова жыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пасабі́ць, пасо́біць, пасо́біці, пособы́ты ’дапамагчы’ (Грыг., Касп., Бяльк., Др.-Падб., Бір., Сл. ПЗБ; бялын., Янк. Мат.), пасобнік ’памочнік’, пасоба, пасобка ’дапамога’ (Нас., Касп.). Укр.пособити ’дапамагчы’, рус.пособить ’тс’, пособие ’дапамога’, серб.-харв.пособа ’тс’, ст.-слав.пособие ’дапамога ў вайне’, ’саюзнікі’, ст.-чэш.zpósobiti, чэш.(z)působit, славац.pôsobiť ’дзейнічаць, выклікаць (радасць, смутак і інш.), рабіць (уражанне), працаваць у якасці каго-н.’ Утвораны ад выразу po sobě ’рабіць нешта ў належным парадку, упарадкаваць адзін за адным’ (Міклашыч, 331; Голуб-Копечны, 306; Голуб-Ліер, 406; Фасмер, 3, 340). Махэк₂ (500) мяркуе, што спачатку ст.-чэш.zpósobiti было вайсковым тэрмінам, абазначаўшым ’ставіць, складаць адзін за адным’. Няясна, аднак, як развілося значэнне ўсх.- і паўд.-слав. лексем.