Абшва́біць ’абакрасці, абыграць’ (Нас.), відаць < польск. oszwabić ’ашукаць’ да szwab ’шваб, пагардлівая назва немца’. Параўн., аднак, бел. шваб, швабіць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жы́жаўка ’скула’ (Клім.). Відаць, звязана з коранем дзеяслова жыгаць ’апякаць’ (гл.). Паводле мадэлі барадаўка — назвы іншай балячкі; параўн. жыжа 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Зажве́рыць ’ударыць, стукнуць’ (смарг., Сл. паўн.-зах.). Відаць, з літ. žveriáuti ’паляваць’ са зменай семантыкі і прэфіксам (як лакальнае запазычанне).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Заклі́пацца, заклі́патісе ’клясціся’ (Сл. паўн.-зах.). Польск. разм. zaklepać ’зрабіць, абгаварыць, паабяцаць’. Відаць, бел. слова на польск. тэрыторыі з польск.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Зеркі ’вочы’, ’іскры’, ’зоркі’ (Нас.). Відаць, утворана ад *zьr‑ з суф. ‑ък‑; корань, прадстаўлены ў зрэнкі, зрок, мае значэнне ’глядзець’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ке́ркаць ’цяжка дыхаць’ (Сцяшк. Сл.), ’гагатаць’ (Сл. паўн.-зах.). Гукапераймальнае, відаць, балт. паходжання. Параўн. літ. kerkti ’кракаць’ (там жа, 458).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кучба́й ’байка’ (Нас., Др.-Падб., Гарэц.). Другая частка складанага слова да байка (гл.), баёвік (гл.). Першая, відаць, да коц (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кышпало́ць ’перапёлка’ (Нар. лекс.). Другая аснова гэтага складанага слова, відаць, аднаго паходжання з перапіл (< *ре!!!реlъ), ’Першая да кыш (гл.)?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лелкава́ты, лепковаты, лепокоеаты ’цяжкаваты ў рухах, грузны, не стройны’ (ТС). Відаць, з *лепехаваты. Да ля‑ пёха (гл.). Гл. таксама лепятала.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лы́хва ’жанчына, якая вывіжоўвае’ (навагр., Нар. словатв.). Відаць, да лы́хаць ’шнырыць’ (гл. лых!). Аб суфіксе гл. Сцяцко (Афікс. наз., 34).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)