Суку́пны ’сумесны, агульны, аб’яднаны’ (ТСБМ). Дзеепрыметнік, утвораны ад дзеяслова ку́піць ’збіраць у адно’ (Ласт.) з прыст. су-; аднак адсутнасць утварэнняў тыпу *сукупіць або *сукупа схіляе да думкі пра няпоўную кальку з рус. совокупный ’агульны, злучаны ў адно’ (з ц.-слав., гл. Фасмер, 3, 705). Гл. купа1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

То́ўхаць ’штурхаць’ (Ласт., Шат.), ’непакоіць напамінам’ (Юрч. Сін.), ’пульсаваць’ (пух., Сл. ПЗБ), тоўхпра лёгкае штурханне ў грудзі, у бок (полац., Нар. лекс.), таўха́ць, таўка́ць ’злёгку штурхаць’ (Юрч.), сюды ж то́ўхала ’той, хто штурхаецца’ (Шат.), то́ўхнуцца ’штурхнуцца’ (Ласт.). Гл. таўхаць, можна дапусціць уплыў дзеясловаў піхаць, штурхаць, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

во́ка, -а, мн. во́чы і (з ліч. 2, 3, 4) во́кі, вок, вачэ́й, Д вача́м, Т вача́мі і вачы́ма, М на вача́х, н.

1. Орган зроку, а таксама сам зрок.

Левае в.

Блакітныя вочы.

Хвароба вачэй.

Вернае в.

Вочы загарэліся на што-н. (вельмі захацелася мець што-н.). З завязанымі вачамі (неабачліва, не раздумваючы). Падняць вочы (паглядзець уверх або знізу ўверх). Рабіць вялікія вочы (здзіўляцца). Ісці куды вочы глядзяць (ісці абы-куды, без пэўнай мэты). Закрыць вочы каму (перан.: прысутнічаць пры чыёй-н. смерці). Паганае в. (у забабонах: позірк, які прыносіць няшчасце).

2. перан., толькі адз. Здольнасць бачыць, набытая ў працэсе жыццёвага вопыту.

Бывалае в.

Звыклае в.

Гаспадарчае в.

Глядзець вачамі каго або чыімі на што — не мець уласнай думкі.

Кідацца ў вочы — прыцягваць увагу, быць асабліва прыметным.

Лезці ў вочы (разм., неадабр.) —

1) старацца быць увесь час на віду, назойліва маячыць перад вачамі;

2) быць асабліва прыметным.

Адвесці вочы каму (разм.) — адцягнуць увагу чыю-н. ад чаго-н.

Адкрыць вочы каму на каго-што — паказаць каго-н. у праўдзівым свеце.

Закрываць вочы на што — знарок не заўважаць чаго-н., пакідаць без увагі што-н.

Глядзець у вочы чаму (небяспецы, смерці і пад.) — быць блізкім да чаго-н.

Вочы б мае не бачылі (разм.) — пра што-н. непрыемнае, што не хочацца бачыць.

У вочы казаць (сказаць) — казаць (сказаць) адкрыта, прама.

Чортава вока (разм.) — вельмі глыбокае, бяздоннае месца на балоце.

Як вока схопіць або як вокам ахапіць (разм.) — колькі можна ўбачыць, як толькі далёка бачыць вока.

Як вокам маргнуць (разм.) — пра вельмі хуткае дзеянне.

У вочы не бачыў каго (разм.) — ніколі не бачыў каго-н.

За вочы (гаварыць; разм.) — завочна, у адсутнасць.

На вока (разм.) — прыблізна, без дапамогі вымяральных сродкаў.

З вока на вока або вока на вока — сам-насам.

З п’яных вачэй (разм.) — у стане ап’янення.

Упасці (укінуцца) у вока (разм.) — запомніцца, спадабацца.

Адбіраць вочы — асляпляць (пра веснавое сонца).

Берагчы як зрэнку вока — пільна сачыць, уважліва ахоўваць што-н.

Вачэй не зводзіць з каго-чаго (разм.) — вельмі захапляцца кім-, чым-н.

Вачэй не паказваць (разм.) — пазбягаць сустрэчы.

Глянуць адным вокам (разм.) — няўважліва, хутка прачытаць што-н.

Мець вока на каго (разм.) — таіць злосць на каго-н.

Хоць вока выкалі (разм.) — пра начную цемнату.

Хоць пальцам у вока (разм.) — пра густую цемру.

|| памянш. во́чка, -а, мн. -і, -чак, н. (да 1 знач.), мн. таксама вачаня́ты, -ня́т (да 1 знач.; разм.).

Строіць вочкі каму-н. (какетнічаць з кім-н.).

|| прым. во́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

jet3 [dʒet] v.

1. infml лята́ць на рэакты́ўным самалёце;

He spent a great deal of time jetting around the world. Ён траціў шмат часу ў палётах па ўсім свеце.

2. біць струме́нем (пра вадкасць або газ)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

lively [ˈlaɪvli] adj.

1. жва́вы, жывы́, энергі́чны, по́ўны жыцця́;

take a lively interest жы́ва ціка́віцца;

look lively! хутчэ́й! жыве́й!

2. вясёлы, ціка́вы;

a lively discussion ціка́вая дыску́сія

3. я́ркі (пра фарбы)

liven up [ˌlaɪvnˈʌp] phr. v. ажыўля́ць; ажыўля́цца

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

machine1 [məˈʃi:n] n.

1. машы́на, механі́зм;

a sewing/washing machine шве́йная/пра́льная машы́на;

a vending machine аўтама́т (па продажы чаго-н.)

2. infml апара́т; арганіза́цыя; сістэ́ма;

party machine парты́йны апара́т

3. infml ро́бат, машы́на (пра чалавека)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

myself [maɪˈself] pron.

1. сябе́; -ся, -цца (пра 1-ю асобу адз. л.);

I wa shed myself. Я памыўся.

2. сам, сама́;

I saw it myself. Я сам гэта бачыў.

as for myself што да мяне́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

overshoot [ˌəʊvəˈʃu:t] v. (overshot)

1. праляце́ць мі́ма цэ́лі (пра кулю), прамахну́цца; прайсці́/прае́хаць/праляце́ць дале́й запланава́нага;

The aircraft overshot the runway. Самалёт прызямліўся за пасадачнай паласой.

2. перавыша́ць, перасяга́ць;

overshoot the mark узя́ць вышэ́й/дале́й за цэль

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

region [ˈri:dʒən] n.

1. мясцо́васць; рэгіён; раён, во́бласць;

Few unknown regions are left on the Earth. На Зямлі засталося мала нявывучаных мясцін.

2. : (пра часткі цела) the abdominal region брушна́я по́ласць

in the region of прыблі́зна

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

display1 [dɪˈspleɪ] n.

1. пака́з; выста́ва

2. праяўле́нне (пра эмоцыі, інтарэс і да т.п.);

give a display of courage паказа́ць му́жнасць

3. дыспле́й, экра́н дыспле́я, маніто́р;

a computer display дыспле́й камп’ю́тара

be on display выстаўля́цца

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)