◎ Пе́сельнік ’спеўнік’ (Ян., Варл.), песіпьнік ’тс’ (Бяльк.), песільпік ’ахвотнік паспяваць’ (Юрч. СНЛ), песельнік ’выканаўца песень’ (Нар. Гом., Янк. Мат.), песельніца, песяльніца ’спявачка’ (калінк., Сл. ПЗБ; светлаг., Мат. Гом.; валож., Жыв. сл.), песільніца ’жанчына, якая мае добры голас і ахвоту спяваць’ (Варл.). З песеннік, песенніца < усх.-слав.тсенный ’які адносіцца да песні, музыкі’ < песня (гл.); распадабненне ‑нʼнʼ∼ пад уплывам распаўсюджанага суф. -ль//-, параўн. вясельны, пякельны і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пламе́тны ’псіхічна хворы’ (стол., ЛА, 3; ТС), укр.бойк.планіта ’дур, дурыкі’, усх.-палес.пламета ’псіхічная неўраўнаважанасць’, пламётна пагода ’благое надвор’е, нягода’. Утворана ад плакетак, параўн. польск.planetnik, plametnik ’дух, які жыве ў дажджавых хмарах’, а таксама ’лунацік’, і planetnica ’неўраўнаважаная жанчына, самадурная’. Сюды ж мазыр.пламе‑ та ’неслух, непаседа (пра дзіця)’ (Мат. Гом.), кобр.пламэтытысь ’хандрыць’ (Нар. лекс.; Сл. Брэс.), пламідны ’зайздросны’ (Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рабкі́ня, рабы́кіня ’пакорная, рахманая жанчына’ (маг., Нар. словатв.). Па ўсёй верагоднасці, гэта словаўтваральны варыянт слова рабыня (гл.) з суфіксам ‑к‑, які мае тут памяншальна-зневажальнае значэнне. Але не выключана таксама, што словаўтварэнне ішло іншым шляхам — спачатку ад раб (гл.) утварылася форма ж. р. ра́бка (параўн. балг.ро́бка ’рабыня’) з наступным нарашчэннем суфікса ‑іня, параўн. серб., харв.rȍpkińa, ро̏пкиња ’рабыня’ ад дэмінутыва ро́бак ’раб’ (Скок, 3, 150).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
virgin
[ˈvɜ:rdʒən]1.
n.
1) няві́ньніца, цнатлі́вая f.
2) незаму́жняя малада́я жанчы́на
2.
adj.
1) цнатлі́вы; чы́сты, няві́нны
2) дзяво́цкі
virgin modesty — дзяво́цкая сьці́пласьць
3) чы́сты, някра́нуты
virgin snow — цалі́к -а́m., чысьцю́ткі сьнег
virgin forest — лясна́я не́руш
virgin land (soil) — цальнёг -у m., цаліна́f.
•
- Virgin
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
смяя́ццанесов.
1. смея́ться, улыба́ться;
жанчы́на глядзе́ла на дзіця́ і смяя́лася — же́нщина смотре́ла на ребёнка и смея́лась (улыба́лась);
1. Задыхнуцца ад вады, што трапіла ў рот, горла; захлынуцца. Яшчэ хвілінка, і перавернецца плыт, паляціць на пясчанае дно кулямёт, захлібнуцца ў вадзе кулямётчыкі.Лынькоў.
2. Мімаволі перарваць дыханне ад якога‑н. моцнага пачуцця. Жанчына нібы захлібнулася енкам, прыціхла, толькі жаласліва ўсхліпвала.Арабей.
3.перан. Спыніцца, сарвацца (пра атаку, наступленне). Падаспелі нашы танкі, і контратака нямецка-фашысцкіх войск захлябнулася.Гурскі.
4.перан. Перастаць дзейнічаць; змоўкнуць. Кулямёт захлябнуўся. □ Зазвініць піла, захлябнецца, потым зноў зазвініць.Федасеенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
starszy
starsz|y
1. старэйшы; больш стары;
2. старшы;
~y szeregowiec — старшы радавы (яфрэйтар);
~y rangą — старшы па рангу;
3. пажылы;
~a pani — пажылая жанчына
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
łatwy
łatw|y
лёгкі; нескладаны;
~e zadanie — лёгкае заданне;
~y pieniądz — лёгкія грошы;
~a kobieta — даступная жанчына;
~a pamięć — добрая памяць;
~y poklask — танны поспех
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Лята́вец ’вядзьмар, змей, лятаючы дух’ (Доўн.-Зап., 3), ст.-бел.лятавецъ, летавецъ ’прывід, здань’ (пач. XVII ст.), запазычаны са ст.-польск.latawiec, letawiec ’вампір, ведзьма, крывасмок’ (Булыка, Лекс. запазыч., 176; Свяжынскі, Бел.-польск. ізал., 110–111), якія Слаўскі (4, 67–68) узводзіць да праформы lětav‑ьcь < lěta‑vъ < lětati > лята́ць (гл.). Сюды ж лятавіца ’русалка, жанчына-дэман’ (там жа). Параўн. таксама смал.лета́вка (фалькл.) ’той, хто хутка лётае ці бегае’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Малодка, моло́дка ’маладзіца, маладуха’ (ТСБМ, Мат. Гом., Бяльк., ТС), малодачка ’тс’ (Кліх, Нар. гом.). Рус.моло́дка ’маладзіца, жанчына, якая нядаўна замужам’, ’нявеста’, ст.-рус.моло́дка ’тс’. Польск.młódka ’маладзіца’, ’маладая (на вяселлі)’, ’галаўны ўбор маладой’. Паўн.-слав.moldъka ’маладзіца’, ’маладая самка’ (з экспрэсіўным значэннем) з суф. ‑ъka, які мае адпаведнік ‑ъkъ для ўтварэння назоўнікаў м. р.: польск.młodek ’малады бычок’, чэш.mládek ’вучань мельніка, півавара’, ’сябар маладога’. Да малады́ (гл.).