Маладзён, маладзёнак ’малады, малы, малакасос’ (Нас.), ’падлетак, малы’ (Шат.), ’жаніх у час вяселля’ (Касп., Пан.), ’малады хлопец, мужчына’ (Нар. Гом.), ’нядаўна народжанае дзіця’ (КЭС, лаг.). Рус. молодёны ’малады з маладой’, молодён ’немаўля’, ’малады чалавек’, польск. młodzień ’юнак’. Да прасл. mold‑ěnъ < moldъ > малады́ (гл.). Сюды ж маладзёна, маладзёнка ’маладзіца’ ’маладая дзяўчына’ (ТС, Нар. Гом.), маладзёны ’маладыя ў час вяселля’ (паўн.-усх., КЭС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рабя́ты ’дзеці’ (ТСБМ), рабя́ты, рыбя́ты, рібя́та, робя́ты ’тс’ (Сл. ПЗБ). У сучаснай літаратурнай мове з рус. ребя́та ’тс’. У народнай мове захаваліся сляды стараж.-рус. робꙗ, ’дзіця’, Р. скл. робꙗтє (Німчук, Давньорус., 304), што адлюстроўвае прасл. *orbę, *orbęte, мн. л. *orbęta параўн.: «У нашай ваколіцы на дзяцей казалі рабяты, але не ў значэнні расейскага ребята» (Стома–Сініца, Полымя, 1998, 10, 258).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разу́мны ’надзелены розумам’ (ТСБМ; астрав., мін., Сл. ПЗБ; Бяльк., Мал.), ’разважлівы, кемлівы, надзелены жыццёвай мудрасцю’ (ТСБМ), разу́мец ’разумнік’ (Янк. 2), ’той, хто хваліцца сваім розумам’ (Янк. 1), разуме́ц ’сталы, разважлівы чалавек’ (Сцяшк.), разу́мнік ’хітры чалавек’ (Сцяшк.), ’мудрэц, хітрэц’ (Бяльк.), разумо́к ’дзіця, якое па-даросламу разважае’ (Інстр. 3), ’мудрэц, хітрэц’ (Юрч.), разумо́чак ’мудрэц, хітрун’ (Юрч. СНЛ), разуму́та іран. ’разумніца’ (лаг., Гіл.). Ад ро́зум (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ісце́ц ’асоба, якая прад’яўляе іск’ (ТСБМ). Рус. истец ’тс’, польск. iściec ’уладальнік’, ’крэдытор’, ’даўжнік’, ’паручыцель’, ’сведка’, ст.-чэш. jistec ’уладальнік, крэдытор’, ’даўжнік’, ’абвінаваўца, ісцец’, серб.-харв. ѝстац ’законнае дзіця’, ’раўня’, балг. ище́ц ’ісцец’. Ст.-рус. истецъ ’ісцец’, ’адказчык’, ст.-бел. истец ’тс’. Прасл. вытворнае з суф. ‑ьcь ад *jьstъ (гл. існы). Трубачоў, Эт. сл., 8, 247; Фасмер, 2, 142; Слаўскі, 1, 471.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
terror [ˈterə] n.
1. жах, страх, жу́дасць;
strike terror into smb. выкліка́ць у каго́-н. страх
2. тэро́р
3. infml го́ра, бяда́; страхо́цце;
My son is a real terror! Мой сын – проста бяда!;
a holy terror infml асо́ба з ця́жкім хара́ктарам; надаку́члівае дзіця́
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
overdue [ˌəʊvəˈdju:] adj.
1. які́ затрымліваецца; запо́знены, по́зні;
an overdue baby перано́шанае дзіця́;
The train is 20 minutes overdue. Цягнік спазняецца на 20 хвілін;
Economic reforms in this country were long overdue. У гэтай краіне ўжо даўно трэба было правесці эканамічныя рэформы.
2. пратэрмінава́ны
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
huddle2 [ˈhʌdl] v.
1. (up) збіра́цца, збіва́цца ў ку́чу, то́ўпіцца;
The children huddled together under the trees. Дзеці стоўпіліся пад дрэвамі;
The sheep huddled up. Авечкі збіліся ў кучу.
2. ску́рчвацца; сціска́цца;
The child huddled under a blanket. Дзіця скурчылася пад коўдрай.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
deliver [dɪˈlɪvə] v.
1. дастаўля́ць, уруча́ць;
The postman delivers letters. Паштальён разносіць пісьмы.
2. гавары́ць, чыта́ць;
deliver a speech выступа́ць з прамо́вай
3. : She was delivered of a child. Яна нарадзіла дзіця.
4. : deliver judgement выно́сіць рашэ́нне суда́/пастано́ву/прысу́д
5. вызваля́ць, збаўля́ць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
lull
[lʌl]
1.
v.t.
1) супако́йваць; закалы́хваць (дзіця́)
2) супако́йваць, разьве́йваць (страх, трыво́гу)
2.
v.i.
суніма́цца
The wind lulled — Ве́цер суня́ўся
3.
n.
1) часо́вае заці́шша
2) супако́йвальны гук
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
завастры́цца, ‑вострыцца; зак.
1. Зрабіцца вострым. Аловак добра завастрыўся. // Звузіцца, зрабіцца танейшым, вуглаватым (пра рысы твару). Пасля таго як нарадзілася дзіця, Ірына схуднела. Вочы яе запалі, скулы завастрыліся. Новікаў. Твар юнака крыху асунуўся, ад чаго завастрыўся яго роўны даўгаваты нос. Пестрак.
2. перан. Зрабіцца больш рэзкім, ярка выражаным. Пытанне завастрылася яшчэ больш. // Стаць больш вострым, напружаным; абвастрыцца. На здарэнні з Баешкам завастрылася класавая пільнасць. Шынклер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)