1. Ужываецца гукапераймальна для абазначэння шуму падзення чаго‑н. сыпкага, сухога. Шась, шась, шась... Шорхае жоўты пясок, сыплецца і сыплецца зверху, як дождж.Пташнікаў.
2.узнач.вык. Ужываецца паводле знач. дзеясл. шаснуць. Мальвіна грукнула дзвярыма Ды бураю ў камору шась!Колас.І раптам — шась! — аднекуль з вышыні сыплецца снежны пыл.Краўчанка.Фурман шась нажом па пастронках, сеў на прысцяжнога каня і пагнаўся за хлопцам.Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пераво́рка (перэо́рка) ’разора, якая дзеліць поле на два ўчасткі’ (гом., Выг.). Да прасл.*per‑vor‑ъka, параўн. ц.-слав.прѣвора ’агароджа, вароты’, польск.przeoryna ’загароджа, перагародка ў хляве для аднаго каня’, чэш.závora ’завала, засаўка; жардзіна, перагародка (у хляве)’, славен.prévor ’сцежка на снезе; канава ўздоўж дарогі на пад’ём’, харв.prijèvor ’сцежка паміж двума ўзгоркамі’, privorac ’даліна паміж узгоркамі’. Другая ступень чаргавання прасл.*ver‑/*vьr‑/*vor‑, параўн. бел.развора, вор2 ’хлеў’ (гл.). Найбліжэйшы і.-е. адпаведнік — літ.pérvara, per̃varo ’перагон скаціны’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пы́са ’ніжняя частка галавы жывёліны (з губамі і ноздрамі)’; груб. ’твар’ (ТСБМ, Сцяшк.), ’мыса ў каровы, цяляці’ (ЛА, 1; Бяльк., Мат. Гом.), ’храпа ў каня’ (ЛА, 1; Бяльк.), ’морда’ (Некр., Ян., Растарг.), пы́сы ’канец морды з губамі’ (Шат.; чэрв., Сл. ПЗБ), параўн. укр.пи́сьо ’тварык’. Хутчэй за ўсё, адваротны дэрыват ад пы́сак, пы́ска (гл.), пад уплывам мы́са ’морда свойскай жывёлы’ (гл.); бадай, не звязана з усх.-славац.pusa (< польск.buzia, балг.бу́за, карпатызм, гл. Клепікава, Исслед. по слав. диал., 5, 208).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
hopper
I[ˈhɑ:pər]
n.
1) скаку́н -а́m. (пра чалаве́ка і пра каня́), скаку́ха f.
2) скакуне́ц -ца́m., палявы́ ко́нік
3) ле́йка f.
4) самазва́л -а m., грузаві́к-самазва́л; ваго́н-самазва́л
II[ˈhɑ:pər]
n.
зьбіра́льнік хме́лю
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
founder
I[ˈfaʊndər]
n.
заснава́льнік -а m., заснава́льніца f.
II[ˈfaʊndər]
n.
плаві́льшчык -а m., ліце́йшчык -а m.
III[ˈfaʊndər]1.
v.i.
1) патана́ць, тану́ць, ісьці́ на дно
2) закульга́ць (пра каня́)
2.
v.t.
затапля́ць, пуска́ць на дно
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
АРЫ́ЙЦЫ,
арыі, індаеўрапейскія плямёны, што ў 4—3-м тысячагоддзях да нашай эры насялялі стэпавую зону паўднёва-ўсходняй Еўропы (паводле іншых звестак — Поўдзень Сярэдняй Азіі і прылеглую да яго тэрыторыю Іранскага плато). Размаўлялі на мове, якая была ранняй формай санскрыту. У канцы 2-га тысячагоддзя да нашай эры. Арыйцы праніклі ў Іран і Індыю, што паводле адной з версій, прывяло да гібелі Інда даліны цывілізацыі і распаўсюджання культуры шэрай размаляванай керамікі. Арыйцы эпохі «Рыгведы» (канец 2-га — пачатак 1-га тысячагоддзя данашай эры) яшчэ не ведалі жалеза і карысталіся меднымі прыладамі працы, посуд выраблялі ўручную. У іх існавалі культы каня, птушак і агню. Разглядаюцца як непасрэдныя продкі сучасных індаіранскіх і большасці еўрапейскіх народаў. Ад слова «арыйцы» паходзіць шэраг геаграфічных і этнічных назваў (Іран, даліна Ганга Ар’яварта і іншыя). Гл. таксама Арыйская раса.
1. Пачаць рухацца, перамяшчацца пры дапамозе якога‑н. транспарту. Крушынскі адразу запрог каня і паехаў.Бядуля.— Паехалі, — сказаў Міхась, спрытна ўскочыўшы на сядзенне трактара.Шахавец.// Накіравацца, адправіцца куды‑н., да каго‑н. Паехаць у госці. □ Андрэй завярнуў каня і паехаў па снапы.Чарнышэвіч.// З’ехаць куды‑н. — От што, — сказаў хлопец, калі бацька сеў палуднаваць, — я табе скажу, што я зусім заўтра паеду адгэтуль.Чорны.
2. Зрушыць з месца, пакаціцца (аб транспарце). Паехала машына. □ З вуліцы пачулася, як паехаў рамізнік.Мурашка.
3.Разм. Саслізнуць, пачаць апускацца, падаць. Нага.. [Тварыцкага] пакаўзнулася на вільготнай зямлі і паехала ўніз з узмежку.Чорны.Падсечаная,.. [алешына] нездаволена крахнула, пастаяла нейкі, амаль няўлоўны, момант, а потым памалу паехала ўніз.Брыль.
4.перан.Разм. Пачаць гаварыць доўга, многа або не тое, што трэба. [Клаўдзія Пятроўна:] — Мы ад цябе чакаем тосту, а ты нешта паехаў некуды не туды.Васілёнак.
•••
Паехаць ад (са) смеху (ад рогату, з рогату) — тое, што і пакаціцца ад (са) смеху (ад рогату, з рогату) (гл. пакаціцца).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)